Kristinn H. Gunnarsson:
Herra forseti. Ég vil segja fáein orð um það frv. sem er til umfjöllunar. Ég vil fyrst segja að það vekur athygli mína að frá heilbrn. koma tvö stórmál út úr nefndinni í samkomulagi sem segir sína sögu um formann nefndarinnar, nýjan þingmann okkar framsóknarmanna sem hefur greinilega tekið málið góðum tökum og náð töluverðri hæfni í því að laga mál þannig til að allir nefndarmenn gætu fallist á meginatriði málsins. Ég vil fagna því og tel sérstaka ástæðu til að vekja athygli á því þegar nýjum þingmönnum gengur vel í starfi sínu og við eigum ekki að vera feimin við að láta vita af því þegar svo gengur til.
Mig langar að víkja að einum efnisþætti í málinu sem er ekki beinlínis að finna í frv. og setja fram sjónarmið mitt um þann þátt og það er um staðsetningu stofnunarinnar. Ég vek athygli á því að hvergi er kveðið á um það í frv. hvar stofnunin eigi að vera. Því er það þannig að ákvörðun um slíkt er í höndum ráðherra og ég geri engan ágreining um að ganga frá málum þannig að ráðherra verið falið að kveða upp úr um þennan þátt málsins.
Það sem ég vildi árétta er afstaða Alþingis til málsins. Í gildi er ákveðin ályktun um byggðamál sem samþykkt var á síðasta ári. Í henni var að finna ýmsar áherslur sem Alþingi taldi rétt að draga fram til að styrkja stöðu landsbyggðarinnar og koma á fót betra jafnvægi milli höfuðborgarsvæðis og landsbyggðar. Það kemur mjög skýrt fram í þeirri þáltill. sem báðir ríkisstjórnarflokkarnir standa að og stjórnarandstaðan greiddi ekki atkvæði á móti, og studdi í raun efnislega þó að hún hafi ekki greitt atkvæði með tillögunni, að mikil áhersla er lögð á að framboð á störfum sé á fleiri en einum stað landsins, sérstaklega framboð á eftirsóttum störfum og þá sérstaklega vil ég taka til framboð á störfum hjá hinu opinbera. Sérstök áhersla er lögð á það að Alþingi gangi þannig frá málum og ríkisstjórnin vinni samkvæmt því að framboð á opinberum störfum verði á fleiri stöðum en á höfuðborgarsvæðinu einu. Það segir svo, með leyfi forseta, í þessari þál. Alþingis frá síðasta ári í tölul. 6:
,,Lögð verði áhersla á að opinberum störfum fjölgi eigi minna hlutfallslega á landsbyggðinni en á höfuðborgarsvæðinu. Því markmiði verði meðal annars náð með því að leitast við að staðsetja nýja starfsemi hins opinbera utan höfuðborgarsvæðisins. Skilgreind verði eftir föngum þau verkefni einstakra ráðuneyta, stofnana og opinberra fyrirtækja sem unnt er að sinna á landsbyggðinni. Hvert ráðuneyti fyrir sig leggi fram tillögur þar að lútandi sem meðal annars geri ráð fyrir að möguleikar upplýsingatækninnar verði nýttir til hins ýtrasta.``
Þarna er stefnumörkun Alþingis algerlega skýr, ákveðin algerlega mótatkvæðalaust. Auðvitað hljótum við að leitast við að vinna eftir þessari stefnumörkun, bæði Alþingi og framkvæmdarvaldið.
Það er mjög skýrt hvernig áherslan er í þessum tölulið. Leitast verði við að staðsetja nýja starfsemi hins opinbera utan höfuðborgarsvæðisins. Nú háttar svo til í því frv. sem við erum að ræða að gert er ráð fyrir að gera breytingar á starfsemi hins opinbera. Þær eru tvíþættar. Annars vegar að tvær stofnanir eru lagðar niður og úr verður ein ný stofnun. Það kemur mjög skýrt fram í frv. og nál. og brtt. að um er að ræða nýja stofnun. Til sannindamerkis um það er sérstakt ákvæði um nýjan forstöðumann stofnunarinnar sem þýðir þá líka að aðrir starfsmenn hljóta að verða nýir. Þetta er því algerlega ný stofnun. Það er því eðlilegt að skoðað sé við þær aðstæður hvort ekki sé rétt og unnt að framfylgja ályktun Alþingis og staðsetja stofnunina utan höfuðborgarsvæðisins.
Menn geta sagt, og það með réttu, að ekki standi í ályktun Alþingis að staðsetja nýjar stofnanir heldur nýja starfsemi. Þess vegna væri hægt að færa rök fyrir því að hin nýja stofnun yrði áfram þar sem hinar tvær eru að svo miklu leyti sem um sömu starfsemi er að ræða. Það tel ég að séu rök þó að ég sé ekki sammála þeim rökum. Ég tel að menn eigi að nota hvert tækifæri við þessar aðstæður til að nýjar stofnanir verði staðsettar utan höfuðborgarsvæðisins. En þessari nýju stofnun eru falin ný verkefni sem hafa ekki verið hjá þeim tveimur stofnunum sem eru undanfarar hinnar nýju. Eftir því sem ég get best glöggvað mig á er að finna lýsingu í 11. og 17. gr. frv. á viðfangsefnum sem eru ný. Það er algerlega óumdeilt að ný starfsemi á að vera utan höfuðborgarsvæðisins samkvæmt ályktun Alþingis. (Gripið fram í: Hvað?) Ný starfsemi. (ÁRJ: Öll ný starfsemi? Hvað með sjúkrahúsin?) Ný starfsemi hins opinbera utan höfuðborgarsvæðisins, segir í ályktun Alþingis.
Ég vil minna á annað mál sem var afgreitt fyrr á þessu þingi með sambærilegum hætti. Sett var á fót ný ríkisstofnun sem heitir Persónuvernd, stofnun sem á sér ekki forsögu og engan undanfara og fellur því að öllu leyti undir ákvæði eða ályktun Alþingis. Ljóst er að Persónuvernd verður fljótlega tiltölulega stór ríkisstofnun, fer úr einum starfsmanni upp í kannski 10--12 starfsmenn á mjög skömmum tíma. Auðvitað á sú stofnun að vera utan höfuðborgarsvæðisins til að uppfylla samþykkt Alþingis. Ég skora á hæstv. dómsmrh. sem fer með það mál að fara að ályktun Alþingis í þessu efni.
Herra forseti. Ég held að ég hafi ekki fleiri orð um það atriði sem ég vildi draga fram í umræðunni og leggja áherslu á. Það hefur komið mjög skýrt fram hvernig ályktun Alþingis er og að málin eru í höndum ráðherra, heilbrrh. annars vegar og dómsmrh. hins vegar, varðandi þær tvær stofnanir sem ég nefndi og áskorun mín er um að ráðherrarnir skoði þessi mál með hliðsjón af samþykkt Alþingis um byggðaáætlun sem liggur fyrir.