Ferill 538. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.
152. löggjafarþing 2021–2022.
Þingskjal 1110 — 538. mál.
Svar
innviðaráðherra við fyrirspurn frá Andrési Inga Jónssyni um stuðning við almenningssamgöngur.
Fyrirspurnin hljóðar svo:
Hver hefur stuðningur ríkisins verið við almenningssamgöngur hvert ár undanfarin fimm ár? Svar óskast sundurgreint eftir samgöngumáta, því hvort um er að ræða samgöngur innan landshluta eða á milli landshluta og því hvort um er að ræða kostnað við uppbyggingu, stuðning við rekstur eða styrki til notenda. Jafnframt er þess óskað að fram komi heildarútgjöld og útgjöld reiknuð á hvern farþega. Svarið skal ná til farþegaflutninga á landi, á sjó og með flugi.
Stuðning ríkisins við rekstur almenningssamgangna sl. fimm ár má sjá í töflu 1 hér að aftan. Farþegafjölda eftir ferðamáta er að finna í töflu 2 og í töflu 3 er reiknaður stuðningur á farþega. Í töflu 4 má finna sérstaka styrki sem veittir voru til ríkisstyrktra almenningssamgangna vegna COVID-faraldursins. Í töflu 5 eru tilgreindar samningsgreiðslur til að tryggja flug til Egilsstaða, Ísafjarðar og Vestmannaeyja í COVID-faraldrinum á flugleiðum sem annars eru ekki ríkisstyrktar.
Ekki er unnt greina í sundur styrki við landsamgöngur innan eða á milli landshluta þar sem þær upplýsingar hafa ekki verið skráðar sérstaklega. Það kerfi sem nú er notað til að halda utan um ferðir miðast við gjaldsvæði en ekki mörk landshluta. Unnið er að því að bæta þær tölulegu upplýsingar sem safnað er.
Nær allur kostnaður vegna rekstrarstyrkja til flugs er beinn rekstrarstyrkur til flugrekenda á ríkisstyrktum flugleiðum. Annað sem fellur til er t.d. kostnaður vegna útboða og markaðsrannsókna.
Kostnaður vegna Loftbrúar er styrkur til farþega en ekki til flugfélaga. Styrkinn geta farþegar nýtt sér hvort sem umrædd flugleið er styrkt af ríkinu eða ekki. Því er hann aðgreindur.
Stofnkostnaður við Loftbrú árið 2020 var 30 millj. kr. Hann nýtist til framtíðar. Við að meta kostnað á hvern farþega er talið eðlilegra að miða við þær rétt um 45 millj. kr sem fóru til að greiða niður flugfargjöld. Ferðir í Loftbrú árið 2020 voru 7.108. Kostnaður á hvern miða er þá 6.333 kr. Árið 2021 voru ferðir í Loftbrú 57.974. Kostnaður var 367 millj. kr. Kostnaður á hvern miða var því 6.330 kr. Farþegar í Loftbrú eru að hluta inni í tölum um fjölda farþega í ríkisstyrktu flugi.
Styrkir til reksturs almenningsvagna á landsbyggðinni eru að stærstum hluta beinir rekstrarstyrkir. Annar kostnaður sem fellur til er m.a. við þróunarverkefni með landshlutasamtökum sveitarfélaganna á árunum 2016 og 2017 og kostnaður vegna yfirtöku samninga frá landshlutasamtökunum árið 2019. Árið 2020 féll einnig til kostnaður við markaðsrannsóknir og útboð.
Í gegnum byggðaáætlun var á árunum 2020 og 2021 úthlutað samtals 68,5 millj. kr. í styrki til eflingar almenningssamgangna milli byggða. Hafa styrkirnir runnið til ýmissa verkefna um land allt sem og eru flest unnin á vettvangi landshlutasamtaka sveitarfélaga. Þessar tölur eru ekki reiknaðar niður á farþega þar sem þeim var ekki varið til tiltekins samgöngumáta.
