[prenta uppsett í dálka] 136. fundur, 122. lþ.
Frsm. allshn. (Valgerður Sverrisdóttir):
Hæstv. forseti. Ég mæli fyrir nál. og brtt. allshn. á þskj. 1270 og 1271, um frv. til laga um breyting á lögum um íslenskan ríkisborgararétt, nr. 100/1952.
Nefndin fjallaði um málið og fékk gesti á sinn fund frá dómsmrn., Jafnréttisráði, Útlendingaeftirlitinu og umboðsmanni barna.
Í frv. eru lagðar til nokkrar breytingar á lögum um íslenskan ríkisborgararétt frá árinu 1952. Helsta breytingin sem felst í frv. er sú að lagt er til að dómsmálaráðherra geti veitt þeim útlendingum, sem sækja um íslenskan ríkisborgararétt og uppfylla nánar tiltekin skilyrði, ríkisborgararétt án þess að umsóknin fari fyrir Alþingi. Þá er lagt til í frumvarpinu að íslenskur karlmaður sem eignast barn með erlendri konu veiti barninu íslenskan ríkisborgararétt að fullnægðum ákveðnum skilyrðum. Einnig er lögð til breyting á reglum um það hvernig ættleitt barn öðlast íslenskan ríkisborgararétt og um að útlendingur sem haft hefur íslenskan ríkisborgararétt en tekið erlent ríkisfang geti öðlast íslenskt ríkisfang að nýju án þess að afsala sér hinu erlenda ríkisfangi. Þá er lagt til að íslenskur ríkisborgari sem fæddur er erlendis og hefur ekki haft tengsl við landið missi ekki íslenskt ríkisfang við 22 ára aldur ef hann verður við það ríkisfangslaus. Loks er lagt til með ákvæði til bráðabirgða að endurvakin verði heimild til handa íslenskum konum sem eiga eða áttu erlenda eiginmenn til að gefa yfirlýsingu um að börn þeirra sem fædd voru fyrir lagabreytinguna árið 1982 skuli fá íslenskan ríkisborgararétt.
Allshn. leggur til að gerðar verði nokkrar breytingar á frv. Þær eru eftirfarandi:
1. Á 2. gr. frumvarpsins er lögð til breyting þess efnis að ef barn hefur náð 12 ára aldri skuli faðir þess hafa samráð við það áður en hann óskar þess við dómsmálaráðuneytið að barnið öðlist íslenskan ríkisborgararétt. Bárust nefndinni ábendingar um að æskilegt væri að setja slíkt ákvæði í lögin, en breytingartillagan er í samræmi við ákvæði barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna.
2. Lagt er til að við bætist ný grein sem breyti 5. gr. laganna þannig að jafnræðis sé gætt hvort sem karl eða kona fær ríkisborgararétt samkvæmt ákvæðum 3., 4. eða nýrrar 5. gr. a eða samkvæmt sérstökum lögum frá Alþingi. Samkvæmt gildandi ákvæði geta aðeins skilgetin börn karls fengið ríkisborgararétt með honum, en þegar kona fær ríkisborgararétt skiptir ekki máli hvort barnið er skilgetið eða óskilgetið. Með breytingunni er lagt til að þessi mismunun verði felld brott og einungis miðað við að foreldrið hafi forsjá barnsins en hjúskaparstaða skipti ekki máli. Eftir sem áður er miðað við að barnið sé ógift, undir 18 ára aldri og búsett hér á landi.
3. Lögð er til leiðrétting á 5. gr.
4. Lagt er til að við bætist tvær nýjar greinar sem breyti 7. og 10. gr. laganna þannig að orðið forráð verði fellt brott úr lögunum en í staðinn notað orðið forsjá eins og almennt er nú í íslenskum lögum.
Nefndin mælir með samþykkt frv. með áðurnefndum breytingum og rita allir nefndarmenn undir álitið.
