[prenta uppsett í dálka] 104. fundur, 126. lþ.
Flm. (Katrín Fjeldsted):
Herra forseti. Ég mæli fyrir till. til þál. um skipan nefndar um hönnun og merkingar hjólreiðabrauta í fjarveru 1. flm., sem er Ísólfur Gylfi Pálmason en auk okkar eru flutningsmenn hv. þm. Jóhann Ársælsson, Kolbrún Halldórsdóttir, Ólafur Örn Haraldsson, Ásta Möller, Þórunn Sveinbjarnardóttir, Kristján Pálsson, Einar Már Sigurðarson og Gunnar Birgisson.
Í tillögunni segir, með leyfi forseta:
,,Alþingi ályktar að fela samgönguráðherra að skipa nefnd til að marka stefnu um hönnun og merkingar hjólreiðabrauta í þéttbýli og dreifbýli. Tekið verði tillit til hjólreiðamanna við hönnun nýrra mannvirkja og stefnt að því að hjólreiðar verði raunhæfur kostur í samgöngumálum á Íslandi.
Nefndin skili tillögum sínum fyrir 1. janúar 2002.``
Tillögunni fylgir greinargerð og þar segir, með leyfi forseta:
,,Markmiðið með tillögunni er að vekja athygli á hjólreiðamönnum í umferðinni, en einnig að fækka slysum og auka öryggi þeirra.
Hjólreiðar eru vinsæl afþreying á Íslandi, sem og annars staðar, og hefur hjólreiðafólki fjölgað mjög á Íslandi á síðustu áratugum. Hjólreiðar eru ódýr, skemmtilegur og heilsusamlegur ferðamáti og vinsæl fjölskylduíþrótt. Fjölmörg dæmi eru um að fólk í þéttbýli noti reiðhjól til þess að ferðast milli áfangastaða.
Hjólreiðar eru holl og góð íþróttagrein og er hluti af daglegri líkamsrækt hjá mörgum. Þær eru einnig afar vinsæll ferðamáti barna og unglinga og er tími til kominn að mótuð verði opinber stefna í þessum málum. Einnig hefur það mjög færst í vöxt að bæði Íslendingar og útlendir ferðamenn ferðist um landið á reiðhjólum. Þannig er á sumrum mikil umferð erlendra ferðamanna frá Leifsstöð og einnig frá Seyðisfirði. Aðstaða hjólreiðafólks á Íslandi er afar slæm og í mörgum tilfellum er hættulegt að ferðast um á reiðhjólum þar sem lítið tillit er tekið til hjólreiðafólks.
Hin fjölfarna þjóðleið frá Hafnarfirði um Garðabæ, Kópavog, Reykjavík og Mosfellsbæ er stórhættuleg hjólreiðafólki, sem og gangandi vegfarendum. Talið er að um 16.000 reiðhjól hafi verið flutt inn til landsins árlega á síðustu 11 árum sem þýðir um 176.000 reiðhjól auk þeirra sem til voru áður. Því er talið að um 66% þjóðarinnar eða tveir af hverjum þremur landsmönnum eigi reiðhjól.
Of sjaldgæft er að fyrirtæki og stofnanir hafi sérstakar reiðhjólagrindur við fyrirtæki sín þó að það hafi batnað nokkuð á síðustu árum en betur má ef duga skal.
Nauðsynlegt er að gera ráð fyrir þessum ferðamáta við hönnum nýrra mannvirkja, enda eru hjólreiðar hluti af nútímaafþreyingu og sumarleyfisferðum.
Æskilegt væri að í nefndinni sem skipuð yrði væru t.d. fulltrúar Vegagerðarinnar, Sambands íslenskra sveitarfélaga, Landssambands hjólreiðamanna, Fjallahjólaklúbbs Íslands og Hjólreiðafélags Reykjavíkur.
Í Reykjavík var starfrækt sérstök hjólreiðanefnd sem skilaði ítarlegum tillögum til borgarráðs árið 1994, auk þess sem gengið var í samtökin ,,Car Free Cities`` eða bíllausar borgir.
Athyglisverðar eru tilraunir bæjarstjórnar Árborgar í þessum efnum þar sem boðið er upp á leigureiðhjól til þess að auka notkun reiðhjóla í umferðinni á Árborgarsvæðinu. Fleiri bæjarfélög eru að huga að þessum athyglisverða og skemmtilega ferðamáta. Þetta er líkt og er gert í Kaupmannahöfn en aðstaða hjólreiðafólks í Danmörku er til algerrar fyrirmyndar. Þar hafa verið markaðssettar hjólreiðaparadísir, t.d. á Borgundarhólmi, en þar byggist ferðamennska að stærstum hluta á hjólreiðum.
Það er deginum ljósara að eftir því sem aðstaða hjólreiðamanna batnar hvetur það Íslendinga til að nýta sér þann skemmtilega og holla ferðamáta sem hjólreiðar eru.``
Þetta segir í grg. með till. til þál. um skipan nefndar um hönnun og merkingar hjólreiðabrauta.
Herra forseti. Ég tel að þetta sé löngu þarft mál og fyrir utan að vera holl og góð íþróttagrein er þetta eðlilegur hluti af nútímasamgöngum hjá fólki sem vill slá tvær flugur í einu höggi, hreyfa sig og komast milli staða. Meðfram stofnbrautum og fjölförnum vegum milli staða, til að fólk komist til og frá vinnu m.a., er nauðsynlegt að hafa sérstaka hjólreiðastíga því að fráleitt er að stefna reiðhjólum inn í milli bíla og inn í umferðina og sömuleiðis eru viss vandkvæði á því að hjóla á gangstéttum í þéttbýlinu þó að það hafi verið heimilað og hafi leyst heilmörg mál.
En af því að í grg. er minnst á ,,Car Free Cities`` og hjólreiðanefnd Reykjavíkur þá veitti ég þeirri nefnd forstöðu árið 1994. Sú nefnd skilaði ítarlegum tillögum til borgarráðs. Nokkrar þeirra hafa fengið framgang og talsvert hefur áunnist í þessum málum í Reykjavík en margar tillögur liggja óafgreiddar eða eru má segja óskir sem ekki rættust.
Ég held, herra forseti, að þrátt fyrir að við höfum ekki sama veðurlag og er á Borgundarhólmi eða í Kaupmannahöfn --- það er nú sagt að í Reykjavík sé logn u.þ.b. 7% af tímanum og ég held að það fari nærri lagi --- þá er flesta daga ársins hægt að komast um á hjóli. Í Reykjavík eru mjög margir sem vilja hjóla og reyna að gera það sjálfum sér og öðrum stundum til hættu. Það þarf að breytast og sömuleiðis þarf reiðhjólið að eiga sinn veglega sess og örugga stað á sérstökum hjólreiðastígum sem lagðir yrðu meðfram stofnbrautum og þjóðvegum landsins. Þessi tillaga gerir ráð fyrir að skipuð verði nefnd til að marka stefnu um þetta.
