Sighvatur Björgvinsson:
Virðulegi forseti. Mér er ekki alveg ljóst hver tilgangurinn með þessari umræðu er. Hv. fyrirspyrjandi hóf mál sitt og flutti það á almennum nótum en hæstv. forsrh. svaraði með því að gera grein fyrir einni tiltekinni einkavæðingu, þ.e. sölu á FBA. Í svari sínu endurtók forsrh. það sem hann hefur áður sagt, að þeir sem keyptu, Orca-hópurinn, hafi stefnt stefnu ríkisstjórnarinnar í uppnám, þeir hafi gerst sekir um óeðlilega viðskiptahætti þó ekkert hafi gerst í þessari sölu annað en að einn fjárfestingarhópur sem stofnaður var í Lúxemborg, seldi öðrum sinn hlut.
Einu í máli hæstv. forsrh. hlýt ég að spyrja eftir. Hann fullyrti að í þessu tilviki hefðu verið gerðir baksamningar á milli kaupenda og seljenda um hvernig ætti síðan að ná völdum í þessari fjármálastofnun. Þetta eru mjög alvarlegar ásakanir af hálfu hæstv. ráðherra og dugir ekki eingöngu að fullyrða um það. Ég hlýt því að spyrja hæstv. ráðherra: Hvað hefur hann fyrir sér í því? Hvaða sannanir hefur hann um að slíkir baksamningar hafi verið gerðir? Þar nægja ekki fullyrðingar út í loftið heldur er eðlilegt að hæstv. forsrh. upplýsi löggjafarsamkunduna um við hvað hann á.
Ég vil líka ítreka spurningu hv. þm. Sverris Hermannssonar út af umræðunni um dreifða eignaraðild. Það kom nefnilega fram hjá viðskrh. á nýafstöðnum miðstjórnarfundi Framsfl. að þegar málið var til umræðu í ríkisstjórninni hafi Sjálfstfl. ekki leitað eftir því að sett yrðu ákvæði um dreifða eignaraðild við söluna. Ég vil spyrja hæstv. forsrh.: Er þetta rétt með farið? Er það rétt hjá hæstv. viðskrh. að þrátt fyrir öll stóru orð hæstv. forsrh. í málinu um nauðsyn dreifðrar eignaraðildar hafi Sjálfstfl. aldrei sótt það mál við samstarfsflokk sinn í ríkisstjórninni?
Virðulegi forseti. Vissulega hefur sumt af einkavæðingunni sem í hefur verið ráðist ekki tekist nægilega vel. Ég hef ekki tíma til að rekja þá sögu alla en vitna bara til úttektar og athugasemda Ríkisendurskoðunar á þeim málum. Ég vil hins vegar láta það koma fram að mér finnst mjög eðlilegt að aðrir en ríkisvaldið reki atvinnustarfsemi. Mér finnst sjálfsagt að ríkisvaldið losi sig við fyrirtæki og stofnanir sem eru í atvinnustarfsemi í samkeppni við aðra. Hins vegar verða menn að sjálfsögðu að draga markalínuna. Ég tel ekki eðlilegt að t.d. skólar, menntastofnanir, heilbrigðisstofnanir og stofnanir af slíku tagi séu einkareknar.
Lögmál markaðarins eru mjög einföld. Ef einn á vöru eða þjónustu sem hann vill selja og annar er reiðubúinn til þess að kaupa þá takast viðskipti náist samkomulag um verð. Engum er í hag og síst þjóðinni að hindra að slík viðskipti geti átt sér stað og það er mjög torvelt að setja við þeim hömlur. Eins og allir vita þá eru t.d. settar hömlur við því að útlendir aðilar geti fjárfest í íslenskum sjávarútvegi. Það er hins vegar opinbert leyndarmál engu að síður að slíkt er gert í nokkrum mæli.
Það sem við leggjum megináherslu á í þessu sambandi er hins vegar að hlutverk ríkisvaldsins sé að hafa eftirlit og veita aðhald til að verja sjónarmið hins almenna borgara. Ríkisvaldið á að tryggja að viðskiptin séu gagnsæ. Ríkisvaldið á að tryggja að valdi sem fæst með yfirráðum yfir atvinnufyrirtækjum, hvers eðlis sem þau eru, sé ekki misbeitt. Ríkisvaldið á að tryggja að viðskipti leiði ekki til fákeppni heldur aukinnar samkeppni og ríkisvaldið á að tryggja að viðskiptamönnum þessara aðila sé ekki mismunað. Það er aðkoma ríkisvaldsins að málinu. Það er mjög æskilegt að eign í fyrirtækjum, fjármálafyrirtækjum sem öðrum, sé sem dreifðust. En ég tel að það sé mjög erfitt, nánast útilokað að tryggja slíkt með lagasetningu. Við Íslendingar höfum reynsluna af því.