Guðjón A. Kristjánsson:
Herra forseti. Ég vil byrja á að láta í ljósi þá skoðun mína að það er afar óheppilegt að þurfa að taka við þessu máli með svona stuttum fyrirvara, sérstaklega þar sem komið hefur fram að það sé talið æskilegt að það verði afgreitt áður en haustþingi lýkur en samkvæmt starfsskrá þingsins á því að ljúka eftir u.þ.b. tvo daga, á föstudaginn, ef ég er með það rétt í kollinum. Tíminn til að fjalla um þetta mál er því ekki langur í hv. Alþingi og er náttúrlega ekki hægt annað en átelja það að málið skuli berast svo seint hingað inn að menn séu í hálfgerðu tímahraki við að komast í gegnum málið og afgreiða það.
Ég heyrði á máli hæstv. landbrh. áðan að landbn. yrði auðvitað að meta það hvort allt málið færi í gegn eða hvaða tillögur hún gerði í því efni. Það vill svo til að ég hef áheyrnaraðild í hv. landbn. þannig að ég fæ þá nánari tækifæri til að fjalla um þetta mál. Ég vil þó aðeins víkja hér að nokkrum atriðum, skal reyna að stytta mál mitt og koma bara að þeim aðalatriðum í málinu sem mér finnst þurfa sérstakrar athugunar við.
Í fyrsta lagi vil ég segja að alveg burt séð frá því hvaða tilgangi menn ætla að ná með þessum lögum get ég ekki séð að það sé með nokkrum hætti hægt að finna sanngirni í því að láta hluta laganna vera afturvirkan, þ.e. að þeir sem hafa unnið eftir landbúnaðarkerfinu, keypt greiðslumark eða keypt til sín ærgildi, hafi þar af leiðandi náð til sín greiðslumarki miðað við það jafnvel að komast undir þau 0,7% sem gert er ráð fyrir í þessu frv. varðandi útflutningsskylduna. Ef ég man rétt er talað um 0,68% sem er í gildi á þessu ári en í frv. er talað um 0,7%. Það er þó kannski bitamunur en ekki fjár. En að ætlast til þess að lögin virki aftur fyrir sig, þ.e. að ef einhverjir hafa unnið eftir lögunum á þessu ári, frá 1. janúar árið 2002 til þess tíma er lögin taka gildi, geti þeir ekki treyst því að það standi sem þeir hafa aðhafst á grundvelli þeirra laga sem í gildi hafa verið í þjóðfélaginu um þennan málaflokk held ég að sé bara algjörlega óásættanlegt. Hvaða skoðun sem við höfum að öðru leyti á þeirri breytingu sem hér er verið að gera finnst mér þetta gjörsamlega óásættanlegt.
Ég hef ekki verið talsmaður hinna frægu kvótakerfa, hvorki í landbúnaði né sjávarútvegi, en ég hef þó ævinlega gert mér grein fyrir því að ekki er hægt að refsa mönnum afturvirkt fyrir það sem þeir hafa aðhafst á grundvelli laga og á það jafnt við hvort heldur menn hafa verið að selja eða kaupa í sjávarútvegskerfinu eða í landbúnaðarkerfinu. Það sem menn hafa gert á grundvelli laga er a.m.k. ekki hægt að refsa fyrir afturvirkt. Hins vegar eiga þeir ekkert öryggi í hvorugu kerfinu, að því verði ekki breytt til framtíðar, hæstv. landbrh. Ég tel að þetta ákvæði um að miða skerðinguna við 1. janúar 2002 sé alveg óásættanlegt. Ég mun alveg hiklaust greiða atkvæði á móti þessu frv. ef það ákvæði á að vera inni, einfaldlega af þessum prinsippástæðum.
Auðvitað má hafa langt mál um það að ef menn lækka greiðslumarkið eigi þeir að njóta viðmiðs en ef menn hafa keypt til sín greiðslumark eigi þeir ekki að njóta viðmiðs. En hluti af því leysist auðvitað með því að breyta dagsetningunni fram til t.d. 1. janúar 2003 sem væri miklu nær. Við erum þá a.m.k. að setja lögin fram í tímann. Það er nú kominn 11. desember þannig að það verður sennilega komið fram undir miðjan desember þegar frv. verður að lögum hvernig svo sem það verður afgreitt þannig að ég hefði talið eðlilegt að við færum fram fyrir okkur í lagasetningunni, þá fram til 1. janúar 2003.
