21.12.1979
Neðri deild: 12. fundur, 102. löggjafarþing.
Sjá dálk 165 í B-deild Alþingistíðinda. (264)

29. mál, útflutningsgjald af sjávarafurðum

Sjútvrh. (Kjartan Jóhannsson):

Herra forseti. Hér liggur fyrir frv. til l. um breyt. á lögum um útflutningsgjald af sjávarafurðum og varðar sérstakan frádrátt fyrir síldartunnur o.fl.

Núverandi útflutningsgjald er 5% af fob-verðmæti útfluttra sjávarafurða og það er nær almenn regla. Í eldri lögum um útflutningsgjald, þ.e.a.s. fyrir breytingu á sjóðakerfi sjávarútvegsins 1976, var heimilt að draga frá fob-verðmæti saltsíldar ákveðna fjárhæð vegna umbúðakostnaðar. Var sú heimild t.d. notuð á árinu 1975. Við sjóðakerfisbreytinguna var þessi heimild felld niður, enda var útflutningsgjald þá lækkað verulega og reynt að afnema sem flest sérákvæði og gera regluna almenna.

Síldarsöltun hefur algjöra sérstöðu er varðar umbúðakostnað. Tunnurnar eru fluttar inn og síðan út aftur nokkrum mánuðum seinna og eru þá að meðaltali nær fjórðungur af því verðmæti sem útflutningsgjald er lagt á. Í öðrum greinum fiskvinnslu er umbúðakostnaður innan við 3% af söluverði. — Einnig má nefna að síldarsöltunin keppir að nokkru leyti við frystingu um hráefni og munar þar miklu um umbúðakostnaðinn. Það er að vísu munur sem ræðst af ríkjandi aðferðum við framleiðslu, geymslu og flutning vörunnar, og hlýtur að vera brýnt verkefni að reyna að draga úr þessum kostnaði síldarsöltunarinnar á næstu árum. Hins vegar virðist ekki ástæða til að þessi munur aukist við álagningu útflutningsgjalds.

Kostnaður við hverja tunnu er nú nálægt 9000 kr., en einnig þykir rétt að leyfa frádrátt vegna kostnaðar við sérstök hjálparefni, svo sem krydd og sykur. Verður frádráttur þá alls 10 100 kr. fyrir hverja tunnu. Útflutningsgjald af hverri tunnu lækkar við þetta um 505 kr. og bætir það afkomu síldarsöltunar að sama skapi.

Á s.l. hausti var útlit fyrir að afkoma síldveiða og síldarsöltunar yrði erfið á síldarvertíð í ár og kom það fram í erfiðleikum á verðlagningu síldar innan Verðlagsráðs sjávarútvegsins og yfirnefndar þess. Í viðræðum við aðila í Verðlagsráði bentu fulltrúar síldarsaltenda á hinn mikla umbúðakostnað greinarinnar í samanburði við aðrar fiskvinnslugreinar, eins og ég hef hér rakið, og að óeðlilegt væri að sá munur kæmi einnig fram í álagningu útflutningsgjalds. Voru allir aðilar í Verðlagsráði sammála um þetta.

Nauðsynlegt er að greiða fyrir síldveiðum og síldarsöltun, sem verið hefur vaxandi grein innan sjávarútvegsins frá því að síldveiðar hófust á nýári 1975. Til þess að svo megi áfram verða taldi ég rétt að beita mér fyrir því, að þessi breyting yrði nú gerð til lækkunar á útflutningsgjaldi, og í því skyni er þetta frv. flutt.

Hér er gert ráð fyrir að frádráttur frá fob-verðmæti saltsíldar vegna kostnaðar við umbúðir og sérstök hjálparefni verði heimilaður með ákvæði til bráðabirgða við lög um útflutningsgjald og eingöngu bundin við framleiðslu á síldarvertíð ársins 1979. Með þessu er ekki tekið upp sérákvæði í meginmáli laganna, en tekið tillit til sérstöðu síldarsöltunar að því er varðar umbúðakostnað í ljósi erfiðrar afkomu í ár.

Það má áætla að lækkun útflutningsgjalds nemi alls rúmlega 90 millj. kr.

Ég legg áherslu á að þetta frv. verði afgreitt héðan fyrir jólahlé, vegna þess að síldarsaltendur eru nú að hefja útflutning á afurðum sínum og því eðlilegt að þetta mál verði afgreitt núna í þinginu. Leyfi ég mér að leggja til að þessu frv. verði vísað til 2. umr. og sjútvn.