21.05.1979
Efri deild: 112. fundur, 100. löggjafarþing.
Sjá dálk 5115 í B-deild Alþingistíðinda. (4474)
Umræður utan dagskrár
Fjmrh. (Tómas Árnason):
Herra forseti. Ég skal hafa þetta örfá orð að lokum. — Ég vil í fyrsta lagi mótmæla því, að hv. þm. Ólafur Ragnar Grímsson segir að ég hafi sett reglur handa sjálfum mér (Gripið fram í: Um lánskjör.) Ég vil mótmæla því, um lánskjörin. Þær reglur voru settar áður en ég tók nokkra ákvörðun um það, hvað ég mundi gera í þessum efnum, og ég var satt að segja lengi vel að hugsa um að fara þá leið að ríkið legði til bifreið, embættisbifreið, og það átti ekkert skylt við mig sjálfan í þessu efni. Þetta eru almennar reglur sem gilda um ráðherra, hvort sem það er ég eða einhverjir aðrir sem þar eiga hlut að máli.
Í öðru lagi vil ég leiðrétta það enn, sem raunar kom fram hjá mér áður, að það eru ekki örfá lán, sem tekin hafa verið í sambandi við bifreiðamál embættismanna og ráðherra, heldur 150 lán sem mér er kunnugt um.
Í þriðja lagi vil ég svo leiðrétta það, sem kom fram hjá hv. þm., að ég hefði getað tekið af öll tvímæli í þessum málum strax þegar ég tók við embætti og tilkynnt öðrum ráðherrum að þeir hefðu ekki heimild til þess að flytja inn bifreiðar með því móti að fá aflétt aðflutningsgjöldum og söluskatti. Þetta er rangt. Í 10. gr. reglugerðarinnar um bifreiðamál ríkisins frá 1970 segir svo:
„Ráðherra sem ekki óskar að fá til umráða ríkisbifreið, á þess kost að fá keypta bifreið, er hann tekur við embætti, með sömu kjörum og gilt hafa um bifreiðakaup ráðherra er lætur af embætti. Heimilt er að veita ráðherra í eitt skipti lán til slíkra kaupa með sömu kjörum og gilda um ríkisforstjóra sem haft hafa ríkisbifreið til afnota.“ Ég álít að þetta sé reglugerð sem ráðherrar eiga að fara eftir og þeir hafi allan rétt til þess. Þess vegna er það frv. flutt, sem hefur valdið öllum þessum umr., þ. e. frv. sem ég flutti um að fella niður heimild ráðherra til að fá eftirgefin aðflutningsgjöld og söluskatt. Og það hlálega í þessu máli er það að á sama tíma sem ég er að leggja til við Alþingi að reglum verði breytt á þann hátt, t. d. varðandi sjálfan mig, að í staðinn fyrir að fá eftirgefnar, eins og tíðkast hefur, líklega um 4.5 millj. kr., þá er ráðist á mig fullum fetum fyrir málið og reynt að gera það tortryggilegt.
Ég vil endurtaka það sem ég sagði áðan, að það er álitamál hvernig þessum fríðindum eigi að vera háttað, alveg eins og það er álitamál hvernig öðrum fríðindum eigi að vera háttað. Hv. þm. Ólafur Ragnar Grímsson sagði að allir ættu að vera jafnir í þessum efnum — allir þjóðfélagsþegnar. En hvernig er um prófessora í Háskólanum? Þeir hafa fríðindi. Ég ætla ekkert að segja um það, hvort hv. þm. hefur þegið einhver fríðindi þar, en þeir hafa fríðindi þar. Stöðum þeirra fylgja veruleg fríðindi. Um þau má eflaust deila eins og þessi mál öll, það efast ég ekki um, og það þarf kannske að taka þessi fríðindamál öll í þjóðfélaginu til endurskoðunar og breyta þeirri skipan launamála í þá átt, að fríðindi verði yfirleitt afnumin, það verði afnumið t. d. að ráðherrar hafi fríðindi, þeir hafi bara laun sem ákveðið er hvað eigi að vera há. Það er auðvitað álitamál. Sama er að segja um ýmis embætti í þjóðfélaginu, sama er að segja um forstjóra fyrir ýmsum einkafyrirtækjum sem hafa bifeiðar frá fyrirtækjunum, svo tekið sé dæmi, o. s. frv., o. s. frv. Og það er kannske skynsamleg stefna að breyta um í þessum málum þannig að menn hafi ákveðin laun en öll fríðindi verði afnumin. Það kann að vera að það sé skynsamleg stefna. En það er mikil mál í okkar þjóðfélagi sem er löðrandi í fríðindum, eins og allir vita, svo að segja upp úr og niður úr. En sennilega mundi það vera líklegra til árangurs í heiðarlegri ákvörðun launa í þjóðfélaginu, að þessi mál yrðu öll lögð á borðið hjá öllum, að lagðar væru saman launatekjur manna og fríðindi og það lagt til grundvallar í sambandi við skiptingu launa í þjóðfélaginu. Ég hygg að það mundi kannske hreinsa loftið í þessum málum og auðvelda mörkun skynsamlegrar launastefnu.