Samgönguráðherra (Sturla Böðvarsson):
Herra forseti. Ég vil þakka fyrir þær undirtektir sem frv. hefur fengið hjá þeim hv. þm. sem hafa tekið til máls. Ég vil þó koma inn á nokkur atriði vegna þess sem fram kom í ræðum hv. þm.
Hv. þm. Kristján L. Möller velti því fyrir sér hvort eðlilegt væri að Siglingastofnun færi með það hlutverk sem henni er ætlað samkvæmt þessu frv. og hvort ekki væri eðlilegt að áhafnir tækju ákvarðanir um það hvernig mönnun skyldi háttað. Þetta er nú ekki alveg svona einfalt því að tvo þarf til. Það eru auðvitað útvegsmenn sem gera út sín skip og lögin og reglurnar um áhafnir eru auðvitað settar til þess að gera tilteknar kröfur, m.a. öryggiskröfur, til þeirra útvegsmanna sem gera út skipin.
Að hinu leytinu, eins og kom fram hjá hv. þm. Guðjóni Arnari Kristjánssyni, er út af fyrir sig fullkomlega heimilt og ekkert útilokað að um það geti verið samkomulag milli áhafnar eða sjómannasamtaka og útgerðar að mönnun sé háttað öðruvísi vegna tiltekinna verkefna en ströngustu reglur kveða á um. Þarna getur auðvitað jafnframt verið um samkomulag að ræða. Frv. sem við erum að fjalla um og reglurnar sem því fylgja eru lágmarkskröfur sem gerðar eru til mönnunar og nauðsynlegt er að undirstrika það.
Eins og ég gat um í framsöguræðu minni hefur Siglingastofnun yfir góðu starfsfólki að ráða sem hefur mikla þekkingu á siglingamálum og öryggismálum sjófarenda. Það er afar mikilvægt að treysta starf hennar og ég tel að það sé í fyllsta máta eðlilegt að fela henni þetta verkefni.
Hv. þm. spurðist fyrir um hvort ekki væru gerðar kröfur til björgunarbáta. Í greinargerð með frv. segir um f-lið 8. gr. frv., þ.e. 18. gr. laganna sem verið er að breyta, þar sem verið er að fjalla um önnur skip:
,,Hér getur verið um að ræða sanddæluskip, dráttarbáta, hafnsögubáta, vinnubáta og björgunarskip.``
Hins vegar tel ég afar mikilvægt að nefndin fari rækilega yfir þessa þætti þannig að tryggt sé að eðlilegar reglur gildi um mönnun allra skipa.
Hv. þm. Guðjón Arnar Kristjánsson spurðist fyrir um hvort þekkt væri hversu mörg ríki hefðu staðfest STCW-F tilskipunina. Ég hef þær upplýsingar ekki hérna hjá mér. En Íslendingar hafa verið í fararbroddi hvað varðar öryggiskröfur og öryggismál sjófarenda og ég tel að það sé afar jákvætt að við staðfestum þær reglur sem á alþjóðavettvangi hafa verið lagðar fram. Ég tel það mjög jákvætt. Hv. samgn. getur vafalaust farið rækilega yfir það hvernig þessu er háttað um staðfestingarnar.
Um eldri réttindi gildir það jafnan svo að réttindi eru ekki tekin af mönnum og skiptir það auðvitað afar miklu máli. Þess vegna var mikilvægt að skilgreina stærðir skipa skýrt þannig að ekki væri verið að skerða skírteinisréttindi sem menn hafa. En ég tel með sama hætti að yfir þetta þurfi að fara mjög vandlega í hv. nefnd þannig að ekkert fari á milli mála og að skipstjórnarmenn haldi þeim réttindum sem þeir hafa uppáskrifuð.
Hv. þm. velti fyrir sér þeim mörkum sem eru að breytast, þ.e. brúttótonnaviðmiðunin úr brúttórúmlestaviðmiðuninni. Þarna er stærðarviðmið notað. Það er alveg ljóst, og þess vegna er hlutverk Siglingastofnunar mjög mikilvægt, að ekki þarf eingöngu að hafa brúttótonnastærð skipa í huga heldur þarf að líta til vélarstærðar, veiðiskaps, úthalds og farsviðs þannig að þessar stærðarviðmiðanir geta aldrei verið algildar.
Hv. þm. vakti athygli á því að mikil þróun hefur orðið í búnaði fiskiskipa. Hann vakti m.a. athygli á því að loftskeytamenn eru ekki lengur mikið til staðar. Tækninni hefur fleygt fram og þeir hlutir eru leystir öðruvísi. Það sama þarf að skoða hvað varðar annan búnað. Það þarf að miða við aðstæður. Þess vegna er nú þessi leið farin, þ.e. fyrst og fremst til að leggja mat á öryggismönnunina. Þá vil ég geta þess og undirstrika vegna þess sem kom fram hjá hv. þm. Jóni Bjarnasyni að það er ekki verið að ganga út frá einhverjum undanþágum, að Siglingastofnun veiti undanþágu frá mönnun, heldur hinu að við setjum tilteknar reglur um mönnun. Síðan er verið að setja þessar öryggismönnunarkröfur þannig að tryggt sé að allar reglur séu uppfylltar miðað við vélarstærð, stærð skipa, veiðiskap o.s.frv.
Hv. þm. Jón Bjarnason spurði hvort sama skip gæti haft mismunandi kröfur til mönnunar. Út á það gengur m.a. hluti þessa frv. Hægt er að halda skipum til veiða við mjög mismunandi aðstæður og við mismunandi veiðiskap. Beitt getur verið til dagróðra á grunnmið þar sem ekki er þörf á jafnfjölmennri áhöfn. Sama skipi getur síðan verið beitt til lengra úthalds og veiða sem kalla á fleiri menn í áhöfn. Því liggur alveg fyrir að um mismunandi öryggismönnun getur verið að ræða. Miklu skiptir að það liggi fyrir.
Ég tek undir að mikil ábyrgð er lögð á Siglingastofnun með þessu verkefni. Það er alveg ljóst og við þurfum að gera okkur grein fyrir því. Því þarf að skapa henni góð skilyrði til þess að geta uppfyllt þær kröfur sem eru gerðar til hennar hvað þetta varðar. Ég held að mjög gagnlegt og mikilvægt væri fyrir hv. samgn. að fara mjög vandlega yfir þau mál með fulltrúum Siglingastofnunar og átta sig á því hvernig staðið verður að meðferð málsins.
Herra forseti. Ég sé ekki ástæðu til þess að orðlengja þetta. Ég tel að hér hafi farið fram mjög gagnlegar umræður. Þær geta væntanlega haldið áfram í hv. samgn. Ég vil bara að lokum þakka fyrir málefnalegar og ágætar undirtektir, en legg áherslu á að hér er um afar mikilvægt mál að ræða. Okkur skiptir miklu að að mönnun íslenskra fiskiskipa sé staðið þannig að við getum verið viss um að bærileg sátt ríki þar um og að alls öryggis sé gætt.