20.05.1981
Neðri deild: 101. fundur, 103. löggjafarþing.
Sjá dálk 4698 í B-deild Alþingistíðinda. (4895)
312. mál, sjóefnavinnsla á Reykjanesi
Vilmundur Gylfason:
Herra forseti. Það eru örfá orð. Hæstv. iðnrh. og raunar einnig hv. síðasti ræðumaður höfðu á því orð, að menn verði að taka með nokkrum fyrirvara umsagnir þeirra sem hagsmuna hefðu að gæta. Raunar var það sagt með nokkrum takmörkunum, en hæstv. iðnrh. nefndi sérstaklega innflutningsaðila. Nú finnst mér að hæstv. ráðh. verði að gæta nokkurs hófs í þessum efnum. Þegar þingnefnd kallar aðila fyrir sig til að fá upplýsingar frá þeim er það sennilega ekki aðeins vegna þess, að viðkomandi eigi hagsmuna að gæta, eins og það er kallað, heldur líka vegna þess að viðkomandi hafi nokkra þekkingu á því sem um er verið að fjalla. Þykir mér raunar óleyfilegt með öllu að gera umsagnir tortryggilegar með einum eða öðrum hætti. Af hverju er þetta sagt? Þetta er sagt vegna þess að það eru ekki aðeins þessir aðilar, heldur er það svo í stjórnmálum almennt og yfirleitt og þá ekki síst í sambandi við þau mál sem hér eru til umræðu, að það eru miklu fleiri sem eiga hagsmuna að gæta. Það eru aðilar sem þegar hafa lagt allmikið fé í þessi efni. Auðvitað kann það að kitla dómgreind einhverra að þetta fé ónýtist ekki. Það má líta víðar til og segja að vitaskuld sé það hagsmunamál tiltekinna byggða að þetta geti komist á legg. Með öðrum orðum er hér um hagsmuni að ræða hvernig sem á málið er lítið og engin ástæða til að gera eitt tortryggilegt öðru fremur.
Því er þetta sagt að sú hætta er til, — ég segi ekki að það verði svo,— að vegna þess að allverulegir hagsmunir nokkurra einstaklinga eru orðnir þegar mjög tengdir þessu máli verði rasað um ráð fram. Ég vek athygli á að það var hæstv. iðnrh. sem hóf hér umræðu um hagsmuni — að vísu í neikvæðum skilningi þess orðs — í þessum efnum. Undir það má auðvitað taka, að hvorum megin hryggjar sem lítið er eru hagsmunir í þessum efnum. Þeir eru hinum megin líka. Vegur Alþingis er auðvitað mestur þegar því auðnast að horfa yfir hagsmuni, á hvorum enda spýtunnar sem þeir kunna að finnast, og taka ákvarðanir algjörlega óháð því.
Það er ekki rétt, þegar aðilar hafa verið kallaðir fyrir þingnefndir, að gera umsagnir þeirra sérstaklega tortryggilegar. Það eru hagsmunir í þessu máli hvernig sem á það er litið. Sumir aðilar hafa og meiri þekkingu en aðrir aðilar hafa, eins og er um öll mál þjóðlífsins. Þessar umsagnir verður hv. iðnn. að skoða eins og aðrar umsagnir, og niðurstaða hennar verður réttust þegar hún lítur fram hjá þröngum hagsmunum, hvort sem um er að ræða byggðarlög, einstaklinga eða tiltekna þætti atvinnu- og viðskiptamála, og tekur ákvarðanir með þarfir og í þágu samfélagsins alls.