02.04.1985
Sameinað þing: 67. fundur, 107. löggjafarþing.
Sjá dálk 4057 í B-deild Alþingistíðinda. (3372)
344. mál, raunvextir afurðalána
Fyrirspyrjandi (Kjartan Jóhannsson):
Herra forseti. Seinustu orð hæstv. ráðh. voru mjög athyglisverð. Eftir að hafa hjakkað í þremur útreikningum þá kemst hann að þeirri niðurstöðu að ekki sé um misræmi í lánskjörum að ræða. En í svarinu við fsp. kom fram að á lánum vegna innanlandsframleiðslu hafi á því tímabili sem um var spurt verið neikvæðir raunvextir upp á 7% en vegna útflutningsframleiðslu jákvæðir upp á 20–32%, eftir því hvernig var reiknað. Hér verð ég nú að segja að verulega munar í milli. Munurinn er upp á 27–39%. Halda menn að von sé á öðru en að sjávarútvegurinn, sem er með útflutningsframleiðsluna, eigi í erfiðleikum þegar honum er gert að greiða raunvexti af afurðalánum sem eru á bilinu milli 22–32%?
Auðvitað má velja einhver önnur tímabil aftur á bak og áfram. En það er nú heldur einkennilegt að fara að velja tímabil, sem ekki er liðið, eins og er í þriðju atrennu hæstv. ráðh. við að reyna að komast út úr þessari fsp. Þá velur hann tímabil sem á að enda í septembermánuði n. k., þ. e. eftir sex mánuði, eftir hálft ár. Ég er hræddur um að eitthvað geti gerst á þeim tíma. Allur slíkur samanburður er gersamlega út í hött og þess vegna er líka augljóst að það er ekki samræmi í slíkum vöxtum heldur mikið misræmi. Meira að segja þegar hæstv. ráðh. gerir tilraun nr. tvö, þegar hann reiknar árið 1984, þá kemur fram raunvaxtamunur á útflutningnum á bilinu 12–24%, eftir því hvaða reikniaðferð er notuð. Útflutningsatvinnuvegunum er m. ö. o. gert að standa undir raunvöxtum sem eru langtum hærri, hvernig sem reiknað er, heldur en eru nokkurn tíma yfirleitt á erlendum lánamarkaði og hærri en þekkist að öðru leyti hér hjá okkur. En á sama tíma er hin innlenda framleiðsla með neikvæða raunvexti.
Nú hefði maður haldið að það væri markmið að auka útflutningsframleiðsluna, að auðvelda útflutningsframleiðsluna. Ekki væri afkoman það góð í aðalútflutningsgreininni, sjávarútvegi, að það væri ástæða til að ætlast til þess að menn stæðu þar undir 20–30% raunvöxtum. Það hefur líka verið talað um að framleiðsla á landbúnaðarafurðum til innanlandsneyslu væri langt umfram það sem æskilegt gæti talist og nú virðast allir loksins vera orðnir sammála um það. En hvers vegna þá að velja þennan gífurlega mun, að hafa stórlega neikvæða raunvexti á afurðalánum sem varða innanlandsframleiðslu, og þá fyrst og fremst landbúnaðarframleiðslu, en stórkostlega jákvæða raunvexti upp í 20–30% á útflutningsframleiðslunni, sem er meira og minna á hausnum, eins og nauðungaruppboðin gefa nú til kynna víðs vegar um landið?
Ég er ansi hræddur um að ríkisstj. hafi ekki staðist það próf hvernig ætti að ákveða vexti þegar hún fékk að ráða því algerlega ein og sjálf. Ég er hræddur um að það þýði lítið fyrir ríkisstj. að kvarta undan því að það vanti tillögur frá Seðlabankanum eða leiðsögn, eins og hæstv. forsrh. hefur gert, þegar það kemur í ljós í þeim efnum að þegar hún á að ákveða vextina sjálf og ein og óstudd þá fer hún fram með þessum hætti.
Ég get ekki tekið svar hæstv. viðskrh. alvarlega þegar hann segir, eftir allar þessar reiknikúnstir og með því að fara að tala um viðbótarlán, sem ekkert er um spurt, að þessi mismunur sé ekkert til þess að gera veður út af, hér sé í rauninni enginn mismunur. Mér finnst það óvirðing við þingið þegar þessar tölur liggja fyrir. Og ég verð að ítreka það að þetta er ákaflega furðuleg stjórnarstefna, að ætla útflutningsgreinunum að standa undir 20–30% jákvæðum raunvöxtum en innanlandsframleiðslan getur verið á neikvæðum raunvöxtum upp á 7%. Ekki verður þetta nú talið að vera samkvæmur sjálfum sér, að vera með hnitmiðaða stjórnarstefnu. Í þessu felst verulegt misræmi.
Herra forseti. Að öðru leyti þakka ég hæstv. ráðh. svörin.