sviðslistir.
Virðulegi forseti. Ég mæli fyrir frumvarpi til laga um sviðslistir. Frumvarpi þessu um sviðslistir er ætlað að koma í stað laga nr. 138/1998, leiklistarlaga. Frumvarpið var áður lagt fram á 149. löggjafarþingi en hlaut ekki afgreiðslu. Á þeim tveimur áratugum sem liðnir eru frá setningu leiklistarlaga hafa orðið ýmsar breytingar sem kalla á endurskoðun laganna. Má til að mynda nefna að starfsumhverfi stofnana hefur breyst, ábyrgð stjórnenda aukist, auk þess sem það er brýnt að ein heildarlög verði látin nái yfir sviðslistir í heild sinni, eins og til að mynda um bókmenntir og aðrar listgreinar.
Með frumvarpinu er leitast við að gera löggjöf á sviði leiklistar sambærilega þeim breytingum sem mennta- og menningarmálaráðuneytið hefur unnið að á sviði bókmennta, myndlistar og tónlistar. Á þeim sviðum hafa verið skipaðar stjórnir eða ráð fyrir viðkomandi listgrein sem eru ráðherra til ráðgjafar um málefni viðkomandi sviðs. Þá hafa einnig verið stofnaðir sjóðir til að efla viðkomandi listgrein með veitingu styrkja ásamt því að skapa grundvöll fyrir rekstur skrifstofu eða miðstöðvar sem þjóni viðkomandi sjóði og standi að kynningu á listgreininni hér á landi og erlendis. Reynslan hefur sýnt að þetta fyrirkomulag auðveldar stjórnsýslu, yfirsýn og samvinnu sjóðanna og er til þess fallið að efla listgreinina.
Frumvarpinu er skipt í fjóra kafla og helstu breytingar sem felast í því eru eftirfarandi:
Í I. kafla er kveðið á um markmið laganna, auk þess sem hugtakið sviðslistir er skilgreint. Það hugtak er notað yfir leiklist, danslist, óperuflutning, brúðuleik og aðrar skyldar listgreinar, svo sem fjölleikahús.
Í II. kafla eru ákvæði um Þjóðleikhúsið. Nokkrar breytingar eru frá gildandi leiklistarlögum. Ákvæði um þjóðleikhússtjóra breytist þannig að ríkari kröfur eru gerðar um menntun hans, auk þess sem mælt er fyrir um skipunartíma og mögulega endurskipun þjóðleikhússtjóra. Ætíð skal auglýsa embættið laust til umsóknar í lok hvers skipunartímabils. Ákvæði um þjóðleikhúsráð er breytt þannig að fagfélög sviðslistafólks tilnefna þrjá fulltrúa í þjóðleikhúsráð en tveir fulltrúar verði skipaðir án tilnefningar.
Í III. kafla er fjallað um Íslenska dansflokkinn. Uppbygging kaflans er hliðstæð kaflanum um Þjóðleikhúsið. Með frumvarpinu er gert ráð fyrir að ákvæði um Íslenska dansflokkinn verði lögfest í fyrsta sinn. Fram til þessa hefur dansflokkurinn einungis starfað á grundvelli reglna sem ráðherra hefur sett honum, fyrst nr. 878/1999 og nú nr. 14/2002.
Í IV. kafla er fjallað um aðra sviðslistastarfsemi en þá sem fellur undir ríkisaðila og þar eru einnig ákvæði um sviðslistaráð og sviðslistasjóð. Sviðslistaráð úthlutar úr sviðslistasjóði sem skiptist í tvær deildir, deild atvinnuhópa og deild áhugahópa í sviðslistum. Þá er ráðherra veitt heimild til að fela þriðja aðila að annast kynningarmál á íslenskum sviðslistum hér á landi og erlendis og efla alþjóðlegt samstarf íslenskra sviðslistamanna og stofnana. Ekki er enn rekin slík kynningarmiðstöð en gera má ráð fyrir að rekstur slíkrar kynningarmiðstöðvar kosti um 20–30 millj. kr. árlega og þá miðað við aðrar kynningarmiðstöðvar á sviði lista sem nú eru starfræktar. Ekki er gert ráð fyrir þessum kostnaði í fjármálaáætlun 2020–2024. Ef til kemur að við setjum á laggirnar kynningarmiðstöð fyrir sviðslistir mun ráðherra nýta þann ramma eða óska eftir viðbótarfjármunum. Að auki er ákvæði til bráðabirgða sem kveður á um að ráðherra skipi nefnd sem falið verði að skila tillögum um stofnun þjóðaróperu. Í athugasemdum í samráðsgátt við drög að frumvarpi til sviðslistalaga komu fram óskir um að staða Íslensku óperunnar yrði tryggð til lengri tíma.
Virðulegi forseti. Þá ætla ég að fara yfir það samráð sem hefur átt sér stað við gerð þessa frumvarps. Umtalsvert samráð hefur nú þegar farið fram. Við fyrstu gerð frumvarpsins var haft samráð við helstu hagsmunaaðila, auk þess sem drög að frumvarpinu voru höfð til almennrar kynningar á vef ráðuneytisins haustið 2011 þar sem kostur gafst á að senda inn athugasemdir eða ábendingar um efni þess. Þá var haft samráð við hagsmunaaðila við áframhaldandi vinnu frumvarpsins í ráðuneytinu og tekið tillit til margra þeirra athugasemda. Áform um frumvarpið voru kynnt í samráðsgátt 27. september sl. Alls bárust sex umsagnir. Drög að frumvarpinu voru birt á samráðsgátt 31. október 2018. 13 umsagnir bárust við frumvarpsdrögin. Auk framangreinds hafa verið haldnir fundir með hagsmunaaðilum undanfarin ár og við höfum eftir fremsta megni leitast við að koma með þær athugasemdir sem við teljum að séu til þess fallnar að bæta frumvarpið. Þess má geta að ráðuneytið fékk til liðs við sig sérfræðing í sviðslistum sem undirbjó í samstarfi við ráðuneytið lokadrög frumvarpsins.
Virðulegi forseti. Með framangreindum breytingum er stefnt að því að sams konar rammalöggjöf gildi um sviðslistir eins og önnur svið lista, þ.e. annars vegar um þær ríkisstofnanir sem starfa á viðkomandi sviði og hins vegar um sjóð og ráð sem vinna að framgangi sviðslistanna utan veggja stofnana. Er það mat mitt að þessum breytingum verði náð með samþykkt frumvarpsins.
Virðulegi forseti. Ég legg til að frumvarpinu verði vísað til hv. allsherjar- og menntamálanefndar að lokinni 1. umr.
