Frsm. 1. minni hluta sjútvn. (Árni R. Árnason):
Herra forseti. Ég mæli fyrir nál. meiri hluta hv. sjútvn. um frv. til laga um kjaramál fiskimanna sem er 603. mál. Nefndarálitið liggur frammi á þskj. 1055 ásamt brtt. sem þar er fjallað um á þskj. 1056.
Nefndin hefur fjallað um frv. svo og önnur sem við höfum á þessum fundi til umræðu á ströngum og löngum fundum. Það kemur fram í nál. hverjir hafa verið gestir nefndarinnar til að hún mætti kynna sér efnið og hugsanleg áhrif þess. Auk þess bárust henni umsagnir um þetta mál frá Fiskifélagi Íslands og félmn. Alþingis en um það hafði komið fram ósk við 1. umr. að sjútvn. mundi leita álits hv. félmn.
Frumvarpi þessu er ætlað að lögfesta efnisákvæði miðlunartillögu ríkissáttasemjara frá 16. mars sl. þannig að þau gildi að meginstefnu til um kjör fiskimanna fram til 15. febrúar árið 2000. Á þessu tímabili eru vinnustöðvanir deiluaðila sem ætlað er að knýja fram aðra skipan kjaramála en frumvarpið gerir ráð fyrir óheimilar. Hins vegar er deiluaðilum heimilt að semja um aðra skipan kjaramála á tímabilinu. Rétt er að taka fram að skv. 1. gr. frumvarpsins er fylgiskjölum I--IV ætlað að hafa lagagildi. Í uppsetningu frumvarpsins eru þau hins vegar sett sem fylgiskjöl með greinargerð frumvarpsins en ekki sem fylgiskjöl með lagatextanum sjálfum. Verður þetta atriði leiðrétt við endanlegan frágang laganna þar sem skýrlega kemur fram í lagatextanum að þessi fylgiskjöl eiga að fylgja lögunum og hafa lagagildi. Síðasta fylgiskjalið fylgir hins vegar greinargerð frumvarpsins.
Í 2. mgr. 2. gr. frumvarpsins er kveðið á um að veiðiferðir á fjarlægari miðum skuli teljast sérstakt kauptryggingartímabil og er ekki lögð til breyting á því ákvæði. Hins vegar er lögð til sú breyting á 1. mgr. 2. gr. að reglan um að fækkun í áhöfn leiði ekki til sérstaks kostnaðarauka útgerðar nái eingöngu til áhafna skipa sem stunda rækjuveiðar og landa daglega eða ísa afla um borð. Er þessi breyting í samræmi við ummæli sjávarútvegsráðherra við atkvæðagreiðslu um hvort afbrigði yrðu veitt fyrir því að málið mætti koma til 1. umr. Ráðherrann tók fram að við nánari athugun hefði komið í ljós að kjaraáhrif 1. mgr. 2. gr. frumvarpsins væru nokkuð víðtækari en að hafði verið stefnt og beindi þeim tilmælum til sjávarútvegsnefndar að efnisákvæðinu yrði breytt þannig að það tæki einungis til rækjuveiða. Lagt er til að þetta ákvæði frumvarpsins öðlist lagagildi 1. júní 1998.
Þá er lögð til sú breyting á viðurlagaákvæði frumvarpsins að það nái einungis til brota gegn 3. gr. þess en ekki er talin ástæða til að láta viðurlagaákvæðið ná til annarra efnisgreina enda eru brot gegn þeim brot gegn kjarasamningum.
Eins og rakið er ítarlega í greinargerð með frumvarpinu hefur kjaradeila sjómanna og útvegsmanna staðið frá því í árslok 1996 eða langt á annað ár. Þrátt fyrir margvíslegar tilraunir stjórnvalda til þess að stuðla að lausn deilunnar með milligöngu ríkissáttasemjara og raunar með milligöngu fleiri aðila hafa samningar ekki enn tekist og engin lausn á deilunni virðist vera í sjónmáli. Verði ekkert að gert mun yfirstandandi verkfall sjómanna geta staðið í langan tíma en það hefði mjög alvarlegar afleiðingar fyrir einstaklinga, fyrirtæki og sveitarfélög, sem og þjóðarbúið í allt. Meiri hlutinn telur að við svo búið megi ekki standa og þótt lagasetning til lausnar vinnudeilum sé almennt óheppileg og mjög gegn sannfæringu margra hv. þm. kann hún engu að síður að vera nauðsynleg vegna þeirra miklu almannahagsmuna sem í húfi eru. Því leggur meiri hlutinn til að frumvarpið verði samþykkt með þeim breytingum sem gerð er tillaga um á þingskjali 1056.