Frsm. meiri hluta sjútvn. (Kristinn H. Gunnarsson):
Herra forseti. Eftir að 2. umr. um málið lauk í gær hittist sjútvn. á fundi og fjallaði um málið og varð niðurstaðan að gera á því fáeinar breytingar eins og greint er frá í frhnál. á þskj. 702. Það álit meiri hluta sjútvn. er svohljóðandi, með leyfi forseta:
,,Nefndin ákvað að taka málið til frekari umfjöllunar eftir að því hafði verið vísað til 3. umræðu. Hefur nefndin fengið á sinn fund Ara Edwald, aðstoðarmann sjávarútvegsráðherra, Árna Múla Jónasson og Guðmund Kristmundsson frá Fiskistofu, Arthur Bogason og Örn Pálsson frá Landssambandi smábátaeigenda, Kristján Ragnarsson og Björn Jónsson frá Landssambandi íslenskra útvegsmanna og Árna Kolbeinsson úr sérfræðinganefnd sjávarútvegsráðherra.
Meiri hlutinn leggur til að frumvarpið verði samþykkt með breytingum sem gerð er tillaga um í sérstöku þingskjali. Helstu breytingarnar eru eftirfarandi:
1. Lagt er til að sú takmörkun á framsali aflamarks og aflahlutdeildar báta undir 6 brl. eða 6 brúttótonnum sem gert er ráð fyrir í frumvarpinu verði þrengd á þann veg að hún nái einungis til krókaaflahlutdeildar og krókaaflamarks.
2. Lagt er til að horfið verði frá því að láta árið 1999 gilda við útreikning á innbyrðis hlutdeild krókabáta sem stundað hafa veiðar með þorskaflahámarki í ýsu, ufsa og steinbít. Til að koma til móts við þá sem nýlega hafa skipt yfir í veiðar með þorskaflahámarki verði hins vegar afli ársins 1998 tvöfaldaður áður en til samanburðar við árin 1996 og 1997 kemur.
3. Lagt er til að þær breytingar verði á úthlutun skv. 2. mgr. ákvæðis til bráðabirgða III að úthlutað verði til báta undir 10 brl. eða 10 brúttótonnum og að þorskaflahlutdeild þeirra verði aukin um 5% í stað 15%.``
Undir þetta nefndarálit rita allir fulltrúar í meiri hluta sjútvn.
Í stuttu máli hafa breytingar á frv. frá 2. umr. sem gerðar hafa verið miðað að því að mæta sjónarmiðum sem fram komu við 2. umr. og frá aðilum sem hafa látið málið til sín taka. Í fyrsta lagi hefur verið gerð breyting á viðmiðun til reynslu hjá þorskaflahámarksbátum. Það hefur verið gagnrýnt bæði af fulltrúum stjórnarandstöðu og hagsmunasamtaka og gerð var grein fyrir því af hálfu meiri hluta sjútvn. við upphaf umræðu að það mál væri til skoðunar í meiri hlutanum og með þeirri niðurstöðu sem nú er kynnt.
Í öðru lagi er ákveðið að falla frá því að gera sérstaka hindrun eða draga sérstaka hindrun innan aflamarkskerfisins á milli báta sem eru minni en sex tonn og þeirra sem eru stærri en sex tonn og hafa það óbreytt eins og nú er. Fallið er frá því að setja þarna sérstaka girðingu sem hafði verið í upphaflega frv. og er það í samræmi við sjónarmið meiri hluta nefndarinnar um að gera sem minnstar breytingar á gildandi fyrirkomulagi vegna viðbragða Alþingis við hæstaréttardómnum.
