Félagsmálaráðherra (Páll Pétursson):
Herra forseti. Hv. þm. Guðmundur Árni Stefánsson saknaði þess að við framsóknarmenn hefðum ekki tekið nægan þátt í umræðunni. Ég skal reyna að bæta úr því en fyrir því liggur sú ástæða að ég fagna þessari skýrslu. Ég hef ekki neinar sérstakar athugasemdir fram að færa við efni skýrslunnar.
Mér sýnist skýrslan vel unnin. Ég hef ánægju af að láta það koma fram og margt af tillögum hennar er til bóta. Ég fagna sérstaklega umfjöllun um bætt vinnubrögð við lagasetningu á Alþingi og vil nota tækifærið til að minna á að á kjörtímabilinu 1991--1995 flutti ég þráfaldlega till. til þál. um lagaráð Alþingis og mun, með leyfi forseta, lesa tillgr.:
,,Alþingi ályktar að setja á stofn lagaráð til ráðgjafar um lögfræðileg álitaefni, einkum hvað varðar stjórnarskrá lýðveldisins, mannréttindi og alþjóðlegar skuldbindingar og til að gæta lagasamræmis. Skylt verði að leggja fyrir lagaráð öll stjórnarfrumvörp þar sem reyna kann á ákvæði stjórnarskrár.
Lagaráð skal skipað þremur mönnum, einum tilnefndum af Lagastofnun Háskólans, einum tilnefndum af Lögfræðingafélagi Íslands og einum tilnefndum af Dómarafélagi Íslands. Skulu þeir fullnægja skilyrðum um embættisgengi hæstaréttardómara.
Nefndir Alþingis og þingflokkar geta leitað álits lagaráðs. Kostnaður við störf lagaráðs greiðist af Alþingi.``
Þessari tillögu fylgdi allítarleg greinargerð sem ég hirði ekki um að lesa hér. Tillagan náði ekki fram að ganga. Menn óttuðust kostnað sem þessu mundi fylgja en ég sé ekki betur en höfundar skýrslunnar taki undir þá hugsun sem fram kemur í tillögunni. Ég tel að það sé þörf áminning að láta málið ekki detta upp fyrir. Sjálfsagt er það rétt að okkur verði öðru hverju á við lagasetningu, ekki einungis hvað varðar stjórnarfrumvörp heldur líka með þingmannafrumvörp.
Í skýrslunni er líka fjallað nokkuð um stöðu og verkefni sveitarstjórnanna. Fjallað er um eftirlitshlutverk félmrn. Við erum að reyna að rækja eftirlitshlutverk okkar í félmrn. Við síðustu endurskoðun sveitarstjórnarlaga var einmitt reynt að skýra þær heimildir sem við höfum og bæta úr þar sem á skorti. Ég tel að við þá lagasetningu hafi komist á miklu betri fjármálastjórn eða miklu betra eftirlit með fjármálastjórn sveitarfélaga. Ég held að sveitarstjórnir hafi nú ríkari skilning á hlutverki sínu, að stýra með ábyrgð fjármálum sveitarfélaganna. Umræðan að undanförnu um eftirlitsnefnd með fjármálum sveitarfélaga, þ.e. þau áminningarbréf sem hún hefur verið að senda út, sýna að sveitarstjórnarmenn eru vakandi í þessu efni og vilja standa sig.
Nefndin sem fylgist með fjármálastjórninni er vel skipuð og reynir að vanda vinnu sína. Sveitarstjórnirnar taka yfirleitt vel þeim ábendingum sem hún beinir til þeirra. Í endurskoðun eru lög um tekjustofna sveitarfélaga og nefnd að störfum sem hefur þau verkefni. Í henni eru margir valinkunnir sæmdarmenn. Hún er undir forustu formanns fjárln., hv. þm. Jóns Kristjánssonar, og einn af nefndarmönnum er einmitt hv. þm. Guðmundur Árni Stefánsson.
Nefndinni er ætlað að skila áliti í vor, tillögum sem þá væri hægt að lögfesta á næsta haustþingi. Nauðsynlegt er, a.m.k. með sumar þær tillögur sem nefndin kemur með, að þær verði að lögum. Hún á að fara yfir tekjustofna sveitarfélaganna og jafnframt þjónustugjöld og arðgreiðslur. Í nýendurskoðuðum sveitarstjórnarlögum er að hluta tekið á arðgreiðslum sveitarfélaga frá fyrirtækjum sínum. Það stendur nokkuð upp á okkur með skýrari lagasetningu en allt stendur þetta til bóta.
Ég get verið stuttorður, herra forseti. Ég tel að skýrslan sé vönduð og rétt sé að sinna mörgum þeim ábendingum sem hér koma fram. Við búum við fulltrúalýðræði og það bið ég hv. þingmenn að hafa í huga. Við eigum að gefa þeim fulltrúum sem til þess eru kjörnir svigrúm til að rækja verkefni sín. Það er hinna pólitískt kjörnu fulltrúa að stjórna en ekki embættismannanna.