Framlög til almenningssamgangna á höfuðborgarsvæðinu eru öll beinir rekstrarstyrkir til Strætó bs.
Hlutfall rekstrarstyrks vegna ferja er lægra en vegna flugs og samgangna á landi þar sem Vegagerðin (ríkið) á þrjár af ferjunum. Viðhald þeirra og tengdur kostnaður fellur því beint á eiganda.
Sérstakur styrkur til Isavia var veittur árin 2020 og 2021 vegna áhrifa COVID-faraldursins á innanlandsflug. Styrkurinn nam 323 millj. kr. árið 2020 og 57 millj. kr. árið 2021. Þær tölur eru teknar með í töflu 1.
Tafla 1.
| Útgjöld Vegagerðarinnar í millj. kr. | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
| Flug rekstrarstyrkur | 338 | 386 | 460 | 838 | 574 |
| Flug annað | 28 | 0 | 1 | 16 | 16 |
| Flug samtals | 366 | 386 | 461 | 854 | 590 |
| Hlutfall rekstrarstyrks | 92,0% | 99,9% | 99,8% | 98,0% | 97,0% |
| Alm.vagn. landsb. rekstrarst. | 431 | 549 | 739 | 754 | 713 |
| Alm.vagn. höfuðborgarsv. rekstrarst. | 989 | 1.005 | 888 | 900 | 906 |
| Alm.vagn. landsb. annað | 23 | 4 | 97 | 127 | 110 |
| Almenningsvagnar samtals | 1.443 | 1.558 | 1.724 | 1.781 | 1.729 |
| Hlutfall rekstrarstyrks | 98,5% | 99,7% | 94,4% | 92,9% | 93,6% |
| Ferjur rekstrarstyrkur | 1.298 | 1.502 | 1.382 | 1.386 | 1.520 |
| Ferjur annar kostnaður | 219 | 175 | 384 | 349 | 198 |
| Ferjur samtals | 1.518 | 1.677 | 1.766 | 1.736 | 1.717 |
| Hlutfall rekstrarstyrks | 86,0% | 90,0% | 78,0% | 80,0% | 88,5% |
| Loftbrú | 75 | 367 | |||
| Byggðaáætlun | 33 | 36 |
Tafla 2.
| Farþegafjöldi | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
| Flug | 16.320 | 16.905 | 16.478 | 9.977 | 15.073 |
| Alm.vagn. landsbyggð | 444.394 | 389.158 | 360.302 | 190.132 | 234.911 |
| Alm.vagn. höfuðborgarsv. | 11.737.200 | 11.205.700 | 12.183.300 | 8.850.400 | 9.492.400 |
| Ferjur | 433.588 | 437.816 | 463.542 | 340.252 | 440.567 |
Tafla 3.
| Kostnaður á farþega | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
| Flug – rekstrarstyrkur | 22.451 | 22.855 | 27.989 | 85.589 | 39.144 |
| Almenningsvagnar landsbyggð | 1.024 | 1.421 | 2.320 | 4.632 | 3.503 |
| Almenningsvagnar höfuðborgarsv. | 84 | 90 | 73 | 102 | 95 |
| Ferjur | 3.501 | 3.830 | 3.810 | 5.101 | 3.898 |
| Flug – Loftbrú | 6.333 | 6.330 |
Sérstakur styrkur var veittur á árunum 2020 og 2021 vegna áhrifa COVID-faraldursins á samgöngur. Styrkurinn dreifðist eins og sjá má í töflu 4.
Tafla 4 (allar tölur í millj. kr).
| Flug: | 2020 | 2021 |
| Stuðningur við einstakar flugleiðir | 96 | 0 |
| Rekstur flugvalla | 323 | 57 |
| Ferjur: | ||
| Rekstur ferja | 253 | 50 |
| Samgöngur á landi: | ||
| Rekstur almenningsvagna | 82 | 155 |
| Samtals | 754 | 262 |
Tafla 5.
| Flug: | 2020 | 2021 |
| Stuðningur við einstakar flugleiðir | 1 | 4 |
