26.03.1985
Sameinað þing: 64. fundur, 107. löggjafarþing.
Sjá dálk 3838 í B-deild Alþingistíðinda. (3186)
374. mál, vatnstaka Íslandslax hf. í Grindavík
Landbrh. (Jón Helgason):
Herra forseti. Ég verð að viðurkenna að það er erfitt að eiga orðaskipti við hv. 6. landsk. þm. þegar hann segir að ekkert samráð hafi verið haft við bæjarstjórn Grindavíkur. Ég las upp áðan að í bréfi bæjarstjórnar Grindavíkur til landbrn., dags. 29. júní 1984, kemur fram að bæjarstjórnin samþykkir fyrir sitt leyti að heimila byggingu fiskeldisstöðvar — (KSG: Það var ekki spurt um það.) — með þeim skilyrðum að fiskeldisstöðin og tilheyrandi mannvirki falli að skipulagi o. s. frv. Það var haft samráð og það var meira en samráð því að þetta var háð samþykki. Síðan var samningurinn gerður með þeim fyrirvara að hann skyldi samþykktur af bæjarstjórn Grindavíkur. Það er skilyrði fyrir fullgildingu samningsins. Svo segir hv. þm. að það hafi ekkert samráð verið haft við bæjarstjórn Grindavíkur. Hvernig í ósköpunum á að skilja þetta?
Þá er það vegna orða hv. 9. landsk. þm., að mikil verðmæti hafi verið færð á silfurfati. Hann gefur í skyn að ríkisvaldið hafi þar með stuðlað að atvinnuuppbyggingu á Suðurnesjum með því að láta í té betri kjör en hann telur rétt. Ég vil benda á að núverandi hæstv. ríkisstj. hefur lagt áherslu á að hún vildi stuðla að uppbyggingu fiskeldis. Ég held að öllum sé ljóst að eitt mikilvægasta atriðið við uppbyggingu þar er að reynt sé að greiða fyrir slíku af hendi ríkisvaldsins. Annars væru yfirlýsingar hennar orðin tóm.
Ég lagði áherslu á að þegar þessi starfsemi væri komin í fullan gang yrði tryggt að samningurinn veitti þessu fyrirtæki engin forréttindi fram yfir aðra, að tryggt væri að fyrir þá aðstöðu sem þá væri orðin væri greitt sambærilegt verð og önnur fyrirtæki nytu. Ég vænti þess að samningurinn tryggi það.
Sagt er að það hafi verið orðið fullt samkomulag um allt milli Íslandslax og Hitaveitu Suðurnesja. Ég fylgdist vitanlega ekkert með þeim samningum og skal ekki fullyrða neitt um þá. Þó hefur komið fram opinberlega í blöðum og fréttum að þarna hafi borið mikið á milli þar sem gert var ráð fyrir tengigjaldi að upphæð 15 millj. kr. og svo gjaldi fyrir vatnið sem væri nærri helmingi hærra en fyrir heitt vatn í Reykjavík, en þetta hafi Íslandslax talið of hátt verð.
Það hlýtur að vera mikil áhætta fyrir hvern og einn sem borar eftir vatni hvort hann fær heitt vatn upp eða ekki og með hve miklum kostnaði það verður. Til fyrirmyndar um vatnsverð niðri í jörðinni var hafður samningur sem kirkjumrn. gerði á s. l. ári við Hitaveitu Akureyrar um vatn niðri í jörðinni. Af hverju selja á vatn niðri í jörðinni miklu dýrara til atvinnurekstrar á Suðurnesjum en til húshitunar norður í Eyjafirði, þar sem vatnið er þó af skornum skammti, en menn vænta að allmikið sé til á Suðurnesjum, það á ég dálítið erfitt með að skilja.
Ég ítreka að undir bæjarstjórn Grindavíkur var erindið borið og hún samþykkti það. Eftir því sem kom fram í samtali við bæjarstjóra Grindavíkur við mig hefur fyrirtækið Íslandslax einnig haft náið samband við bæjarstjórn Grindavíkur m. a. um opinber gjöld, eins og ég sagði. Enn fremur var samningurinn háður samþykki bæjarstjórnar Grindavíkur sem hún sagðist ekki hafa aths. við að gera.
Að sjálfsögðu mun verða fylgst með vatnsbúskap þarna og alltaf hljóta hagsmunir íbúanna vegna neysluvatnsins að ganga fyrir. Það hlýtur að verða að gæta þeirra. En miðað við þær athuganir sem þarna fóru fram rennur svo mikið vatn til sjávar að það eru vandræði fyrir þá sem eru að reyna að fá sjó til fiskeldis að ná honum upp. Þeir þurfa að fara svo utarlega. Ef borað er skammt uppi í landi kemur upp vatn en ekki sjór vegna þess hvað útstreymi vatnsins er mikið.