Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect. Ferill 206. máls.
143. löggjafarþing 2013–2014.
Þingskjal 268  —  206. mál.




Tillaga til þingsályktunar


um framferði kínverskra yfirvalda gagnvart tíbesku þjóðinni.


Flm.: Birgitta Jónsdóttir, Helgi Hrafn Gunnarsson, Jón Þór Ólafsson, Elín Hirst,
Svandís Svavarsdóttir, Óttarr Proppé, Margrét Gauja Magnúsdóttir,
Guðmundur Steingrímsson, Brynhildur Pétursdóttir, Páll Valur Björnsson.


    Alþingi ályktar að lýsa yfir þungum áhyggjum af vaxandi ofbeldi og kúgun kínverskra yfirvalda gagnvart tíbesku þjóðinni og hvetur til að endurmenntunarþvingunum verði hætt tafarlaust. Þvinganirnar hafa m.a. leitt til þess að 122 Tíbetar hið minnsta hafa kveikt í sér í örvæntingu síðan í mars 2011, að því er skjalfest hefur verið.
    Alþingi fordæmir vaxandi hörku gagnvart friðsamlegum mótmælum í Tíbet undanfarna mánuði þar sem fjölmargir mótmælendur hafa verið myrtir og særðir lífshættulega.
    Alþingi hvetur kínversk stjórnvöld til að aflétta herkví í Tíbet og til að hleypa alþjóðafjölmiðlum og alþjóðamannréttindasamtökum hindrunarlaust og án afskipta inn í landið.
    Alþingi hvetur kínversk stjórnvöld til að standa ekki í vegi fyrir því að Sameinuðu þjóðirnar geti ákveðið að senda sendinefnd til að kanna mannréttindabrot í Tíbet. Jafnframt hvetur Alþingi kínversk yfirvöld til að hefja opinberar friðar- og samningsviðræður við sérstaka sendinefnd Dalai Lama.
    Alþingi hvetur íslensk stjórnvöld til að bjóða að vettvangur friðarviðræðnanna verði hérlendis, t.d. í Höfða.

Greinargerð.

    Fjölmörg þjóðþing hafa ályktað um síversnandi ástand í Tíbet, þar á meðal bandaríska, ítalska og japanska þingið, svo og Evrópuþingið. Þá hafa 12 handhafar friðarverðlauna Nóbels, þar á meðal Desmond M. Tutu og Lech Walesa, sent frá sér bréf til forseta kínverska alþýðulýðveldisins þar sem hvatt er til þess að friðarviðræðunum við fulltrúa tíbesku þjóðarinnar verði haldið áfram.
    Herseta kínverskra yfirvalda í Tíbet hefur staðið í yfir sextíu ár og á þeim tíma hefur ríkisstjórn alþýðulýðveldisins Kína innleitt miskunnarlausa stefnu aðlögunar og kúgunar. Mannréttindi eru markvisst fótum troðin gagnvart Tíbetum: þeir eru sviptir öllum rétti til pólitísks frelsis, að tala sitt eigið tungumál og iðka þjóðmenningu sína. Ekkert raunverulegt trúfrelsi er í Tíbet. Það kostar til að mynda fangelsisvist að eiga ljósmynd af Dalai Lama. Tíbetum er kerfisbundið haldið frá atvinnustarfsemi, atvinnutækifærum og aðgengi að menntun vegna þjóðernis. Tíbeska þjóðin vex ekki eins og aðrar þjóðir heldur hefur fjöldi Tíbeta staðið í stað um langa hríð. Tíbeska þjóðin er orðin að minni hluta í sínu eigin landi. Eina leiðin til að viðhalda þjóðmenningu þessarar merku þjóðar er í útlegð. En blæbrigði tungumálsins, sögur og söngvar fjara út dag frá degi.
    Flutningsmenn hafa áhyggjur af grófum mannréttindabrotum gagnvart Tíbetum, eins og t.d. þvinguðum ófrjósemisaðgerðum á tíbeskum konum, nauðungarflutningum hirðingja af hjarðlandi í einangrunarbúðir, kerfisbundinni afneitun á rétti munka og nunna til að iðka trú sína án afskipta, pyntingum og morðum á pólitískum föngum. Brýnt er að Sameinuðu þjóðirnar sendi sérstaka sendinefnd til Tíbet til að kanna m.a. hvað varð um þá sem hurfu í tengslum við handtökur á þátttakendum í mótmælaaðgerðum árið 2008.
    Sjálfsíkveikjurnar, sem eru því miður að aukast, sýna gríðarlega örvæntingu. Fram hefur komið ítrekað að litið er á þær sem einu leiðina til að vekja athygli á síversnandi ástandinu og algeru fálæti heimsbyggðarinnar gagnvart hljóðlátri en markvissri útrýmingu þjóðar og þjóðareinkenna. Í rúm sextíu ár hefur heimurinn horft fram hjá mannréttindabrotum í Tíbet gagnvart tíbesku þjóðinni.
    Ekki verður annað ráðið en að kínversk yfirvöld standi fyrir skipulegri útrýmingu á tíbesku þjóðinni og menningu hennar. Í því máli telja flutningsmenn að Alþingi beri að taka afstöðu, sér í lagi vegna þess að hingað koma í heimsóknir æðstu embættismenn kínverska alþýðulýðveldisins með reglulegu millibili.
    Við Íslendingar höfum siðferðislega skyldu samkvæmt fríverslunarsamningi okkar við Kína, sem mun taka gildi snemma árs 2014, að benda kínverskum yfirvöldum á að við sættum okkur ekki við mannréttindabrot af því tagi sem rakin hafa verið í greinargerðinni.