Jóhann Ársælsson:
Hæstv. forseti. Ég fagna þessu þingmáli. Ég tel að jákvæð vinna sé í gangi til þess að reyna að draga úr slysum í umferðinni. Mér finnst samt að kannski hefði verið ástæða til þess að ræða málin dálítið meira í samhengi heldur en gert er. Þessi stefnumótun um aukið umferðaröryggi þarf auðvitað að ræðast í tengslum við verkefni í vegamálum. Mín skoðun er sú að það sem veldur mestum vandræðum í umferðinni og mestri slysahættu sé þetta mikla misvægi sem er í raun og veru milli hins ófullkomna vegakerfis sem við höfum, bílanna sem við erum farin að nota og slitlagsins sem er komið á vegina. Þetta kallar á að menn geta við góðar aðstæður keyrt mjög hratt en þegar aðstæður breytast verða þær stórhættulegar á vegi sem er kannski hinn besti vegur ef þær eru góðar.
Ég tel reyndar að vegir sem hafa einungis eina akrein í hvora átt þar sem menn keyra á 100 km hraða geti aldrei orðið öruggir vegir við íslenskar aðstæður. Til þess að þeir séu öruggir þarf umferðarhraðinn að lækka afar mikið þegar aðstæður versna. Brýnasta verkefnið til að auka öryggi finnst mér vera fólgið í að breyta þessu. Það er þess vegna sem menn hafa þrýst svo á um breikkun Keflavíkurvegarins og auðvitað hlýtur maður líka að benda á aðra vegkafla eins og t.d. Vesturlandsveginn þar sem slysatíðni er afar há. Þessi slysatíðni er hæst á þeim stöðum þar sem verið er að keyra á vegi sem hefur einungis eina akrein í hvora átt. Þarna eru aðstæður auðvitað afar slæmar. Þegar kemur að því að menn reyna við kannski hinar verstu aðstæður, í rigningu, að fara fram úr stórum flutningabílum er voðinn vís. En það er ekki um annað að ræða en að slíkur framúrakstur verði vegna þess að mismunur á hraða þessara bíla er of mikill til að menn sætti sig við að dóla á eftir flutningabílum tímunum saman á svona vegköflum eins og ég er að tala um þar sem töluvert mikil umferð er.
Að mínu viti er ástæða til að velta því fyrir sér að setja upp sérstaka áætlun um að breikka vegina út frá höfuðborgarsvæðinu þar sem mesta umferðin er, taka þær framkvæmdir miklu hraðar en menn hafa gert ráð fyrir fram að þessu. Ég held að ekki verði veruleg breyting á slysatíðni á þessum vegum fyrr en mönnum tekst að hrinda í framkvæmd verkefnum af þessu tagi sem ég er að tala um. Mér þætti við hæfi að menn settu upp einhverja áætlun um að koma á fleiri akreinum á þessa vegi út frá höfuðborginni sem liggja 100--150 km út frá henni eða að veg sem greinist í fleiri áttir og dregur verulega úr umferð. Umferðin skiptir auðvitað miklu máli í þessu sambandi.
Mér finnst vanta upp á að hér hafi verið rekin umferðarpólitík þar sem menn hafi haft yfirsýn. Ég tel það mál sem hér er til umræðu til bóta og vonandi til marks um að menn ætli sér að fara yfir þessi mál. Ég tel að það þurfi að gera með heildaryfirsýn og taka fleira inn í það en hér er verið að tala um. Ég nefni dæmi eins og þegar menn stukku til og gerðu breytingar á tollalögum í hittiðfyrravetur, ef ég man rétt, vegna þess að allt í einu töldu menn hið versta mál að einhverjar tilteknar stærðir af jeppum kostuðu of mikið. Þessi tollabreyting virtist valda skriðu af jeppum. Meðal annars var talað um það úr þessum ræðustóli að þarna væri á ferðinni öryggismál. Það hefur ekki aldeilis reynst svo. Það er ekki vafi að þau slys sem verða þar sem í hlut eiga jeppar og minni bílar verða mjög alvarleg í minni bílunum. Þetta hefur því miður sannast í hverju slysinu á fætur öðru þannig að þau rök voru a.m.k. ekki haldmikil sem þar voru sett fram.
Það er svo fjöldamargt sem hægt væri að benda á sem þyrfti að taka til umræðu í samhengi. Ég vil nefna eitt, umferðina í borginni. Hér er t.d. það vandamál að vegslit er mjög mikið vegna nagladekkja. Úti um land er alþekkt þar sem mikil hálka er að fólk á þeim stöðum kaupir sér bíla með fjórhjóladrifi. Allir vita að bílar með fjórhjóladrifi eru öruggari í hálku en aðrir bílar. Ríkið heldur sig samt við það að innheimta hærri gjöld fyrir innflutning á bílum með fjórhjóladrifi en af öðrum bílum. Ég hefði talið að t.d. væri vert að skoða hvort ætti ekki að koma til móts við þá sem fjárfesta í svolítið dýrari bílum af þessu tagi, á þeim forsendum að þar væri á ferðinni tillag til þess að auka öryggi í umferðinni. Mér finnst það, og ég hvet til þess að menn horfi yfir þessi mál í stærra samhengi. Ég tel ástæðu til að sérhver ríkisstjórn og Alþingi hafi eitthvað sem maður gæti kallað umferðarpólitík með heildaryfirsýn.