05.02.1981
Sameinað þing: 46. fundur, 103. löggjafarþing.
Sjá dálk 2149 í B-deild Alþingistíðinda. (2369)
188. mál, langtímaáætlanir um vegagerð
Magnús H. Magnússon:
Herra forseti. Mér skilst að bæði málin séu til umr., þáltill. á þskj. 106 og langtímaáætlanir í vegagerð, er það ekki rétt skilið hjá mér? (Forseti: Það er fyrst og fremst till. um langtímaáætlanir í vegagerð, hún er á dagskrá núna.) Hún er á dagskrá núna, já. Ég vil eigi að síður — með leyfi hæstv. forseta — fara örfáum orðum um hina.
Við hljótum í öllum aðalatriðum að vera sammála um þáltill. á þskj. 106 sem flutt er af hv. þm. Sverri Hermannssyni o.fl., þótt lengi megi auðvitað deila um röðun verkefna. Ég er líka sammála hv. 1. flm. þeirrar till. um að hér er um eitt brýnasta byggðamál okkar í dag að ræða og að vart geti þjóðhagslega hagkvæmari framkvæmdir.
Ég legg höfuðáherslu á að röðun verkefna verði þannig, að þau komi sem flestum að gagni og sem fyrst. Þó verður að taka fullt tillit til hinna félagslegu þátta einstakra verkefna og meta þá, hina félagslegu þætti, ekki síður en arðsemina, þar sem sérstaklega stendur á. Einnig er rétt að minna á það, að sums staðar getur vegalagning eða brúargerð komið í staðinn fyrir dýr hafnarmannvirki og ber þá auðvitað að taka tillit til þess við arðsemisútreikninga, en það hefur ekki verið gert fram að þessu.
Það er tiltölulega auðvelt að setja fram óskalista eins og gert er á þskj. 106, en öllu erfiðara að útvega nægilegt fé til þess að hrinda verkefnunum í framkvæmd. En það er auðvitað aðatatriði málsins og það verður hið háa Alþingi að tryggja.
Varðandi vegáætlun, sem lögð hefur verið fram fyrir 1981–1984, vil ég benda á það, að áætlunin fyrir 1981 og 1982 er í heild mun lægri en gert var ráð fyrir í þeirri vegáætlun sem samþykkt var vorið 1979. Til að halda óbreyttu verðgildi frá þeirri áætlun, sem samþykkt var árið 1979, hefðum við þurft að hafa heildarfjármagnið í vegáætlun einhvers staðar hátt í 65 milljarða hvort árið 1981 og 1982, en fyrir 1981 er gert ráð fyrir 38.8 milljörðum og fyrir 1982 52.3 milljörðum í þeirri till. til vegáætlunar sem lögð hefur verið fram, en að mér skilst, er ekki hér á dagskrá.
Í þessu máli eins og mörgum öðrum ætlum við að gera mikið, en bara ekki strax. Við veltum vandanum á undan okkur til næstu ára og áratuga. Ég er sammála því, að gerðar verði langtímaáætlanir um vegagerð, eins og hæstv. samgrh. ræddi hér um. Undirbúningsvinna fer stöðugt vaxandi vegna þess að nú þarf að taka tillit til miklu fleiri atriða en áður þurfti, og auk þess verða framkvæmdirnar auðvitað ódýrari og auðveldari ef undirbúningur er góður — ef vel er til hans vandað og hann gerður í tíma.
Ég er líka sammála því, að miðað sé við ákveðið hlutfall af þjóðartekjum, þó að mér finnist 2% eða 2.1% vera í minnsta lagi og reyndar engin framför eða lítil frá því sem verið hefur, ef lítið er til langs tíma, nema treysta megi því, að á þetta verði litið sem grunntölu, undir þetta verði ekki farið, en bætt við eftir því sem aðstæður leyfa á hverjum tíma. Aðalatriðið er þó ekki prósentan sem við erum að tala um. Aðalatriðið er að standa við þær áætlanir sem samþykktar hafa verið og samþykktar verða. Og ég tek undir með hæstv. samgrh. um það, að við verðum þá líka að vera menn til að standa við þær áætlanir sem við samþykkjum — standa við þær ekki bara í ár, heldur fram í tímann.