Síðan er hér miðað við 7 þús. tonna framleiðslu. Mér er það ekki alveg ljóst, herra forseti, hvort 7 þús. tonna framleiðslan er það sem við höfum miðað við í þessum viðmiðunartölum á undanförnum árum eða hvort við erum að lækka hana eða hækka. Ég er bara ekki með þær upplýsingar við höndina og spyr þess vegna ráðherra hvort það sé talan sem við miðuðum við í fyrra eða hvort hér sé verið að breyta tölunni að einhverju leyti. Mig langar síðan einnig að fá upplýst hjá hæstv. landbrh. hvernig þeim undanþágum hefur verið hagað sem fengist hafa vegna slátrunar á sauðfé utan haustsláturtíðar. Þar hefur útflutningsskyldan í sumum tilfellum verið afnumin eða henni að mjög litlu leyti beitt. Ég hefði gjarnan viljað heyra frá hæstv. ráðherra hvernig því hefur verið háttað, t.d. á þessu hausti, og hvernig hann sér það þá fyrir sér til framtíðar miðað við þá breytingu sem hér er lögð til.
Við afgreiddum á vordögum lög um gæðastýrða framleiðslu, verðlagningu og sölu á búvörum, lög nr. 101. Þar lögðum við náttúrlega upp með það að hægt væri að þróa framleiðsluna í sauðfjárrækt yfir í gæðastýrt kerfi og færa hluta af greiðslunum þar yfir í það kerfi. Nú hefur hins vegar verið ákveðið að það taki ekki gildi fyrr en 2004 en síðan er 2. gr. þessa frv. um það að lækka þetta hlutfall, fara með það niður um 2,5% á hverju stigi greiðslunnar eins og kemur hér fram í 2. gr. skýrt og skilmerkilega.
Ég hefði viljað spyrja hvort menn meti það svo að með þessari breytingu sé verið að draga eitthvað úr áhuga manna á að fara inn í gæðastýringarkerfið eða hvort þetta sé vísir að því að byrja á að hverfa alveg frá þeirri stefnumörkun sem lögð var upp með gæðastýringarkerfinu og hvort við megum e.t.v. eiga von á því síðar. Hafa þau viðhorf verið að koma sterkt fram hjá bændum í þá veru? Ég spyr hæstv. landbrh. að því. Hann hefur góðan kontakt við samþykktir sauðfjárbændanna að þessu leyti og hér er m.a. verið að fara að beiðni sauðfjárbænda í samþykkt sem þeir gerðu og mér sýnist að lögin byggi að stórum hluta á því.
Ef ég geri mér rétta grein fyrir vandanum sem varðar kindakjötsframleiðsluna og sölumál afurða þar sýnist mér að það sem aðhafast þurfi varðandi kindakjötsframleiðsluna sé að í raun og veru þurfi að stuðla að því að flutt verði úr landi 400--500 tonn af dilkakjöti til viðbótar við það sem gert er ráð fyrir að við munum flytja út á þessu ári. Ég held að ég muni rétt að það eru 1.700--1.800 tonn eða eitthvað svoleiðis.
Sem betur fer hefur útflutningur kindakjöts aukist á undanförnum árum. Hann var rúm 800 tonn 1999, rúm 1.300 tonn árið 2000 og rúm 1.500 tonn árið 2001 og er eins og áður sagði stefnt að því að hann geti orðið 1.700--1.800 tonn á þessu ári. En miðað við hvernig markaðsstaðan er á kjötmarkaðnum, hvernig mikil framleiðsla svínabænda og kjúklingabænda hefur komið inn í markaðinn og valdið m.a. verðlækkun á þeim afurðum sem hefur þá lent í samkeppni við kindakjötsframleiðsluna, eru allar horfur á því að við sitjum uppi með meira af kjöti en æskilegt væri.
Þess vegna spyr ég hæstv. landbrh. hvort ekki sé rétt að horfa til framtíðar, horfa til næsta hausts og gera sér grein fyrir því að vandinn sem upp kemur næsta haust getur orðið mikill. Hann getur orðið mikill gagnvart bændunum og einnig gagnvart birgðastöðunni í landinu og ekki síður gagnvart sláturleyfishöfum. Er ekki tímabært að fara að hugleiða það að ráðherrann skoði það í alvöru þegar þing kemur saman eftir áramótin og þeirri tillögu verði velt upp eða að það verði a.m.k. skoðað mjög gaumgæfilega hvort ekki sé hægt að leysa þann vanda sem fyrirsjáanlegur er, m.a. með því að stuðla að útflutningi á meira kjöti því ella safnast þetta hér upp í birgðum? Það kann að þurfa til þess einhverja fjármuni en ég held að við verðum bara að horfast í augu við það að vandinn er til staðar og það sé rétt að leysa hann áður en hann verður stærri.