[prenta uppsett í dálka] 65. fundur, 127. lþ.
Frsm. minni hluta sjútvn. (Jóhann Ársælsson):
Hæstv. forseti. Í nál. vegna breytinga á lögunum um stjórn fiskveiða sem samþykkt var fyrr á þessu þingi kom fram sú skoðun undirritaðra að taka þyrfti málefni dagabáta til endurskoðunar.
Sú breyting sem skiptir mestu máli í þessu frv. er að útgerðarmenn þessara báta munu geta skipulagt veiðar sínar í klukkustundum í stað daga. Þetta eykur öryggi og dregur úr óhóflegu vinnuálagi sem hefur fylgt þeim sólarhringsveiðileyfum sem í gildi hafa verið. Gert er ráð fyrir að til eftirlits með róðrartíma bátanna verði stuðst við sjálfvirka tilkynningarkerfið sem eykur á öryggi og nákvæmni eftirlitsins.
Í öðru lagi er fallið frá því að beita á þessu ári þeirri 10% skerðingu á dagafjölda sem er í gildandi lögum. Lagt er til að endurskoðun á sóknarstýringarákvæðunum fari fram í lok yfirstandandi fiskveiðiárs þegar reynsla hefur fengist af því fyrirkomulagi sem gert er ráð fyrir að verði tekið upp.
Með frumvarpinu er því frestað að taka afstöðu til mikilvægasta deiluefnis stjórnvalda við útgerðarmenn þessara báta, sem er um þá kröfu þeirra að 10% skerðingarákvæðið verði fellt úr gildi. Ekki verður komist hjá því að vekja athygli á því mikla ósamræmi sem er milli leyfilegrar sóknar í dögum og þeirri lágu viðmiðunarprósentu sem er í lögunum. Reynsla undanfarinna ára af veiði þessa flota liggur fyrir og er margföld fyrrnefnd viðmiðun. Það er ekki Alþingi til sóma að setja nú enn einu sinni lög um stjórn fiskveiða sem fyrir fram er ljóst að ekki geta staðist.
Í þriðja lagi er lagt til að felld verði brott sú regla sem er nú í lögunum að dögum fjögi hlutfallslega miðað við stærðir báta í brúttótonnum ef þeir eru fluttir yfir á minni bát. Sú breyting er nauðsynleg vegna þess að auðsæilega hefði hún annars þau áhrif að útgerð örsmárra báta stórykist vegna þess að þeir fengju fleiri daga en stærri bátarnir. Þetta mundi valda aukinni slysahættu en einnig stóraukinni sóknargetu þessa flota.
Almennt eru ákvæði þessa lagafrumvarps til bóta. Hins vegar er sá grundvöllur sem veiðikerfið byggist á, þ.e. framseljanleg einkaeignarréttindi útgerðarmannana á veiðiréttinum, algerlega andstæður stefnu Samfylkingarinnar í sjávarútvegsmálum. Þetta fyrirkomulag varð til í kjölfar svokallaðs Valdimarsdóms sem stjórnvöld kusu að túlka þannig að allir sem ættu skip gætu fengið veiðileyfi, annað væri brot á stjórnarskránni. Þeir yrðu hins vegar að kaupa hinn raunverulega rétt til að veiða fisk af þeim sem voru svo heppnir að vera við útgerð tiltekin ár á síðustu öld eða hafa keypt slíkan rétt af handhöfum kvótans. Til að innleiða sambærilegt fyrirkomulag hjá þessum hópi útgerðarmanna voru framseljanlegir veiðidagar lögfestir. En sú lagasetning kom ekki til framkvæmda fyrr en sl. haust.
Af framangreindum ástæðum getum við ekki stutt frumvarpið og munum sitja hjá við afgreiðslu þess.
Undir þetta ritar sá sem hér stendur og hv. þm. Svanfríður Jónasdóttir.
Við erum enn einu sinni að skilja við mál í óvissu hér á hv. Alþingi. Áfram ríkir óvissa um framtíð þeirra útgerðarmanna sem hér um ræðir og atvinnustarfsemi þeirra. Þó að ákvæðin sem hér eru til umræðu séu til bóta er 10% skerðingarákvæðið enn þá í lögunum og talað um að endurskoða það eftir árið. Enn er gert ráð fyrir því í lögunum að þessi floti veiði 0,67% af heildarveiðinni í þorski og einungis bætist til viðbótar lágt prósentubrot sem mun fylgja þeim bátum sem bætast í þennan flota.
Hér er því ekki verið að undirbúa örugga framtíð fyrir þennan atvinnurekstur heldur er því frestað að taka afstöðu til þess hver sú framtíð eigi að vera. Það er ekki björgulegt þegar það liggur líka fyrir, í margítrekuðum yfirlýsingum, að það eigi að endurskoða heildarlögin um stjórn fiskveiða á þessum vetri. Þess vegna virðist svolítið undarlegt að endurskoða eigi málefni þessara báta eftir ár, eftir að þetta fiskveiðiár er liðið. Maður veit satt að segja ekki hverju maður á að trúa, hvort ekkert verði af heildarendurskoðuninni eða hvort mönnum finnist út af fyrir sig eðlilegt, fari heildarendurskoðun fram, að þessi floti verði þar fyrir utan. Mundu þá grundvallarbreytingar sem fylgt gætu heildarendurskoðuninni alls ekki eiga við um þennan flota.
Mér finnst mesti gallinn á þessu máli, fyrir utan þann galla sem ég hef þegar gert grein fyrir, að grundvöllur eignarhaldskerfisins á veiðiréttinum er gjörsamlega óásættanlegur fyrir okkur sem styðjum þá sjávarútvegsstefnu sem Samfylkingin hefur boðað og lagt fram frumvörp um hér á hv. Alþingi.
Við teljum hins vegar brýnt að þær lagfæringar sem eru fólgnar í þessu frv. komist til framkvæmda. Við teljum ekki verjanlegt að hafa áfram í lögum þetta heimskulega ákvæði, að bátar fái því fleiri daga til veiða sem þeir eru smærri. Við teljum líka að það sé þó til bóta að gefa mönnum eitt ár eins og þetta lítur út hér, fremur en að hafa lögin óbreytt eins og þau eru. Við vitum að ef ekki verður brugðist við snarlega munu margir taka upp á að nýta ákvæðin sem hér hafa verið rædd, um að fjölga dögum með því að færa dagana á minni báta. Í ljósi þess munum við standa að því að hraða þessu máli eins og kostur er í gegnum hv. Alþingi.
Eins og ég sagði áðan munum við sitja hjá við lokaafgreiðslu málsins.
