[prenta uppsett í dálka] 14. fundur, 126. lþ.
Flm. (Páll Magnússon):
Herra forseti. Ég mæli fyrir frv. til laga um breytingu á lögum um tekjuskatt og eignarskatt, nr. 75/1981, með síðari breytingum, og lögum nr. 61/1994, um Rannsóknarráð Íslands, með síðari breytingum.
Þekking er undirstaða hins nýja hagkerfis. Til þess að afla þeirrar þekkingar þarf að efla fyrirtæki til aukinnar þátttöku í rannsóknum og þróun enda er nýsköpun í atvinnulífinu forsenda efnahagslegra og félagslegra framfara. Í frv. þessu er lögð til breyting á lögum um tekjuskatt og eignarskatt og lögum um Rannsóknarráð Íslands. Tilgangur frv. er að hvetja fyrirtæki til nýrrar sóknar á sviði nýsköpunar- og þróunarverkefna. Íslensku atvinnulífi er nauðsynlegt að auka framleiðni, en nauðsynleg forsenda þess að framleiðsla verði verðmætari er að fyrirtæki stórauki rannsókna- og þróunarstarf. Með því styrkist staða á heimamarkaði, innflutningur minnkar og útflutningur eykst. Það hefur í för með sér bætta afkomu fyrirtækja og hærri laun starfsmanna. Til þess að fyrirtæki treysti sér í slíka vinnu er nauðsynlegt að veita þeim skattalegt hagræði vegna rannsókna og þróunar. Verði þetta frv. samþykkt er líklegt að skatttekjur muni aukast þegar horft er til lengri tíma þó þær muni ef til vill dragast saman í byrjun.
Í 1. gr. frv. er lagt til nýr tölul. bætist við 31. gr. laga nr. 75/1981 sem hljóðar svo:
,,Fjárhæð sem svarar til 50% af frádráttarbærum kostnaði (útgjöldum eða afskriftum) í tengslum við rannsókna- eða þróunarverkefni. Það er skilyrði þessa frádráttar að rannsókna- eða þróunarverkefni hafi fyrir fram verið samþykkt af Rannsóknarráði Íslands, sbr. 2. gr. laga nr. 61/1994.``
Hér er um að ræðan frádráttarlið sem kemur til viðbótar frádrætti sem fyrirtæki hafa þegar. Með þessari breytingu gefst fyrirtækjum tækifæri til að draga helming kostnaðar af rannsókna- og þróunarverkefnum frá tekjum fyrirtækjanna við álagningu skatta. Þannig veitir ríkið í raun stuðning við rannsókna- og þróunarstarf fyrirtækja í formi skattafsláttar. Í gildandi skattalögum er ekki að finna neina hvatningu fyrir fyrirtæki til að leggja út í slíka vinnu. Eins og fram kemur í grg. með frv. á þessi hugmynd sér danska fyrirmynd.
Útgjöld til rannsókna og þróunar sem hlutfall af vergri landsframleiðslu hafa aukist nokkuð á liðnum árum, var 0,8% árið 1987, en fór í um 1,8% árið 1997. Framlag hins opinbera hefur verið stöðugt síðustu ár, en það er framlag fyrirtækjanna sem hefur aukist. Heildarútgjöld til þessara mála námu innan við fjóra milljarða kr. árið 1987, en voru um tíu milljarðar kr. árið 1997. Þó Ísland sé meðal þjóða sem hvað mest hafa aukið útgjöld til rannsókna og þróunar á liðnum árum er Ísland enn undir meðaltali OECD-landa. Því frv. sem hér er lagt fram er ætlað að auka enn hlutfall rannsókna og þróunar af vergri landsframleiðslu Íslendinga.
Með 2. gr. frv. er lagt til að Rannsóknarráði Íslands verði falið að fara yfir rannókna- og þróunaráætlanir og samþykki ráðsins verði forsenda þess að til skattafsláttar komi. Þannig verði fyrirtækjum veitt aðhald og það skilyrði sett að RANNÍS hafi fyrir fram viðurkennt verkefnið sem raunverulegt rannsókna- og þróunarverkefni. Gert er ráð fyrir að frádrátturinn geti aldrei orðið meiri en helmingurinn af þeirri kostnaðaráætlun sem liggur til grundvallar samþykktinni.
Ekki er gert ráð fyrir að það verði sett sem skilyrði að verkefnið hafi notið styrks úr sjóðum RANNÍS og einnig getur afslátturinn komið ofan á opinbera styrki, hvort sem þeir koma úr sjóðum íslenska ríkisins eða til að mynda úr vísindaáætlunum Evrópusambandsins.
Í 2. gr. frv. er lagt til að nýr tölul. bætist við 2. gr. laga um Rannsóknarráð Íslands þar sem Rannsóknarráði er falið að meta hvort rannsókna- og þróunarverkefni sem fyrirtæki hyggst eiga aðild að teljist þess eðlis að þau geti notið frádráttar skv. 31. gr. tekju- og eignarskattslaga. Jafnframt segir í ákvæðinu að ríkisstjórnin ákveði á ári hverju hámarksupphæð sem samþykkja megi. Hámark þetta er samanlagður heildarkostnaður við þau verkefni sem samþykkt eru.
Í 3. gr. frv. er gert ráð fyrir að ákvæði laganna komi til framkvæmda við álagningu árið 2003 vegna tekna á árinu 2002.
Ástæða þess að lagt er til að gripið verði til skattafsláttar en ekki að þeirri fjárhæð sem komi til frádráttar verði bætt við sjóði RANNÍS er sú að með þessari leið er um að ræða hvatningu til fyrirtækja á meðan stór hluti styrkja RANNÍS fer til opinberra stofnana.
Herra forseti. Nauðsynleg forsenda þess að íslensk framleiðsla verði verðmætari er að stórefla rannsókna- og þróunarstarf, ekki síst beina þátttöku fyrirtækjanna sjálfra. Ein þeirra leiða sem getur virkað mjög hvetjandi til þess að fyrirtæki treysti sér til að leggja í þetta mikilvæga starf er að veita þeim skattalegt hagræði vegna rannsókna og þróunar.
Herra forseti. Ég óska eftir því að frv. verði vísað til hv. efh.- og viðskn. að loknum þessum umræðum.
