11.03.1980
Sameinað þing: 29. fundur, 102. löggjafarþing.
Sjá dálk 956 í B-deild Alþingistíðinda. (1059)
222. mál, umsvif erlendra sendiráða
Skriflegt svar utanrrh. er á þessa leið:
SVÖR
utanríkisráðherra við fyrirspurn frá Halldóri Blöndal í þskj. 95 (tölulið II) um umsvif erlendra sendiráða.
Snemma á síðastliðnu ári gerði utanríkisráðuneytið könnun á fjölda starfsmanna erlendra sendiráða í Reykjavík, en slíkar athuganir fóru einnig fram 1971 og 1974. Yfirlit þetta nær yfir allt erlent starfsfólk sendiráða og fjölskyldur þess svo og íslenska þegna, er starfa í erlendum sendiráðum. Er þar miðað við starfsheitaflokkun Vínarsamningsins frá 1961 um stjórnmálasamband.
1. Tólf ríki hafa sendiráðsskrifstofur í Reykjavík. Þau eru Bandaríkin, Bretland, Danmörk, Frakkland, Kína, Noregur, Pólland, Sovétríkin, Svíþjóð, Tékkóslóvakía, Sambandslýðveldið Þýskaland og Alþýðulýðveldið Þýskaland. Útsent starfsfólk við þessi sendiráð er samtals 118. Auk þess starfa við sendiráðin fáeinir ríkisborgarar annarra ríkja og 29 íslenskir ríkisborgarar.
Af útsendum starfsmönnum hafa 51 diplómatísk réttindi (sendiherrar, sendifulltrúar, sendiráðunautar, sendiráðsritarar o.s.frv.), en aðrir starfsmenn, alls u.þ.b. 100 manns, teljast til skrifstofu-, tækni- og þjónustustarfsmanna.
Í sendiráði Bandaríkjanna starfa 18 Bandaríkjamenn og 14 Íslendingar, en 1971 störfuðu hér 16 Bandaríkjamenn og 19 Íslendingar.
Í sendiráði Sovétríkjanna starfa 35 Sovétmenn, en voru 30 árið 1971. Engir Íslendingar hafa verið þar að störfum, hvorki 1979 né 1971.
Í sendiráði Kína starfa nú 20 manns, allir kínverskir. Þetta sendiráð hafði ekki verið opnað 1971, þegar fyrsta könnun ráðuneytisins var gerð, en í 2. könnun þess árið 1974 voru starfsmenn 14.
Önnur sendiráð í Reykjavík eru verulega minni en þau þrjú, sem hér hafa verið gerð að umtalsefni.
2. Bandaríkin starfrækja hér upplýsingaskrifstofu og Sovétríkin fréttastofu.
Í bandarísku upplýsingaþjónustunni starfa 2 diplómatískir starfsmenn og eru þeir taldir með starfsliði bandaríska sendiráðsins í heildartölunum hér að framan. Auk þeirra starfa 7 Íslendingar við stofnunina.
Sovétríkin starfrækja hér APN-fréttastofuna og vinna þar sovésk hjón ásamt 3 Íslendingum.
3. 117 fjölskyldumeðlimir dveljast hér með þeim 118 útsendu starfsmönnum, sem um er rætt í 1. tölulið.
4. a Erlend sendiráð eiga hér 18 fasteignir, samtals rösklega 33 þúsund rúmmetra.
Sovétríkin eiga 4 fasteignir í Reykjavík, samtals 7261 rúmmetra, Bandaríkin 2, samtals 3923 rúmmetra, Kínverska alþýðulýðveldið 2, samtals 3739 rúmmetra og Sambandslýðveldið Þýskaland 2, samtals 3712 rúmmetra. Frakkland og Noregur eiga einnig 2 fasteignir hvort ríki, en þær eru talsvert minni í rúmmetrum talið. Önnur ríki eiga hér eina fasteign hvert, nema Pólverjar, sem ekki eru skráðir fyrir neinni fasteign hér á landi.
4. b Samkvæmt nýju yfirliti ráðuneytisins eru nú samtals 97 bifreiðar skráðar hér á landi í eigu erlendra sendiráða og sendiráðsstarfsmanna.