Í þriðja lagi er ákvörðun meiri hluta nefndarinnar að koma til móts við sjónarmið sem hafa heyrst mjög ákveðið frá útvegsmönnum og m.a. stjórnarandstöðunni að bæta þurfi ákveðnum hluta flotans upp skerðingar sem hann hafi orðið fyrir umfram aðra og er því breytt þannig að þær bætur sem kynntar voru við 2. umr. til báta sem eru minni en sex brúttótonn eru færðar til báta upp í tíu brúttótonn. Ég hygg því að viðbrögð meiri hluta sjútvn., ef þau eru skoðuð af sanngirni, séu þannig að þau mæti þeim sjónarmiðum sem fram hafa komið þó að menn hafi með nokkurri ólund verið að gefa sjútvn. eða nefndarmönnum einhverjar einkunnir í samstarfi. Ég verð að segja að það hryggir mig að fyrrv. formaður sjútvn. skuli grípa til þess orðfæris sem hann gerði fyrr á fundinum og vænti ég þess að lund hans léttist nokkuð við þessar brtt. (Gripið fram í.)
Ef við lítum á málið í heild sinni og reynum að meta það nú þegar komið er að lokum þess er ljóst að málið hefur þær breytingar í för með sér að í fyrsta lagi er brugðist við dómi Hæstaréttar sem var hið nauðsynlega viðbragð Alþingis.
Í öðru lagi er miðað við að viðbragð Alþingis við dómnum hafi sem minnst áhrif á löggjöfina að öðru leyti, sem minnst áhrif á skipan mála í sjávarútvegi að öðru leyti og ég hygg að menn geti verið sammála um að eftir meðferð þingsins á þessu máli sé það niðurstaðan að mjög litlu er breytt í raun og veru.
Í þriðja lagi má segja að í málinu eru gerðar breytingar til jöfnunar til að styrkja stöðu minni útgerða. Með ákvæðum um jöfnun aflaheimilda og með ákvæðum um byggðakvóta er meiri hluti Alþingis, fulltrúar stjórnarflokkanna, að leitast við að styrkja stöðu minni flotans í landinu og styrkja stöðu byggðarlaganna eða sjávarplássanna um landið.
Í fjórða lagi, og það er atriði sem ég held að menn megi ekki gera lítið úr, þá miða brtt. meiri hlutans að því að auka öryggi sjómanna á smábátum. Ég legg ríka áherslu á að með breytingunum er verið að auka öryggi sjómanna á þessum litlu bátum, með því að banna veiðar smábáta yfir svartasta skammdegið á tímabilinu frá október og fram í marslok. Þrátt fyrir það hafa einstakir fulltrúar stjórnarandstöðunnar gagnrýnt það að menn hafi í öryggisskyni ákveðið að takmarka veiðar smábáta við þann tíma ársins sem betra er að róa þeim en yfir svartasta skammdegið. Ég undrast að þau sjónarmið skuli vera uppi nú undir lok 20. aldarinnar að það eigi að berjast fyrir því með lagasetningu að smábátum sé haldið til veiða í desember eins og heyrst hefur í þessum þingsal.
Annað atriði sem er líka til þess að auka öryggi sjómanna á smábátum er það ákvæði frv. að smábátum undir sex brúttótonnum sem veiða í krókaaflamarkinu er heimilt að stækka upp fyrir sex tonn og það er gert einmitt vegna þess að við vitum að ekki er æskilegt að menn sæki á svo stórum flota og litlum bátum til frambúðar. Það þarf að fara að ýta þessum flota upp í stærri skip og fyrir það er opnað í þessu frv.
Svo er það að lokum niðurstaða meiri hluta sjútvn. og stjórnarflokkanna að hrinda af stað endurskoðun laganna sem ég hygg að eigi eftir að verða það mál sem miklu skiptir þegar frá líður. Öllum er ljóst að ýmsu er áfátt og hefur ávallt verið í löggjöf um stjórn fiskveiða sem menn þurfa að viðurkenna og menn þurfa að vera tilbúnir til að fara skipulega yfir það mál og af yfirvegun. Af þeim ástæðum er talið rétt að hrinda af stað endurskoðun laganna og lagt til að hún fari fram á næstu tveimur árum.
Ég bind nokkrar vonir við að sú umræða muni greiða úr þeirri flækju sem umræðan um íslenskan sjávarútveg hefur oft verið í að undanförnu þannig að mönnum takist að komast að skynsamlegri niðurstöðu sem byggir á þeim grunni sem við höfum í í dag og nái að lagfæra agnúana á því kerfi sem við búum við og er mönnum ljóst og ég hef t.d. ítrekað látið koma fram í máli mínu.