Umhverfisráðherra (Siv Friðleifsdóttir):
Virðulegur forseti. Spurt er: ,,Hvað líður setningu reglugerðar um merkingu matvæla sem innihalda erfðabreyttar lífverur eða afurðir þeirra?``
Því er til að svara að í umhvrn. hafa verið unnin drög að reglugerð um nýfæði, ,,novel foods``, en erfðabreytt matvæli eru ein tegund nýfæðis. Drögin taka mið af tveimur reglugerðum Evrópusambandsins á þessu sviði en þær hafa ekki verið teknar inn í EES-samninginn enn sem komið er.
Þegar málið kom fyrst til umræðu í umhvrn. á vordögum 1999 var reiknað með því að reglugerðir Evrópusambandsins yrðu teknar inn í EES-samninginn eigi síðar en árið 2000. Það gekk ekki eftir vegna þess að Norðmenn voru ekki sammála þeim viðmiðunarmörkum sem eru í reglugerðunum, þ.e. svokölluðu 1%-þröskuldsgildi. Í reglugerð sem sett var í Noregi 1997 var miðað við 2%-gildi, þ.e. gerðar voru vægari kröfur.
Nú hafa Norðmenn uppi önnur sjónarmið en áður var lýst og hafa jafnframt óskað eftir því að þessar reglugerðir verði ekki teknar inn í EES-samninginn en í staðinn beðið eftir að ný reglugerð Evrópusambandsins um sama efni öðlist gildi. Hún er núna í smíðum.
Í drögum að nýrri reglugerð Evrópusambandsins er gerð krafa um að allar erfðabreyttar matvörur og fóður og afurðir þeirra verði merktar undantekningarlaust en ekki ákveðnar vörur eins og nú er. Áfram munu þó 1%-mörkin gilda.
Vegna þessa hefur ráðuneytið haldið að sér höndum og beðið eftir nýjum reglum sem sátt gæti náðst um og teknar yrðu upp í EES-samninginn. Ég taldi fyrir nokkru að við gætum hafa sett þessar merkingar á, fyrir rúmlega ári síðan, og það kom t.d. fram í sambandi við þessa ráðstefnu. En þetta er sem sagt ástæðan fyrir því að við höfum haldið að okkur höndum.
Nú hillir undir lausn á þessu máli eins og áður segir. Við höfum verið að bíða eftir henni til að sjá hverju vindur fram með nýjar reglur Evrópusambandsins. Ráðuneytið væntir þess að niðurstöður liggi fyrir á vordögum og í framhaldi af því verði hægt að setja reglugerð sem gæti tekið gildi um næstu áramót. Það er þó ljóst að gefa verður aðlögunarfrest, þ.e. frest til að hlutaðeigendur geti lagað sig að breyttum merkingarkröfum. Á þetta ekki síst við um matvörur frá Bandaríkjunum en þar eru engar slíkar kröfur gerðar um merkingar.
Seinni liður fsp. hljóðar svo: ,,Er fyrirhugað að setja reglugerð um upprunamerkingar grænmetis og kjötvara?``
Því er til að svara að upprunamerkingar á grænmeti tíðkast ekki í nágrannalöndunum samkvæmt upplýsingum okkar og ekki stendur til að taka þær upp hér á landi að svo komnu máli. Í framhaldi af svokölluðu kúariðufári í Evrópu fyrir stuttu gengu í gildi í Evrópusambandslöndunum 1. jan. sl. reglur um upprunamerkingar svo að hægt sé að rekja kjöt og kjötafurðir til hlutaðeigandi bús og gripa. Við gerð EES-samningsins ákváðu íslensk stjórnvöld að gerast ekki aðilar að viðauka 1 í samningnum sem fjallar um heilbrigði dýra og plantna, og vegna þess eru íslensk stjórnvöld ekki bundin af þeim ákvæðum.
Mál er varða búfjárhald heyra undir landbrn. sbr. 6. gr. laga nr. 93/1995, um matvæli. Þessi mál eru nú til skoðunar í landbrn. en ljóst er að eigi verður hægt að selja íslenskar kjötafurðir í löndum Evrópusambandsins í framtíðinni nema þær hafi upprunamerkingar. Í tengslum við þær breytingar sem nú er verið að skoða í landbrn. verður umhvrn. í framhaldinu að breyta reglugerð nr. 588/1999, um merkingu, auglýsingu og kynningu matvæla, þannig að krafist verði rekjanleikamerkingar á kjöti og kjötafurðum sem framleiddar eru hér á landi og sem fluttar eru inn og seldar neytendum.
Í tilefni af þessari fyrirspurn vil ég benda á að í framhaldi af útbreiðslu kampýlóbaktersýkinga sem náðu hámarki 1999 og raktar voru til kjúklinga var ákveðið í góðu samráði við framleiðendur að taka upp rekjanleikanúmer, eins og fram kom hjá hv. fyrirspyrjanda, og það kerfi virðist ganga mjög vel upp. Með þessum númerum er hægt að rekja uppruna kjúklings í eldishús framleiðanda. Að sjálfsögðu er það veigamikill þáttur í að tryggja öryggi matvæla þar sem menn geta rakið sig til baka og séð hvar pottur er brotinn.