5. Leiguhúsnæði.
Pólska sendiráðið leigir húsnæði að Grenimel 7 og upplýsinga- og fréttastofnanirnar leigja að Neshaga 16 og Suðurgötu 13. Þeir starfsmenn, sem ekki búa í framangreindum fasteignum í eigu sendiráðanna, búa í leiguhúsnæði víðs vegar í Reykjavík og nágrannabyggðum.
6. Erlendar ríkisstjórnir hafa ekki fengið heimild til neinnar annarrar starfsemi hér á landi en þeirrar, sem greinir í svörum við 1. og 2. tölulið fyrirspurnarinnar.
Áðurgreind skýrsla utanríkisráðuneytisins frá 1979 er fylgiskjal með svari þessu. Enn fremur nýtt yfirlit yfir bifreiðaeign sendiráðanna, svo og ný skrá yfir þá erlenda starfsmenn sendiráðanna, er fengið höfðu persónuskilríki 17. janúar 1980.
Sendiráð í Reykjavík í janúar/febrúar 1979.
Yfirlit yfir fjölda starfsmanna erlendra sendiráða í Reykjavík (Miðað er við starfsheitaflokkun Vínarsamningsins
frá 1961 um stjórnmálasamband).
1.
Bandaríki N.-Ameríku:
Bandarískir þegnar:
a)
Stjórnarsendimenn
8 + 22
fjölskyldumeðlimir
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
10 + 6
„
Samtals
18 + 28
„
Íslenskir þegnar:
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
14
Samtals
14
Þegnar annarra ríkja:
b)
Skrifstofu- og tæknimenn (br.)
1 + 1
fjölskyldumeðlimir
c)
Þjónustustarfsmenn (br.d.)
2
„
Samtals
3 + 1
„
2.
Bretland:
Breskir þegnar:
a)
Stjórnarsendimenn
4 + 7
fjölskyldumeðlimir
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
1
„
Samtals
5 + 7
„
Íslenskir þegnar:
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
2
Samtals
2
Þegnar annarra ríkja:
b)
Skrifstofu- og tæknimenn (fr)
1
d)
Einkaþjónustufólk (tanz.)
1
Samtals
2
3.
Danmörk:
Danskir þegnar:
a)
Stjórnarsendimenn
2
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
2
d)
Einkaþjónustufólk
1
Samtals
5
Íslenskir þegnar:
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
1
c)
Þjónustustarfsmenn
1
Samtals
2
Þegnar annarra ríkja:
a)
Stjórnarsendimenn (br.irl.)
5
fjölskyldumeðlimir
d)
Einkaþjónustufólk (br.)
1
Samtals
1 + 5
„
4.
Frakkland:
Franskir þegnar:
a)
Stjórnarsendimenn
4 + 4
fjölskyldumeðlimir
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
5
„
d)
Einkaþjónustufólk
1
Sendikennari
1 + 1
„
Samtals
11 + 5
„
Íslenskir þegnar:
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
2
Samtals
2
Þegnar annarra ríkja:
c)
Þjónustustarfsmenn (br.)
1
Samtals
1
5.
Kína:
Kínverskir þegnar:
a)
Stjórnarsendimenn
6 + 4
fjölskyldumeðlimir
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
9 + 5
„
c)
Þjónustustarfsmenn
5 + 5
„
Samtals
20 + 14
„
6.
Noregur:
Norskir þegnar:
a)
Stjórnarsendimenn
2 + 2
fjölskyldumeðlimir
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
2
Samtals
4 + 2
Íslenskir þegnar:
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
1
Samtals
1
7.
Pólland:
Pólskir þegnar:
a)
Stjórnarsendimenn
2 + 2
fjölskyldumeðlimir
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
1 + 1
„
Samtals
3 + 3
„
8.
Sovétríkin:
Sovéskir þegnar:
a)
Stjórnarsendimenn
13 + 19
fjölskyldumeðlimir
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
16 + 17
„
c)
Þjónustustarfsmenn
6 + 6
„
Samtals
35 + 42
„
9.
