19.03.1985
Sameinað þing: 61. fundur, 107. löggjafarþing.
Sjá dálk 3688 í B-deild Alþingistíðinda. (3027)
Umræður utan dagskrár
Steingrímur J. Sigfússon:
Herra forseti. Ég verð að taka undir með fyrri ræðumönnum að ég hef nokkrar áhyggjur af þessari nýtilkomnu sporleti hæstv. fjmrh. Hann hefur ekki þurft á því að halda hingað til að láta aðra menn flytja fyrir sig sínar ræður, hann hefur yfirleitt gert það sjálfur af myndarskap hér í þessum ræðustól og ekki verið upp á það kominn að láta aðra hæstv. ráðh. svara fyrir sig eða sína málaflokka. Ég hef því af þessu nokkrar áhyggjur, herra forseti, og vænt þætti mér um ef hæstv. fjmrh. gæti látið í té hér þó ekki væri nema skýringar á því hvers vegna þessu er nú svo komið að hann treystir á hæstv. forsrh. og hæstv. menntmrh. að svara til um þennan málaflokk sem þó er óumdeilanlega hans verksvið innan ríkisstj., þ. e. að annast samninga við opinbera starfsmenn.
Það er eitt í málflutningi hæstv. ráðh. sem kemur mér ákaflega spánskt fyrir sjónir. Það er sú fullyrðing, sem stóð upp úr hæstv. forsrh. fyrst og síðan var tekið undir af hæstv. menntmrh., að þau væru kannske á hálum ís að vera að semja við þessa lögbrjóta sem væru ekkert í vinnu lengur hjá ríkinu. Mér finnst í þessu felast alveg grundvallarmisskilningur sem er stórhættulegur ef þau halda virkilega að svona sé þetta. Það er ekki verið að semja hér við einstaklinga. Það er ekki verið að semja við einhvern Jón Jónsson sem hugsanlega telur sig ekki lengur í vinnu hjá ríkinu. Það er verið að semja við stéttarfélag. Ég veit ekki betur en þessir menn séu enn þá í sínu stéttarfélagi eða hafa þeir kannske gengið í Dagsbrún? Hv. þm. Guðmundur J. Guðmundsson gæti þá upplýst okkur um það ef svo er. Ég held ekki. Þessir menn eru enn þá í Hinu íslenska kennarafélagi og það fer með samningsréttinn fyrir þeirra hönd. Það er líka verið að semja fyrir þá kennara sem hugsanlega útskrifast úr skólunum í vor og koma til kennslu næsta haust t. d. Eru þeir þó ekki enn þá orðnir starfandi menn hjá ríkinu. Eru samningarnir þar með ógildir fyrir þeirra hönd eða hvað? Hvers konar málatilbúnaður er þetta? Ég held að hæstv. forsrh. ætti að hafa sem fæst orð um þennan misskilning og endurtaka hann ekki hér því að ég held að það hljóti að vera öllum ljóst að það eru þau sem eru á þunnum ís með þennan málflutning sinn en ekki þó að þau semji við Hið íslenska kennarafélag sem stéttarfélag.
Mér finnst það alveg óskaplegt, herra forseti, að hlusta á þessar endurteknu ræður, mærðarfullar samúðarlýsingar um nemendur, um foreldra, um löghlýðna borgara, sem allar gleyma einum hópi þessa máls, kennurum. Eru þeir ekki löghlýðnir borgarar? Eiga þeir ekki börn? Eru þetta ekki þátttakendur í íslenska þjóðfélaginu? Jú, og þetta eru að mínu viti samviskusamir og góðir starfsmenn. Mér finnst þeim vera gert heldur lítið til að fjalla svona um þessa deilu. Ég er alveg sannfærður um að það eru fáar stéttir sem eru tryggari sínum störfum, hafa meiri metnað fyrir sína hönd og sinna starfa en einmitt kennarar. Það er skýringin á því að þeir skuli enn þá vera í störfum eða hafa verið fram undir þetta.
Hinu mega hæstv. ráðh. leiða ofurlítið hugann að, hvort það sé ekki einmitt dálítil samúð víða í opinbera geiranum með aðgerðum kennara vegna þess hvernig launamálum opinberra starfsmanna yfirleitt er háttað og hvort það sé ekki víðar sem fólk gæti hugsað sér að skipta um störf vegna þess hvernig kjörin eru. Ég þekki það til að mynda að hjúkrunarfræðingar segja nú upp í stórum stíl þessa dagana á heilbrigðisstofnunum. Hvert eru þeir að fara? Sumir þeirra eru kannske erlendir starfsmenn sem fara út og fara á atvinnuleysisbætur í sínu heimalandi. Aðrir eru íslenskir hjúkrunarfræðingar sem sækja um flugfreyjustörf hjá Flugleiðum eða eitthvað í þeim dúr. Þannig er nú komið málunum að fólk með háskólamenntun flýr í stórum stíl úr störfum hjá því opinbera og fer að gera eitthvað allt annað, næstum hvað sem vera skal ef það getur fengið lífvænleg laun fyrir það. Það þarf því enginn að segja sem svo að það sé bara einhver hálfgerð mannvonska og meðfæddur rótarskapur í kennurum að standa í þessari deilu, það sé eitthvert skammdegisflipp hjá þeim að vera í þessu. Það er öðru nær. Ég held að það ríki fullur skilningur á því meðal nemenda — og það sáum við hér á Austurvelli í dag — meðal foreldra og meðal löghlýðinna borgara að bætt kjör þýði betri skóli. Það ættu þessir hæstv. ráðh. að hugleiða augnablik áður en þeir fella slíka áfellisdóma yfir heilli stétt manna eins og við höfum hér fengið að heyra.
Herra forseti. Ég endurtek að miklu fargi væri af mér létt ef hæstv. fjmrh. treysti sér að ganga þessi þrjú skref hingað upp í ræðustólinn og gæfi okkur á því skýringar í það minnsta hvers vegna svo er nú komið að hæstv.. forsrh. og hæstv. menntmrh. svara einir fyrir hans málaflokk en hann gerir það ekki sjálfur eins og hann á annars vanda til.