28.01.1980
Neðri deild: 29. fundur, 102. löggjafarþing.
Sjá dálk 564 í B-deild Alþingistíðinda. (658)
60. mál, tollheimta og tolleftirlit
Flm. (Friðjón Þórðarson):
Herra forseti. Á þskj. 90 hef ég leyft mér að flytja frv. til.l. um breyt. á lögum nr. 59 frá 28. maí 1969, um tollheimtu og tolleftirlit. Meðflm. mínir eru hv. þm. Vesturl. sem sæti eiga í þessari d. Frv. þetta gengur út á það að bæta tveim höfnum í tölu tollhafna. Það eru hafnirnar í Neshreppi utan Ennis á Snæfellsnesi, þ.e. Rifshöfn, og Grundarfjarðarhöfn.
Samkv. gildandi lögum frá 1969 eru nú 13 aðaltollhafnir á öllu landinu og 20 tollhafnir. Verði þetta frv. samþ. fjölgar tollhöfnum um 2 og verða þá 22 á landinu öllu. En þá er að athuga hvað er aðaltollhöfn og hvað er tollhöfn í skilningi áðurnefndra laga. Aðaltollhöfn er höfn þar sem för í utanlandsferðum mega fá fyrstu og síðustu afgreiðslu hér á landi og þar sem hvers konar tollmeðferð vöru má fara fram. Tollhöfn er á hinn bóginn höfn þar sem ferma má og afferma ótollafgreiddar vörur og geyma og tollafgreiða slíkar vörur án sérstakrar heimildar.
Nú eru tvær tollhafnir á Snæfellsnesi: í Stykkishólmi og Ólafsvík. En í Rifi á Snæfellsnesi er höfn sem starfar þar samkv. lögum nr. 38 frá 14. mars 1951, þ.e. landshöfnin í Rifi, og í Grundarfirði var vígð ný höfn 22. jan. 1977 og tekin þá í notkun. E.t.v. má segja að hafnirnar á norðanverðu Snæfellsnesi séu óþarflega margar og þéttar. En við þessu verður ekki gert þó að þetta kunni að valda einhverri gagnrýni. Það eru þegar fjórar starfandi hafnir á þessu svæði, allar reknar með myndarbrag, og við hverja höfnina er þéttbýli sem fer vaxandi með hverju ári sem líður. Áð sjálfsögðu er hver höfnin um sig lífæð viðkomandi byggðarlags. Það er eðlilegt að þessum fjórum höfnum, þó að skammt sé á milli þeirra, eða innan við 90 km frá Stykkishólmi út í Rifshöfn, á norðanverðu nesinu sé gert nokkuð jafnhátt undir höfði að því er tekur til þeirra mála er hér um ræðir og þær sitji nokkurn veginn allar við sama borð að því leyti.
Sennilegt er að höfundum laganna frá 1969 hafi þótt ofrausn að hafa fjórar tollhafnir á þessu svæði. Þeir hafa máske talið auðveldara og eðlilegra að láta tvær hafnir nægja. Ég vil því víkja að þessu atriði nokkrum fleiri orðum.
Ég vil geta þess, að undanfarin ár hefur engin tollþjónn verið á Snæfellsnesi, en á hinn bóginn hafa lögreglumenn starfað í öllum kauptúnum á norðanverðu nesinu. Þeir hafa annast tollgæslu jafnframt undir umsjón viðkomandi yfirvalda og haft nána samvinnu sín á milli í þeim málum sem og öðrum störfum. Ég held að þetta fyrirkomulag hafi gefist vel eins og víðar þar sem tollgæsla og löggæsla er þannig sameinuð í hendi sömu manna. Í Rifi er og hefur verið hreppstjóri, sem jafnframt á sæti í stjórn Rifshafnar og er öllum málum vel kunnugur á staðnum. Að sjálfsögðu má á það benda, að í lögum um tollheimtu og tolleftirlit sé að finna heimildir sem nota megi, svo sem gert hefur verið, til að veita undanþágur við framkvæmd laganna án þess að þeim sé breytt að þessu leyti. Mér er fullljóst að tollafgreiðsla á Snæfellsnesi er ekki mjög mikil, því að það er nú einu sinni svo að skip sem koma frá útlöndum eru flest tollafgreidd í Reykjavíkurhöfn, án þess að ég sé þar með að segja að það sé til fyrirmyndar. En hver sem rennir augunum yfir upptalningu þá sem í lögunum gefur að líta og les um þær 13 aðaltollhafnir, sem þar greinir, og 20 tollhafnir hlýtur að sjá óðar í hendi sér að hinar góðu hafnir í Grundarfirði og Rifi eiga þar heima.
Ég hef svo ekki fleiri orð um þetta, en vil að svo mæltu leggja til að þessu frv. verði að lokinni 1. umr. vísað til 2. umr. og hv. fjh.- og viðskn.