16.12.1986
Sameinað þing: 32. fundur, 109. löggjafarþing.
Sjá dálk 1811 í B-deild Alþingistíðinda. (1611)
220. mál, sjálfvirkur sleppibúnaður björgunarbáta
Fyrirspyrjandi (Árni Johnsen):
Herra forseti. Ég þakka hæstv. samgrh. hans svör, en þykja þau allrýr og kemur á óvart að hæstv. ráðh. skuli ekki taka föstum tökum á þessu máli. Það kemur mér mjög á óvart. Þarna er um að ræða mál sem varðar líf manna. Það er ljóst þeim sem hafa skoðað þessi mál ofan í kjölinn að sjómenn geta ekki treyst ákveðnum þáttum í þessum búnaði. Ef það á að fjalla um þetta mál á almennum grunni er rétt að nefna nokkur atriði.
Það er um að ræða þrjá búnaði sem hafa verið settir um borð í íslensk fiskiskip og markaðssettir. Þessir búnaðir hafa ekki staðið sig allir sem skyldi. Einn búnaðurinn er dottinn út vegna þess að hann stóðst engan veginn kröfur sem til hans voru gerðar. Það er grundvallaratriði í þessu máli að Siglingamálastofnun hefur samþykkt alla þessa búnaði. Hún ber að vissu leyti ábyrgð á stöðu málsins þó það hafi komið fram í máli hæstv. ráðh. að Siglingamálastofnun ber ekki ábyrgð á hönnun. Það skiptir miklu máli ef Siglingamálastofnun hefur samþykkt búnað því að það gefur sterkan stimpil.
Það er ástæða til að nefna t.d. spurningar sem hafa vaknað við ákveðin slys hér á landi. Þegar fiskibáturinn Bervík fórst við Snæfellsnes sást enginn björgunarbátur, en tveir bátar sigldu yfir brak. Síðar sást björgunarbátur með ljósum. Menn telja, án þess að það sé sannað, að þrýstilokinn á þeim búnaði sem var um borð í þeim bát hafi ekki virkað fyrr en það seint að báturinn kom ekki í ljós fyrr en kannske 20 eða 30 mínútum síðar.
Herra forseti. Ég er rétt að ljúka máli mínu, en ég undirstrika að þrýstilokinn virðist ekki vera besti kosturinn sem völ er á. Það hafa myndast á ákveðnum búnaði hök í járn vegna titrings skipa sem hafa valdið því að ekki hefur verið hægt að opna búnaðinn, jafnvel þó nokkrir menn legðust af alefli á búnaðinn, og vil ég nefna tilraun sem gerð var í farþegaskipinu Herjólfi ekki alls fyrir löngu þar sem það tók tvo menn langan tíma að geta opnað annan búnaðinn sem byggist á gormasamsetningu.
Það má líka nefna að staðsetning á búnaðinum stenst ekki þegar málin eru skoðuð ofan í kjölinn. Þegar talað er um að bíða eftir skýrslu Siglingamálastofnunar er það allt annað mál. Öryggismálanefnd sjómanna var algjörlega sammála um að það væri ástæða til þess að annar aðili en Siglingamálastofnun gerði þessa úttekt og vísaði þess vegna málinu til tæknideildar Fiskifélags Íslands.
Ég hvet til þess að sú vísindalega og faglega úttekt sem um er rætt verði gerð í þessu sambandi. Það eru mannslíf í húfi og ekki hægt að sitja undir því að það séu yfirvofandi mannskaðar, mannskaðar áður en menn átta sig á því hver hætta er á ferðum.