Svíþjóð:
Sænskir þegnar:
a)
Stjórnarsendimenn
2 + 1
fjölskyldumeðlimir
Samtals
2 + 1
„
Íslenskir þegnar:
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
1
Samtals
1
Þegnar annarra ríkja:
c)
Þjónustustarfsmenn (n)
1
Samtals
1
10.
Tékkóslóvakía:
Tékkneskir þegnar.
a)
Stjórnarsendimenn
1 + 1
fjölskyldumeðlimir
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
3 + 4
„
Samtals
4 + 5
„
11.
Sambandslýðveldið Þýskaland:
Þýskir þegnar:
a)
Stjórnarsendimenn
4 + 8
fjölskyldumeðlimir
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
3
Samtals
7 + 8
„
Íslenskir þegnar:
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
1
c)
Þjónustustarfsmenn
4
Samtals
5
12.
Þýska alþýðulýðveldið
Þýskir þegnar:
a)
Stjórnarsendimenn
2 + 2
fjölskyldumeðlimir
b)
Skrifstofu- og tæknimenn
2
Samtals
4 + 2
„
Íslenskir þegnar:
c)
Þjónustustarfsmenn
2
Samtals
2
Skýringar:
2.
Upplýsingar varðandi sendiráð Frakklands eru með fyrirvara, þar sem erindi ráðuneytisins var ekki svarað þrátt fyrir munnlegan eftirrekstur. Er því miðað við upplýsingar, sem fyrir hendi eru í skjalasafni ráðuneytisins, og jafnframt tekið tillit til þeirra breytinga, sem starfsfólki
1.
Skammstafanir í svigum á eftir þegnum annarra ríkja eru sem hér segir:
ráðuneytisins eru kunnar.
br.
breskir þegnar
3.
Börn sendiráðsmanna búsett erlendis eru ekki talin með í fjölskylduliðnum.
d.
danskir þegnar
fr.
franskir þegnar
4.
Makar og börn íslenskra starfsmanna sendiráða
isl.
írskir þegnar
eru ekki talin með i fjölskylduliðnum.
n.
norskir þegnar
tanz.
frá Tanzaníu
p.
portúgalskir þegnar
II
Yfirlit yfir fjölda starfsmanna sendiráða, sundurliðað í samræmi við starfsheitaflokkun Vínarsamningsins frá 1961 um stjórnmálasamband.
Skrifst. og
Einkaþj.
tæknimenn
Þj.starfsmenn
starfsmenn
Þegnar
Heildfj. starfsm.
annarra
Dagsetn.
stj.sendim.
sendir.
ísl.
sendir.
ísl.
sendir.
ísl.
ríkja
sendir.
ísl.
aðrir
upplýsinga
1.
Bandaríkin
8/22
10/6
14
3/1
18/28
14
3/1
16.1.1979
2.
Bretland
4/7
1
2
2
5/7
2
2
16.1.1979
3.
Danmörk
2/*
2
1
1
1
1/5
5/
2
1/5*
16.1.1979
4.
Frakkland
5/5
5
2
I
1
11/5
2
1
(m: fyrirv.)
5.
Kína
6/4
9/5
5/5
20/14
18.1.1979
6.
Noregur
2/2
2
1
4/2
1
15.1.1979
7.
Pólland
2/2
1/1
3/3
15.1.1979
8.
Sovétríkin
13/19
16/17
6/6
35/42
..8.2.1979
9.
Svíþjóð
2/1
1
2
2/1
1
1
17.1.1979
10.
Tékkóslóvakía
1/1
3/4
4/5
18.1.1979
11.
Sambandslýðv. Þýskal.
4/8
3
1
4
7/8
5
18.1.1979
12.
Þýska alþýðulýðv.
2/2
2
2
4/2
2
1.2.1979
skýringar:
1.
Aftan við skástrik eru aðrir fjölskyldumeðlimir.
2.
íslenskir ríkisborgarar eru því aðeins taldir, að þeir gegni sjálfstæðum störfum í sendiráði, þ. e. makar og börn eigi talin með.
