24.04.1979
Sameinað þing: 82. fundur, 100. löggjafarþing.
Sjá dálk 4130 í B-deild Alþingistíðinda. (3229)
205. mál, atvinnumál á Keflavíkurflugvelli
Geir Hallgrímsson:
Herra forseti. Í tilefni þessara umr. held ég að unnt sé að fullyrða að allir þm. séu sama sinnis um nauðsyn þess að byggja upp heilbrigt, stöðugt og traust atvinnulíf á Suðurnesjum. Um það stendur ekki deilan. Ég held líka að það sé augljóst að mikill meiri hluti Alþ. er fylgjandi því að varnarlið sé á Keflavíkurflugvelli og það sé nauðsynlegt öryggis og sjálfstæðis þjóðarinnar vegna. En í framhaldi af þessu hefur það verið stefnumörkun m. a. fyrrv. ríkisstj., að Íslendingar tækju að sér þau störf sem unnt væri og þyrfti að inna af hendi í tengslum við varnarstöðina á Keflavíkurflugvelli til þess að draga úr fjölda þeirra útlendinga sem þar eru. Og ég kannast ekki við það, eins og kom fram hjá einum ræðumanna, ég hygg hv. þm. Kjartani Ólafssyni, að nokkurt samkomulag hafi verið gert í tíð fráfarandi ríkisstj. um að hermenn tækju að sér þau störf sem Íslendingar hefðu áður innt af hendi eða gætu innt af hendi sem borgaralegir menn sem ekki gegna herþjónustu.
Að þessu sögðu vil ég undirstrika og leggja áherslu á að auðvitað eru störf þeirra Íslendinga, sem vinna í þágu varnarstöðvarinnar á Keflavíkurflugvelli, þjóðnýt störf sem nauðsynlegt er vegna hagsmuna Íslands að innt séu af hendi. Það breytir ekki því, að við viljum ekki að Íslendingar verði að einu eða neinu leyti fjárhagslega háðir áframhaldandi dvöl erlends varnarliðs. Við viljum að það sé á valdi okkar hvenær sem er að ákveða hvenær þess er þörf og með hvaða hætti.
Athyglisvert er í þessum umr. að heyra hve uppnæmir fulltrúar Alþb. eru, hæstv. viðskrh., hv. þm. Kjartan Ólafsson og hv. þm. Stefán Jónsson, sem sleppti sér hér í ræðustólnum áðan. En skýringin á þessum viðbrögðum þeirra Alþb.-manna er að þeir hafa tekið skoðanaskiptum til hins betra, sem ég vil sérstaklega láta í ljós ánægju mína yfir að átt hefur sér stað. Þeir taka nú þátt í samstarfi í ríkisstj. án þess að krefjast þess, að varnarstöðin á Keflavíkurflugvelli sé lögð niður. Ég tel þetta vel þess virði að á loft sé haldið, að þeir með þessum hætti hafa skipt um skoðun og kannast nú við staðreyndir og nauðsyn okkar Íslendinga á að taka þátt í þessu varnarsamstarfi sem raun ber vitni um.
Ég vil og vekja athygli á því, að það virtist eins og hæstv. viðskrh. væri eitthvað móðgaður yfir því að varaforseti Bandaríkjanna hefði ekki óskað eftir að tala við hann. Ég ætla ekki að taka upp varnir fyrir hæstv. forsrh. eða hæstv. utanrrh., en ég minnist þess í fráfarandi ríkisstj. að þegar góða gesti bar að garði var gjarnan rætt um það í ríkisstj. sjálfri hverjir ráðh. skyldu við gestinn ræða, og ég geng út frá því að hæstv. forsrh. og hæstv. utanrrh. hafi haft fullt umboð frá hæstv. viðskrh. til þess að tala við Mondale varaforseta og þar með fullt umboð til þess að taka við þökkum Mondales varaforseta til íslensku ríkisstj., sem Alþb.-ráðh. sitja í og bera ábyrgð á.
Ég skal svo ekki, herra forseti, hafa þessi orð fleiri, þótt orð hv. þm. Kjartans Ólafssonar gefi raunar líka tilefni til þess að lýsa ánægju yfir því, hvað Alþb.-menn hafa tekið miklum þroska í þessum efnum. Hann vildi ræða um hvort réttara væri að varnarliðsmenn væru hér einir síns liðs eða hefðu fjölskyldur sínar hér búsettar meðan á dvöl þeirra stæði hér á landi. Ég tel það góðs vita, að Alþb.-menn séu til viðræðu um hvernig fyrirkomulagi þessara mála sé hest háttað, og fagna því út af fyrir sig. En hér gefst nú ekki tími til þess að rökræða slík fyrirkomulagsatriði, þótt ég álíti heillavænlegra að varnarliðsmennirnir hafi fjölskyldur sínar búsettar hér á landi en að hermennirnir séu hér einir síns liðs.