07.12.1982
Sameinað þing: 26. fundur, 105. löggjafarþing.
Sjá dálk 980 í B-deild Alþingistíðinda. (701)
262. mál, löggjöf um samvinnufélög
Viðskrh. (Tómas Árnason):
Herra forseti. Hv. 5. landsk. þm. hefur beint til mín fsp. í 6 liðum um nýja löggjöf um samvinnufélög og samvinnusambönd. ?. liður fsp. er svohljóðandi:
„Hvað líður undirbúningi að nýrri löggjöf um samvinnufélög og samvinnusambönd sem ákveðin var með ályktun Alþingis 29. maí 1980?“
Um leið og ég svara þessum lið vil ég leyfa mér að taka með 6. lið fsp., sem efnislega felur í sér nánast sömu spurningu. Tölul. er svohljóðandi: „Hvenær má búast við að frv. það um samvinnufélög og samvinnusambönd, sem Alþingi ákvað fyrir 21/2 ári að undirbúið væri, verði lagt fyrir Alþingi?“
Hér er því til að svara, að með bréfi dags. 22. sept. 1980 var skipuð nefnd til þess að undirbúa nýja löggjöf um samvinnufélög og samvinnusambönd samkv. þessari nefndu þál. Formaður nefndarinnar er dr. Gaukur Jörundsson lagaprófessor. Rn. hafði ástæðu til að ætla að unnt yrði að leggja fram frv. í upphafi þessa þings, eins og ráða mátti af svari mínu við fsp. hv. þm. um þetta efni á Alþingi í fyrravor að ég hygg. Að sögn formanns nefndarinnar hafa þó störf nefndarinnar dregist vegna mikilla anna einstakra nefndarmanna. Eiga reyndar tveir þeirra sæti á þingi þessa dagana. Nefndarformaðurinn kvaðst vænta þess, að frv.-drög yrðu tilbúin skömmu eftir næstu áramót. Þegar drög nefndarinnar hafa borist rn. mun ég taka afstöðu til þess hvort þau skuli send til umsagnar eða hvort leggja skuli þau beint fyrir Alþingi.
Vegna þessara tveggja liða fsp. vil ég að lokum taka fram að sá tími, sem samning frv. hefur tekið, er e.t.v. ekkert óeðlilega langur. Samvinnurekstur er geysilega mikilvægt rekstrarform í íslensku atvinnulífi og að mörgu þarf að hyggja þegar samin er rammalöggjöf um samvinnufélög. Benda má á að samning nýrra laga um hlutafélög, sem öðluðust gildi í ársbyrjun 1980, tók mun lengri tíma.
2. liður fsp. er svohljóðandi: „Hvað hefur gerst í samráði við forustumenn samvinnufélaga annars vegar og Sambands ísl. samvinnufélaga hins vegar um þessa endurskoðun?“
Eins og komið hefur fram vinnur nefnd að samningu frv. Einn nm. er skipaður samkv. tilnefningu Sambands ísl. samvinnufélaga og hefur hann án efa samráð við Sambandið og forustumenn samvinnufélaga um sín störf í nefndinni. En eins og ég kom inn á áður mun ég taka afstöðu til þess, þegar ég fæ frv.-drögin í hendur, hvort þau skuli send til umsagnar.
Í þriðja lagi er spurt hvort fyrir liggi upplýsingar um hvort stjórnendur samvinnufélaga annars vegar og Sambands ísl. samvinnufélaga hins vegar geti náð samstöðu um heilbrigða löggjöf um samvinnufélög og samvinnusambönd. Þetta er dálítið óljós spurning að vísu og getur verið álitamál hvað hv. fyrirspyrjandi á við þegar hann spyr um heilbrigða löggjöf. Um löggjöf geta verið og eru oft skiptar skoðanir, eins og kunnugt er, og hvort löggjöf sé heilbrigð er háð persónulegu mat hvers og eins. Það fer náttúrlega eftir atvikum. Af þessari ástæðu er erfitt að svara spurningunni. Persónulega er ég þess fullviss, að samvinnuhreyfingin mun reyna að móta sameiginlega afstöðu til þeirra frv.-draga sem nefndin mun skila af sér.
Í fjórða lagi er spurt hvort hugmyndir Erlends Einarssonar, forstjóra Sambands ísl. samvinnufélaga, um að gera fólki kleift að kaupa hlut í kaupfélögum eða öðrum samvinnufélögum, hafi verið grandskoðaðar. Ég bað rn. að athuga þetta mál sérstaklega hjá formanni nefndarinnar. Kvað hann þessar hugmyndir hafa verið ræddar en endanleg afstaða til þeirra lægi ekki fyrir.
Í síðasta lagi spyr fyrirspyrjandi hvort athugaðar hafi verið leiðir til að samvinnumenn fái raunveruleg yfirráð í eigin félögum. Ég er þeirrar skoðunar að þessi yfirráð, sem fyrirspyrjandi talar um, séu til staðar. Félagsmenn í samvinnuhreyfingunni hafa bæði raunveruleg og virk yfirráð í eigin félögum. Á hinn bóginn er vafalaust rétt að brydda upp á nýjungum í þessu sambandi. Formaður nefndarinnar hefur sagt að ýmsar leiðir væru skoðaðar í þessu efni, en engar lokaákvarðanir hafi verið teknar ennþá innan nefndarinnar.