Guðjón A. Kristjánsson:
Hæstv. forseti. Ég ætla ekki að lengja þessa umræðu mikið en innkoma hv. þm. Rannveigar Guðmundsdóttur áðan gefur auðvitað fullt tilefni til þess fara í langa umræðu um þróun Norðurhafa og breytingu á hitafari sjávar.
Ég vék að því umræðuefni þegar við ræddum um þessa samninga í febrúar. Þá ræddum við almennt um loðnuveiðarnar og hvaða þróun og breytingar gætu orðið á hafsvæðunum norðan við okkur. Það er alveg hárrétt sem hv. þm. Össur Skarphéðinsson sagði áðan, að samningana um Jan Mayen spiluðum við af okkur á sínum tíma. Það er mín skoðun á því máli. Við hefðum átt að gera miklu ríkari kröfu um að hagsmunir okkar væru virtir og réttur okkar til að nytja svæðið umhverfis Jan Mayen, m.a. vegna landfræðilegrar legu þeirrar eyjar.
Ég vildi víkja aðeins að, án þess að teygja þessa umræðu mikið, því sem hv. þm. Rannveig Guðmundsdóttir nefndi áðan, að með hlýnandi hafsvæðum fyrir norðan land verði næsta varnarstaða um þorskveiðina. Loðnan mun örugglega fara norðar og þar af leiðandi mun þorskurinn fara norðar ef sjór hlýnar mikið fyrir norðan land frá því sem nú er. Við skulum ekki gleyma því að þegar eru komnar fréttir af því að besta veiðin fyrir Norðurlandi seinni part hausts hafi verið 30 mílur fyrir norðan Kolbeinsey en ekki sunnan við hana. Menn þurfa að fylgjast með til að átta sig á því sem er að gerast. Það er alveg rétt ábending að hafsvæðið er að hlýna og það mun leiða til mikilla breytinga, kannski stórkostlegri breytinga en við gerum okkur almennt grein fyrir. Auðvitað væri full ástæða til að við skoðuðum í alvöru hvað gæti verið fram undan hjá okkur á næstu 10--20 árum. Það er ekki víst að breytingarnar séu lengra fram undan en það.
Við gætum þurft að horfa upp á að margir af nytjastofnum okkar, t.d. loðna, þorskur og grálúða, fari norðar á hafsvæðunum norðan við land og í átt til Grænlands en þeir gera í dag. Þá erum við allt í einu komin í þá stöðu að við stjórnum ekki nema meginnýtingunni yfir vertíðartímann þegar fiskur gengur hér til hrygningar, þ.e. þegar ætisslóðirnar verða miklu norðar en þær eru í dag.
Við vitum að Evrópusambandið hefur árum saman gert samning við Grænlendinga um veiðar þar sem þeim hefur verið heimiluð þorskveiði, þó að þeir gætu ekki nýtt þær. Þetta hefur alltaf verið kallað pappírsfiskur í þeim samningum. Þau ákvæði eru öll í samningnum milli Evrópusambandsins og Grænlands. Ef þorskur fer að ganga yfir til Grænlands þá telja Grænlendingar auðvitað að það sé þeirra fiskur. Þeir munu ekki, að óbreyttum samningum, taka öðruvísi á því.
Ég vil í þessu sambandi minnast á grálúðuna sem menn hafa haft áhuga á að ná samningum um milli Íslands og Grænlands. Það hefur ekki tekist enda eiga Grænlendingar mikilla hagsmuna að gæta við nýtingu á grálúðustofninum. Grálúðan er náttúrlega inni á fjörðum þeirra, sem eru öðruvísi en hér við land. Þeir hafa því mikið til síns máls í að vilja ekki semja við okkur um að við höfum meiri hluta af grálúðunni til margra ára. Ef svo fer að svæðin við Austur-Grænland fari að verða meira og minna íslaus mun örugglega koma upp veiði þar, bæði á þorski og gráðlúðu. Það ástand verður allt annað en það sem við höfum lifað við á undanförnum árum. Það er alveg ljóst. Ég held að stjórnvöld verði að fara að gera sér grein fyrir því. Ef menn hafa talið að Ísland væri eins og fiskabúr fyrir þorskinn og við þyrftum ekki að hafa áhyggjur af því að þorskurinn synti út fyrir lögsögu okkar þá er það draumsýn sem getur horfið á örfáum árum með hlýnandi hitafari sjávar.