18.12.1978
Efri deild: 35. fundur, 100. löggjafarþing.
Sjá dálk 1753 í B-deild Alþingistíðinda. (1297)
39. mál, kjaramál
Karl Steinar Guðnason:
Herra forseti. Það kemur mjög á óvart þegar Alþb.-menn koma hér upp og þykjast ekkert vita um þær till. er við Alþfl.-menn höfum lagt fram til úrlausnar á þeim efnahagsvandamálum sem steðja að þjóðinni, — till. sem lúta að því að leysa vandann til langs tíma. Við töldum að við hefðum kynnt málið rækilega, bæði fyrir ráðh. í ríkisstj. og einnig í fjölmiðlum. Það má segja að þetta frv. hafi verið lagt fram í Alþýðublaðinu eftir að hafa gengið í gegnum umr. í flokksstjórn Alþfl. En síðan hefur það verið rætt í nefnd og sú nefnd er ríkisstj. sjálf. Annað eru vissulega undirnefndir sem vonandi geta fjallað um það á þann hátt að þær geti samþykkt málið. En því er ekki að leyna, að þetta frv. hlýtur að vera afskaplega tengt samþykkt fjárlagafrv., og því er það að við höfum ákveðið að svo verði að svo miklu leyti sem unnt er.
Í I kafla frv. segir, með leyfi forseta:
„Ríkisstj. skal skylt að skera niður rekstrargjöld allra ríkisstofnana sem svarar 3% frá því sem þau verða ákveðin í fjárl. 1979. Fjárlaga- og hagsýslustofnun skal að höfðu samráði við stofnanir og rn. skila till. um, hvernig lækkun þessari skuli hagað. Ákvörðun liggi fyrir eigi síðar en 15. febr. 1979.“
Og í 2. gr. segir:
„Fjárveitingar á fjárl. á árinu 1979 til opinberra framkvæmda og önnur fjárfestingarframlög, þar með talin þau sem ákveðin eru með sérstökum lögum svo og útlánaáætlanir opinberra sjóða og lántökuheimildir til opinberra framkvæmda í lánsfjáráætlun fyrir árið 1979, skulu miða að því að dregið verði úr opinberri fjárfestingu sem svarar 10% frá því sem gilti í fjárfestingarheimildum ríkisins og ríkisstofnana á árinu 1978.“
Menn sjá á þessum upplestri, að frv. er vissulega tengt afgreiðslu fjárl. og því ekki óeðlilegt að við teljum að svo þurfi að vera.
Tilefni þess, að Alþfl. — eða flokksstjórn hans — hefur gert þessa samþykkt, ákveðið að kynna þetta frv. í ríkisstj., er ótti Alþfl. við verðbólguna. Því er ekki að leyna, að við stöndum frammi fyrir óðaverðbólgu. Við viljum berjast gegn þeim vágesti. Við teljum að ef ekki verði brugðist hart við sé hætta á enn meiri verðbólgu en nokkru sinni fyrr.
Það er ljóst, að 1. sept. og 1. des. gerðum við bráðabirgðaráðstafanir — ráðstafanir sem voru gerðar í skyndingu til þess að leysa bráðasta vandann. En við ákváðum jafnframt, er við mynduðum þessa ríkisstj., að vinna tíma til þess að gera skynsamlegar ráðstafanir. Þær hafa því miður ekki enn verið gerðar, og við viljum leggja okkar lóð á vogarskálina. Það er vissulega vilji okkar að „félagsmálapakkinn“ svokallaður og annað, er við höfum heitið verkalýðssamtökunum, nái fram að ganga, og við munum beita okkur fyrir því. En við teljum að það sé hægt að afgreiða þá hluti jafnframt því sem tekin verður afstaða til þessa frv.
Ég vil minna á að þegar við ákváðum að gera þessar till., þá fóru fram víðtækar viðræður við forustumenn verkalýðssamtakanna um ýmsa þætti þessa frv. Mér er kunnugt um að það er mikill vilji til þess innan verkalýðssamtakanna að mótuð verði stefna er dugi til lengri tíma. Í lok samþykktar Alþfl. um þessi mál segir, með leyfi forseta:
„Flokksstjórnin hafnar alfarið eilífum skammtímaráðstöfunum í efnahagsmálum og ítrekar þá skoðun sína, að nauðsynlegt er að marka stefnu í efnahagsmálum til tveggja ára þar sem fullt tillit er tekið til allra meginþátta efnahagsmála. Ríkisvaldið verður að hafa frumkvæði til þess að ná árangri í verðbólgumálum. Þess vegna verði ekki gengið frá fjárl. fyrr en þessi stefna hefur verið mörkuð.“
Ef litið er á það frv., sem við höfum hér kynnt, sem hugsmíð er Alþb. komi ekkert við, þá boðar það ekkert gott, kannske það sem einlægir stjórnarsinnar síst vildu.