24.11.1981
Sameinað þing: 25. fundur, 104. löggjafarþing.
Sjá dálk 1053 í B-deild Alþingistíðinda. (840)
38. mál, fangelsismál
Flm. (Helgi Seljan):
Herra forseti. Ég fagna þeim umr. sem hér hafa átt sér stað, þeim mikla áhuga sem hér hefur fram komið og kom mér alls ekki á óvart. Ég vil líka taka það fram, að það gleður mig að heyra að að þeim tveimur málum, sem ég var 1. flm. að á s. l. þingi, þ. e. till. um geðheilbrigðismál og eins till. um menntun fangavarða, hefur verið jafnvel unnið og kom fram í máli hæstv. dómsmrh. Á því var full þörf, þó ég geri mér grein fyrir því, að a. m. k. að því er lýtur að geðheilbrigðismálum er um svo mikið verk að ræða að við getum ekki átt von á því alveg á næstunni að sjá beinan árangur af því starfi.
Það má segja um þessa umr., að hún hafi ásamt þessari till. beint ljósi að miklu samfélagsvandamáli og um leið fært það nær okkur og nær löggjafarsamkundunni sjálfri, eins og rétt og skylt er. Ég gat þess í minni frumræðu áðan, að það hefði sennilega verið 1968 sem síðast hefði farið fram mikil og opinská umr. um fangelsismál almennt hér í framhaldi af tillögugerð Jónasar Árnasonar þá, en síðan ekki á þeim breiða grunni sem við erum þó að reyna að færa þetta á hér.
Ég ætla að láta frekari umr. bíða þeirrar niðurstöðu sem nefndin um fangelsismál leggur fram á sínum tíma. Ég skil út af fyrir sig að hæstv. dómsmrh. verji sín vé af harðfylgi þegar að þeim er sótt. Það er mannlegt. Um leið treysti ég því, að hann taki á með okkur hinum um það meginefni sem till. fjallar um. Og ég treysti á það, að hans rn. taki á með öðrum nm. í þeirri nefnd, sem hér er gerð till. um, við að gera raunhæfa úttekt og gefi í öllum atriðum þær upplýsingar sem rn. og þess undiraðilar geta gefið.
Þessi till. er sem sagt upphafið. Framhaldið fer eftir okkur öllum. Þar má bókstafurinn ekki blífa ofar mannlegum þáttum, eins og hér hefur komið fram. Miðað við þá nefndarskipan sem hér er gert ráð fyrir tel ég enga hættu á því. Heildarúttekt og tillögur um framtíðarskipan hljóta að vísa okkur veginn til betri vinnubragða, kannske enn fremur betra skipulags og réttlátara skipulags allra þessara mála. Þessi till. beinist að því, það er hennar markmið. Við hljótum einmitt að binda vonir við þær góðu undirtektir sem málið hefur fengið hér.
Ég hlýt þó enn að minnast sérstaklega á fanga með geðræn vandamál og þann mikla vanda sem þar er á ferðum, m. a., sem ekki kom fram í minni frumræðu, vegna mismunandi sjónarmiða í heilbrigðiskerfinu. Lausn þeirra mála er tvímælalaust brýnust, kallar kannske mest á okkur, þó margt sé þar sem á kallar. En öll þessi mál koma vonandi á borð þm. á næsta þingi og þá geta þeir, sem þar sitja, tekið upp þráðinn að nýju. Verður að vænta þess, að þá verði tekið til hendi.