búsetumál geðfatlaðra í Reykjavík.
Hæstv. forseti. Ég þakka hv. fyrirspyrjanda fyrir að taka þetta mál hér upp. Mikil breyting hefur orðið á viðhorfum til geðfatlaðra meðborgara okkar sem leiðir af aukinni þekkingu á eðli og umfangi geðsjúkdóma. Ráðuneytið telur að búseta utan stofnana en með stuðningi og aðstoð geti tryggt stöðugleika og öryggi sem stuðlað getur að jafnvægi í heilsufari og dregið úr endurinnlögnum. Hagsmunasamtök geðsjúkra og geðfatlaðra og fagfólk á þessu sviði eru sammála um að þjónusta við geðfatlaða skuli í auknum mæli eiga sér stað úti í samfélaginu en ekki á hefðbundnum sjúkrahúsum.
Á fyrri hluta ársins 2005 ákvað þáverandi félagsmálaráðherra í samráði við heilbrigðis- og tryggingamálaráðherra að gerð yrði heildarúttekt á þörfum geðfatlaðra fyrir búsetu og stoðþjónustu af ýmsu tagi. Á grundvelli þessara upplýsinga ákvað ríkisstjórnin að gera sérstakt átak í málefnum geðfatlaðra með því að verja 1.500 millj. kr. á árunum 2006–2010 til stofnkostnaðar vegna búsetu og ýmissa stoðúrræða og um 850 millj. kr. til rekstrar. Jafnframt var sérstökum starfshópi undir formennsku Dagnýjar Jónsdóttur alþingismanns falið að móta stefnu í málefnum þessa hóps. Stefna og framkvæmdaáætlun vegna átaksins var kynnt í október sl. Við stefnumótunina hafði starfshópurinn náið samráð við hagsmunasamtök geðfatlaðra, aðstandendur þeirra og sérfræðinga á þessu sviði.
Árangurinn af starfi á grundvelli stefnunnar er að koma í ljós. Keypt hefur verið húsnæði við Lindargötu og Skipholt í Reykjavík með samtals 11 íbúðum auk aðstöðu fyrir starfsmenn. Við Flókagötu verða íbúðir fyrir 11 manns þegar gagngerum endurbótum á þeim húsum lýkur síðar á árinu. Margir húsnæðiskostir eru til skoðunar í Reykjavík og leitað hefur verið samstarfs við Reykjavíkurborg um úthlutun lóða til verkefnisins. Liður í átaki í þjónustu við geðfatlað fólk er verkefni samkvæmt tveimur samningum sem gengið var frá í lok síðasta árs. Annars vegar er um að ræða samstarf við velferðarsvið Reykjavíkurborgar um stofnun og rekstur heimilis fyrir heimilislausa Reykvíkinga. Hins vegar er um að ræða samning sem undirritaður var í desember sl. við AE starfsendurhæfingu um mat á þjónustu við geðfatlað fólk og átak í ráðgjöf og fræðslu. Við upplýsingaöflun fyrir matið verður nýtt svokölluð nsn-aðferð, þ.e. notandi spyr notanda sem gefur notendum þjónustunnar kost á að miðla af reynslu sinni og taka þátt í að móta þjónustuna.
Þá vil ég geta þess að nú standa yfir viðræður við AE starfsendurhæfingu og Klúbbinn Geysi um að koma að uppbyggingu og ráðgjöf vegna dagvistunarúrræða. Fyrirhugað er að teknar verði upp viðræður við fleiri aðila um uppbyggingu dagvistunarúrræða fyrir geðfatlaða. Í september á síðasta ári yfirtók félagsmálaráðuneytið af Landspítala – háskólasjúkrahúsi þjónustu við íbúa á Flókagötu. Nauðsynlegar breytingar á húsnæðinu munu hefjast nú í febrúar og gert er ráð fyrir því að þessum breytingum ljúki undir árslok 2007. Í stefnumótunarskýrslu sem ég kynnti í október sl. er að finna sundurliðun nýrra úrræða í búsetumálum geðfatlaðra. Í framkvæmdaáætlun stefnunnar kemur fram að gert er ráð fyrir að íbúar í sértækri búsetuþjónustu samkvæmt átakinu verði á árunum 2006 og 2007 samtals 73. Á árinu 2008 verði þeir 37, 27 árið 2009 og 24 árið 2010.
Miðað við stöðuna í dag verður ekki annað séð en að þessi áætlun muni standast hvað varðar yfirstandandi ár. Mörg verkefni eru í vinnslu og nokkuð öruggt er að 68 manns munu fá tilboð í nýja búsetu en þeir gætu orðið 85 ef allt gengur fram sem unnið er að. Áætlanir varðandi árin 2008–2010 kunna að breytast í samræmi við breytingar á högum þeirra sem um ræðir. Samkvæmt upplýsingum sem liggja fyrir hjá svæðisskrifstofum málefna fatlaðra í Reykjavík óska 73 geðfatlaðir einstaklingar eftir búsetu. Gert er ráð fyrir því að þessi hópur fái úrlausn á vegum framkvæmdaáætlunar ráðuneytisins. Að auki fá úrlausn 7 einstaklingar sem nú njóta búsetuþjónustu og bíða eftir annarri búsetu. Framkvæmdaáætlun félagsmálaráðuneytisins gerir ráð fyrir því að á árunum 2006–2007 fái 35 einstaklingar í Reykjavík tilboð um sértæk búsetuúrræði. Á árinu 2008 verða þeir 15. Sami fjöldi bætist við á árinu 2009 og á síðasta ári verkefnisins verða þeir 19. Allmörg mismunandi úrræði eru þegar í farvatninu. Eins og staðan er í dag munu 32 fá tilboð um nýja búsetu árið 2007 en þeir gætu orðið 43 ef allt gengur eftir sem unnið er að.
Samkvæmt upplýsingum ráðuneytisins dvelja nú á geðdeild Landspítala – háskólasjúkrahúss 25 einstaklingar, á vernduðum heimilum 19 og 7 einstaklingar eru í þjónustuúrræðum á vegum eða tengdum svæðisskrifstofunni í Reykjavík. Í heimahúsum búa 29 einstaklingar og flest bendir til þess að þessi hópur fái búsetuþjónustu innan ramma átaksverkefnis félagsmálaráðuneytisins.