*
makar og börn stjórnarsendimanna eru ríkisborgarar annarra ríkja.
III.
Tafla yfir heildarfjölda starfsmanns erlendra sendiráða í Reykjavík.
Frá sendiríki + fjölskylda
frá öðrum erlendum ríkjum
íslenskir
1.
Bandaríkin
18 + 28 = 46
3 + 1 = 4
14
2.
Bretland
5 + 7 = 12
2
2
3.
Danmörk
5 + * = 5
1 + 5* = 6
2
4.
Frakkland
11 + 5 = 16
1
2
5.
Kína
20 + 14 = 34
6.
Noregur
4 + 2 = 6
1
7.
Pólland
3 + 3 = 6
8.
Sovétríkin
35 + 42 = 77
9.
Svíþjóð
2 + 1 = 3
1
1
10.
Tékkóslóvakía
4 + 5 = 9
11.
Sambandslýðv. Þýskaland
7 + 8 = 15
5
12.
Þýska alþýðulýðveldið
4 + 2 = 6
2
Samtals
118 + 117 = 235
4 + 6 = 14
29
Skýringar:
* makar og börn stjórnarsendimanna eru ríkisborgarar annarra ríkja
IV. UPPLÝSINGAÞJÓNUSTA
1. Upplýsingaþjónusta Bandaríkjanna
Forstöðumaður er Mr. Irving E. Rantanen. Þar vinnur einnig Mr. Paul J. Saxton og eru báðir kvæntir og eiga eitt barn hvor. Starfsmennirnir eru diplomatar á vegum sendiráðsins og eru taldir með í yfirliti yfir fjölda starfsmanna þess. Auk þeirra starfa nú 7 Íslendingar við stofnunina, sem er til húsa í leiguhúsnæði að Neshaga 16.
2. APN fréttastofan (NOVOSTI)
Forstöðumaður er Evgeni Barbukhov. Auk hans starfar við stofnunina eiginkona hans, Natalia Barbukhova, og eiga þau eitt barn. Einnig starfa nú við stofnunina 3 Íslendingar. Íslensk kona er skráð ábyrgðarmaður ritsins „Fréttir frá Sovétríkjunum“, og starfar hún stöku sinnum við stofnunina.
v.
Fasteignir erlendra ríkja í Reykjavík vegna sendiráða.
1.
Bandaríki N-Ameríku
Laufásvegur 21-23
3.923.0 m3
2.
Bretland
Laufásvegur 33
1.595.0 m3
3.
Danmörk
Hverfisgata 29
3.065.0 m3
4.
Frakkland
Túngata 22
1.124.0 m3
Skálholtsstígur 6
1.630.0 m3
2.754.0 m3
5.
Kínverska alþýðulýðveldið
Víðimelur 29
2.190.0 m3
Víðimelur 25
1.549.0 m3
3.739.0 m3
6.
Noregur
Fjólugata 15
1.380.0 m3
Fjólugata 17
1.090.0 m3
2.470.0 m3
7.
Pólland
Engin fasteign
8.
Sovétríkin
Garðastræti 33
2.122.0 m3
Garðastræti 35
Í.269.0 m3
Túngata 9
2.058.0 m3
Túngata 24
1.812.0 m3
7.261.0 m3
9.
Svíþjóð
Fjólugata 9
1.816.0 m3
Í0
Tékkóslóvakía
Smáragata 16
1.555.0 m3
11
Sambandslýðveldið Þýskaland
Laufásvegur 70
1.198.0 m3
Túngata 18
2.514.0 m3
3.712.0 m3
12
. Alþýðulýðveldið Þýskaland
Ægissíða 78
1.428.0 m3
Fasteignir erlendra ríkja
vegna sendiráða í Reykjavík
Samtals
33.318.0 m3
VI.
Lóðareign erlendra ríkja í Reykjavík vegna sendiráða.
