[prenta uppsett í dálka] 131. fundur, 130. lþ.
Frsm. minni hluta sjútvn. (Jóhann Ársælsson):
Hæstv. forseti. Með frumvarpinu er lagt til að veiðieftirlitsgjald falli niður frá 1. september næstkomandi. Einnig er lagt til að innheimt verði sama gjald vegna flutnings á sóknardögum milli skipa og innheimt er fyrir flutning á aflahlutdeild og krókaaflahlutdeild.
Frumvarp þetta ásamt frumvarpi til laga um breytingu á lögum nr. 92/1994, um Þróunarsjóð sjávarútvegsins, með síðari breytingum, samanber 786. mál yfirstandandi löggjafarþings, þar sem lagt er til að gjald útgerða til Þróunarsjóðs sjávarútvegsins verði lagt niður, er hluti af þeirri ákvörðun ríkisstjórnarflokkanna að taka upp veiðigjald. Ákvörðun stjórnarflokkanna um upptöku veiðigjalds var kynnt sem niðurstaða af sáttaleit þeirra í deilunum um stjórn fiskveiða sem staðið hafa um árabil.
Þessar deilur hafa skekið þjóðina og þennan mikilvæga atvinnuveg árum saman. Umræður um sjávarútvegsmál í aðdraganda síðustu kosninga sýndu svo ekki varð um villst að þessi tilraun stjórnarflokkanna til að ná betri friði um málið hefur gersamlega mistekist. Foringjum stjórnarflokkanna er nú orðið vel ljóst að veiðigjaldsleiðin er ekki leið til sátta við þjóðina um málið. Meðhöndlun þeirra á þeim tveimur fyrrnefndu frumvörpum sem nú eru til meðferðar á Alþingi er til marks um þetta. Sjávarútvegsráðherra gerði við fyrstu umræðu málanna í þinginu því engin skil hvaða fjárhæðir gætu komið í ríkissjóð í formi veiðigjalds í stað þeirra gjalda sem nú á að leggja af. Ekki tókst þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir minni hlutans við meðferð málsins í sjávarútvegsnefnd að fá fram upplýsingar um það atriði.
Nefndarmenn fengu því engar upplýsingar um hvaða áhrif glataðar tekjur vegna veiðieftirlitsgjalds og þróunarsjóðsgjalds hafa á heildargreiðslur sjávarútvegsins vegna þjónustu hins opinbera og þar með afkomu ríkissjóðs.
Verði frumvarpið að lögum lækka tekjur ríkissjóðs af veiðieftirlitsgjaldi um 270 millj. kr. frá áætlun fjárlaga sem gerði ráð fyrir 335 millj. kr. fyrir árið 2004.
Frumvarpið um Þróunarsjóð sjávarútvegsins er nú orðið að lögum og því má gera ráð fyrir að innheimta á þróunarsjóðsgjaldi á aflamark lækki um 510 millj. kr. --- þessar tölur nefni ég með fyrirvara þar sem þær eru áætlaðar --- frá áætlun fjárlaga sem gerði ráð fyrir 650 millj. kr. innheimtu fyrir árið 2004. Einnig er gert ráð fyrir að tekjur sjóðsins vegna þróunarsjóðsgjalds á skip lækki um 2 millj. kr. frá áætlun fjárlaga sem gerði ráð fyrir 92 millj. kr. innheimtu. Heildarniðurstaða niðurfelldra gjalda sjávarútvegsins til ríkissjóðs vegna þessara tveggja frumvarpa er þess vegna 782 millj. kr. á árinu 2004 en engar upplýsingar liggja fyrir um tekjur af veiðigjaldi fyrir þetta ár. Ljóst er þó að veiðigjaldið verður lagt á samkvæmt lögum þar um, samanber lög nr. 85/2002, um breytingu á lögum nr. 38/1990, um stjórn fiskveiða. Þessi vinnubrögð eru forkastanleg og sérlega bagaleg í ljósi þess að stjórnarflokkarnir völdu leið sem gerir veiðigjaldið háð afkomu útgerða þannig að minni hlutinn hafði ekki forsendur til að meta áhrifin af frumvarpinu.
Minni hlutinn telur að forsendur skorti til að Alþingi geti tekið afstöðu til frumvarpsins og leggur til að málinu verði vísað aftur til nefndarinnar milli 2. og 3. umr. og að 3. umr. fari ekki fram fyrr en upplýsingar um heildarfjárhæð veiðigjalds á þessu ári liggja fyrir.
Eins og menn taka eftir er þessi texti orðinn nokkuð forn. Þetta mál hefur legið á milli umræðna nokkuð lengi og ýmislegt gerst síðan. Ég ætla ekki að lengja umræðuna um málið en við sitjum enn uppi með það að vita ekki glögglega hvaða áhrif breytingarnar hafa á tekjur ríkissjóðs. Við vitum hins vegar að töluvert hallar undan fyrir sjávarútveginum.
Sú ákvörðun stjórnarflokkanna að fella niður þessi þjónustugjöld vegna veiðieftirlitsgjaldsins og gera gjöld frá sjávarútvegsfyrirtækjunum til ríkissjóðs alfarið tengd afkomu þeirra hefur í för með sér óvissu fyrir tekjur ríkissjóðs. Það er rétt að vekja athygli á því að það stefnir í að ríkissjóður muni ekki innheimta nema um 40% af útlögðum kostnaði vegna sjávarútvegsins við ýmsa þjónustu ríkisstofnana við hann. Þess vegna er ástæða til að hafa uppi efasemdir um að veiðigjaldið sem búið er að taka ákvörðun um að leggja á skili í ríkissjóð því sem talað var um að það ætti að gera þegar ríkisstjórnarflokkarnir létu samþykkja veiðigjald á Alþingi á sínum tíma.
