31.01.1984
Sameinað þing: 40. fundur, 106. löggjafarþing.
Sjá dálk 2479 í B-deild Alþingistíðinda. (2161)
146. mál, umhverfismál
Fyrirspyrjandi (Sigríður Dúna Kristmundsdóttir):
Herra forseti. Á þskj. 196 hef ég leyft mér að bera fram fsp. til hæstv. menntmrh. varðandi táknmálskennslu í grunnskólum landsins. Undanfarið hefur töluverð umræða átt sér stað og þá ekki síst meðal unglinga um nauðsyn þess að taka upp almenna kennslu í táknmáli hér á landi. Hafa undirskriftalistar þess efnis gengið í skólum og annars staðar þar sem unglingar koma saman. Mun í ráði, eftir því sem ég best veit, að afhenda þá hæstv. menntmrh. ef það hefur ekki þegar verið gert. Það er út af fyrir sig athyglisvert að unglingar skuli taka frumkvæði í þessu máli en e.t.v. er það mönnum einkar ljóst á því viðkvæma aldursskeiði sem unglingsárin eru hversu brýnt það er að allir, ekki bara flestir, eigi þess kost að tala saman og segja næsta manni hvað í brjósti býr.
Það er næsta örðugt fyrir okkur, sem mátið höfum, að gera okkur í hugarlund hvernig þeim liður sem ekki hafa völ á þessu, að því er okkur finnst, sjálfsagða tjáningartæki sem tungumálið er. En við vitum að neyð þeirra er stór. Hér á landi telst það sjálfsagt réttindamál og á að vera tryggt í stjórnarskrá lýðveldisins að attir hafi rétt á að tjá hugsanir sínar, hafi málfrelsi eins og það heitir. En samt er hér á landi nokkur hópur manna sem hefur litla möguleika á að nýta sér þessi mannréttindi vegna líkamlegrar fötlunar sinnar. Það hlýtur því að teljast sjálfsagt réttlætismál að koma til móts við þá einstaklinga sem í hlut eiga og tryggja eim rétt og frelsi til að tjá hugsanir sínar jafnt og öðrum landsmönnum. Almenn kennsla í táknmáli í grunnskólum landsins er greið leið til þess að leiðrétta þetta misrétti og rjúfa einangrun þeirra sem mállausir eru, a.m.k. hvað varðar komandi kynslóðir í landinu.
Ég vil einnig vekja athygli á því að kennsla í táknmáli í grunnskólum hefur auk þessa almennt menntunargildi. Táknmál er annars konar tjáningarform en talað mál þar sem það byggist á að forma orð og hugtök með hreyfingum. Sem slíkt opnar táknmál nýja vídd í tjáningarmöguleikum manna og gæti stuðlað að auknum þroska barna á þessu sviði.
Í þriðja lagi býður táknmál upp á þá möguleika að verða atþjóðamál, eitt allsherjar esperantó allra þjóða, ef á þann veg er á málum haldið. Gildi táknmálskennslu er margvíslegt en brýnust er vitaskuld nauðsyn þess að rjúfa einangrun þeirra sem mállausir eru, þeirra sem standa hljóðir hjá í mannlegum samskipum. Því spyr ég hæstv. menntmrh. hvort hann hyggist beita sér fyrir því að tekin verði upp kennsla í táknmáli í grunnskólum landsins.