1. Bandaríki N-Ameríku
Laufásvegur 21, 23 og
Þingholtsstræti 36
981.0 m2
Þingholtsstræti 34
413.0 m2
1.394.0 m2
2. Bretland
Laufásvegur 31
1 270,5 m2
Laufásvegur 33
1 179,0 m2
2 449,5 m2
3. Danmörk
Hverfisgata 29
1338,0 m2
4. Frakkland
Túngata 22
1 000,3 m2
Skálholtsstígur 6
923,7 m2
1 924,0 m2
5.Kínverska alþýðulýðveldið
Víðimelur 29
810,0 m2
Víðimelur 25
900,3 m2
1 710,3 m2
6. Noregur
Fjólugata 15
929,6 m2
Fjólugata 17
913,0 m2
1 842,6 m2
7. Pólland
Engin fasteign
8. Sovétríkin
Garðastræti 33
1 162,1 m2
Garðastræti 35
1 130,5 m2
Túngata 9
555,3 m2
Túngata 24
824,2 m2
31172,1 m2
9. Svíþjóð
Fjólugata 9
1 351,8 m2
10. Tékkóslóvakía
Smáragata 16
971,4 m2
Í1. Þýska alþýðulýðveldið
Ægissíða 78
1059,0 m2
12. Sambandslýðveldið Þýskaland
Túngata 18
838,4 m2
Laufásvegur 70
660,0 m2
14%,4 m2
Lóðareign erlendra ríkja
vegna sendiráða í Reykjavík
Samtals
19 211,1 m2
Um er að ræða leigulóðir (til 75 ára).
VH.
Samanburður við sams konar kannanir, sem gerðar voru á árunum 1971 og 1974.
Heildarfjöldi starfsmanna sendiríkis og íslenskra starfsmanna:
1971
1974
1979
Frá sendiríki
Frá sendiríki
Frá sendiríki
Þar af
Þar af
Þar af
Frá
samtals
starfsm.
samtals
starfsm.
Samtals
starfsm.
öðrum
m. fjölsk.
a, b, og c.
Ísl.
m. fjölsk.
Ísl.
m. fjölsk.
a, b, og c.
Ísl.
ríkjum.
1.
Bandaríkin
36
16
19
38
20
14
46
18
14
4
2.
Bretland
21
7
6
18
7
3
12
5
2
2
3.
Danmörk
7
6
2
8
5
3
5*
5
2
6*
4.
Frakkland
8
8
4
20
10
2
16
11
2
1
5.
Kína
15
14
34
20
6.
Noregur
8
5
6
4
6
4
1
7.
Pólland
6
2
2
7
3
1
6
3
8.
Sovétríkin
65
30
71
32
77
35
9.
Svíþjóð
7
4
7
3
1
3
2
1
2
10.
Tékkóslóvakía
8
4
8
5
9
4
11.
Sambandslýðveldið Þýskaland
17
7
5
17
8
3
15
7
5
12.
Þýska alþýðulýðveldið
5
3
6
4
2
Samtals
183
89
38
220
114
27
235
118
29
15
Fasteignir og lóðareign erlendra ríkja í Reykjavík vegna sendiráða:
1971
1979
Fasteignir
Lóðareign
Fasteignir
Lóðareign
1.
Bandaríkin
3 923,0 m3
1 394,0 m2
3 923,0 m3
1 394,0 m2
2.
Bretland
1 595,0 m3
2 449,0 m2
1 595,0 m3
2 449,0 m2
3.
Danmörk
3 065,0 m3
1 338,0 m2
3 065,0 m3
1 338,0 m2
4.
Frakkland
2 754,0 m3
1 924,0 m2
2 754,0 m3
1 924,0 m2
5.
Kína
A 3 739,0 m3
A 1 710,3 m2
6.
Noregur
2 724,0 m3
2 234,3 m2
M 2 470,0 m3
M 1 842,6 m2
7.
Pólland
8.
Sovétríkin
7 261,0 m3
3 672,1 m2
7 261,0 m3
3 672,1 m2
9.
Svíþjóð
1 816,0 m3
1 351,8 m2
1 816,0 m3
1 351,8 m2
10.
Tékkóslóvakía
1 555,0 m3
971,4 m2
1 555,0 m3
971,4 m2
11.
Sambandslýðveldið Þýskaland
3 712,0 m3
1 498,4 m2
3 712,0 m3
1 498,4 m2
12.
