06.12.1978
Neðri deild: 27. fundur, 100. löggjafarþing.
Sjá dálk 1330 í B-deild Alþingistíðinda. (919)
91. mál, biðlaun alþingismanna
Frsm. minni hl. (Kjartan Ólafsson):
Herra forseti. Eins og fram kom í máli hv. 1. þm. Austurl., frsm. meiri hl. fjh.- og viðskn., varð ekki samstaða í n. um afgreiðslu á því frv. sem hér er til umræðu, um biðlaun alþm. Við hv. þm. Vilmundur Gylfason, 7. þm. Reykv., skilum minnihlutaáliti sem dreift var á borð manna fyrir fáum mínútum. Þar kemur það fram, að við höfum ekki viljað á það fallast, að þetta frv. næði fram að ganga, og leggjum til að frv. verði fellt.
Ég vil taka það fram, að ég tel að hér sé út af fyrir sig ekki neitt stórmál á ferðinni. Ég er ekki í hópi þeirra manna sem líta á launamál og fríðindamál alþm. sem einhverja höfuðmeinsemd í þessu þjóðfélagi eða tákn um einhverja meiri háttar spillingu. Það er ekki mín skoðun. Það vil ég taka skýrt fram. Ég tel hins vegar að þau kjör, sem alþm. hafa nú hvað varðar laun og fríðindi, séu það góð að ekki sé nein ástæða til að vera að bæta þar við eins og ástatt er í þjóðfélagi okkar.
Ég vil taka það fram, að ég geri ekki stórt mál úr því, verði frv. samþykkt á annað borð, hvort ákvæði frv. nái til þeirra þm. sem sátu á Alþ. síðasta kjörtímabil. Það má út af fyrir sig leiða nokkuð sterk rök að því, að ef frv. verði samþ., þá nái það til þessara hv. fyrrv. alþm. En afstaða mín kemur hins vegar mjög skýrt og ljóslega fram, og okkar sem að þessu minnihlutaáliti stöndum, í því nál. sem dreift hefur verið og er á þá leið, að þarna eigi ekki nú að gera neina breytingu á yfirleitt.
Ég vil leyfa mér að lesa nál. Það er ekki langt, en er á þessa leið:
„Frv. þetta fjallar um biðlaun alþm., og er í frv. kveðið á um að alþm. skuli greidd biðlaun í ýmist þrjá eða sex mánuði frá því þeir hætta störfum á Alþingi.
Þá er í frv. einnig við það miðað, að ákvæði þess um biðlaun skuli verka aftur fyrir sig og ná til þeirra fyrrv. alþm., sem hættu störfum á Alþ. við alþingiskosningarnar fyrr á þessu ári — bæði þeirra, sem féllu, og hinna, sem ekki voru í kjöri.
Að undanförnu hefur allmikið verið rætt um launakjör og fríðindi alþm. og ýmsar skoðanir uppi í þeim efnum. Við teljum að í heild séu þessi kjör það góð, að ekki sé ástæða til að bæta þau nú með þeim hætti, sem frv. gerir ráð fyrir.
Rétt er að vekja athygli á því, að hver alþm., sem setið hefur á Alþ. í 10 ár eða lengur, á samkv. frv. að fá greitt nokkuð á þriðju millj. kr. við brotthvarf af þingi, en þeir, sem skemur hafa setið, hálfa þá upphæð. Sýnist þetta nýmæli vera ástæðulaus rausn, ekki síst þegar haft er í huga, að hér er í mörgum tilvikum um að ræða einstaklinga með góðar tekjur af öðrum störfum, m.a. hjá ríkinu. Síst er ástæða til að samþykkja þessa breytingu á kjörum alþm. nú á sama ári og kjarasamningar almenns launafólks hafa ekki fengið að standa óhaggaðir vegna lagasetninga frá Alþ. Verði frv. samþ. felur það í sér viðbótarútgjöld hjá ríkinu strax á þessu ári, sem nema nokkrum tugum milljóna kr. Þeim fjármunum má verja betur með öðrum hætti.
Þau rök hafa verið færð fram til stuðnings frv., að eðlilegt sé að alþm. njóti í þessum efnum svipaðra réttinda og ýmsir opinberir embættismenn. Þessi rök teljum við ekki gild, en hitt þvert á móti eðlilegt, að lítilfjörleg fjárhagsleg áhætta fylgi stjórnmálastarfi, ekki síst hjá alþm., sem búa við þau launakjör og fríðindi er stör,fum þeirra fylgja nú.
Ef kjósendur segja alþm. upp í kosningum, eða hann kýs að hætta störfum á Alþ., er það eitt eðlilegt, að hann sjái sér sjálfur farborða þaðan í frá, nema um elli eða örorku sé að ræða, en þá koma að sjálfsögðu til eftirlaunagreiðslur samkv. lögum og reglum, sem um þau efni gilda.
Við leggjum því til að frv. þetta verði fellt.“
Þetta er sem sagt það nál. sem við í minni hl. fjh.- og viðskn. höfum leyft okkur að leggja fram. Í sjálfu sér tel ég að allar þær ástæður, sem liggja því til grundvallar að við leggjum til að frv. verði fellt, komi fram í nál. Ég sé því ekki ástæðu til að orðlengja um þetta mál frekar, nema tilefni gefist til, og hef lokið máli mínu.