Þýska alþýðulýðveldið
1 428,0 m3
A 1 059,0 m2
Samtals
28 405,0 m3
16 833,5 m2
33 318,0 m3
19 211,0 m2
A = aukning
M = minnkun
VIII.
Nokkur atriði varðandi samanburð á tölum áranna 1971, 1974 og 1979 viðvíkjandi erlendum starfsmönnum sendiráða og fjölskyldum þeirra.
1971 og 1974: Könnun ársins 1974 leiddi í ljós að útsendum starfsmönnum sendiríkja ásamt fjölskyldum búsettum hér á landi hafði fjölgað um 37, þar af 25 sendimenn a, b og c. Fjölgunin átti aðallega rætur sínar að rekja til þess, að kínverska alþýðulýðveldið og þýska alþýðulýðveldið settu formlega á stofn sendiráð í Reykjavík. Útsendu starfsliði bandaríska og sovéska sendiráðsins fjölgaði sem hér segir: Bandaríkin 2 með fjölsk., þar af 4 sendim. a, b og c. Sovétríkin 6 m/fjölsk., þar af 2 sendim. a, b og c.
1974 og 1979: Á árinu 1979 hafði útsendum starfsmönnum sendiríkja, ásamt fjölskyldum, fjölgað um 15 frá því, sem þeir voru á árinu 1974. Könnun ársins 1979 gerir sérstaklega grein fyrir þegnum annarra ríkja en sendiríkis og gistiríkis, en þeir voru nú 14. Þurfa þessir 14 ríkisborgarar (aðallega vestrænna ríkja) að bætast við ofangreinda 15 til að gefa rétta mynd af hlutfalli milli áranna þannig að heildaraukningin varð 29 frá og á vegum sendiríkis. Sendimönnum a, b og c fjölgaði um 4 á sama tíma.
1971 og 1979: Ef bornar eru saman tölur ársins 1971, þegar fyrst var tekið saman nákvæmt yfirlit yfir starfsfólk á vegum erlendra sendiráða, og ársins 1979 (jan./febr.) sést að útsendum starfsmönnum sendiríkis ásamt fjölskyldum hafði á þessum tæplega 8 árum fjölgað um 52. Þegar við bætast ofangreindir 14 þegnar erlendra ríkja verður aukningin samtals 66 erlendir starfsmenn ásamt fjölskyldum, þar af 29 sendimenn a, b og c. Þessa miklu fjölgun má einkum rekja til tilkomu sendiráða Kína og Þýska alþýðulýðveldisins, sbr. ofangreint.
Útsendum starfsmönnum Bandaríkjanna, Sovétríkjanna og Kína fjölgaði sem hér segir:
Bandaríkin: 10 starfsmenn m/fjölsk., þar af 2 sendimenn a, b og c.
Sovétríkin: 12 starfsmenn m/fjölsk., þar af 5 sendimenn a, b og c.
Kína (frá 74) 19 starfsmenn m/fjölsk., þar af 6 sendimenn a, b og c.
Þeir sem hafa persónuskilríki pr. 17. jan. 1980:
Diplomatar
eiginkonur
starfsmenn
eiginkonur
börn
þjónustufólk
Sovétríkin
13
13
24
19
Bandaríkin
7
4
11
1
17
Bretland
4
3
2
Kína
5
1
14
Tékkóslóvakía
1
1
3
2
2
Frakkland
8
4
1
1
V-Þýskaland
4
4
3
1
4
A-Þýskaland
2
2
Noregur
2
1
2
Danmörk
2
2
1
Pólland
2
2
1
1
1
Svíþjóð
2
2
1
Bifreiðar erlendra sendiráða í Reykjavík (í ársbyrjun
1980):
Sendiráð
Bifreiðar
Kína
6
Tékkóslóvakíu
5
Danmerkur
6
Frakklands
11
V-Þýskalands
12
Bretlands
7
Bandaríkjanna
20
A-Þýskalands
3
Noregs
4
Póllands
2
Svíþjóðar
3
Sovétríkjanna
18
Samtals
97
