28.01.1987
Efri deild: 35. fundur, 109. löggjafarþing.
Sjá dálk 2596 í B-deild Alþingistíðinda. (2418)
297. mál, nauðungaruppboð
Landbúnaðarráðherra (Jón Helgason):
Hæstvirtur forseti. Frv. það sem hér er lagt fram og fjallar um breytingu á lögum um nauðungaruppboð, nr. 57/1949, er samið af réttarfarsnefnd er starfar á vegum dómsmrn. að endurskoðun réttarfarslöggjafarinnar, en frv. var sérstaklega unnið af einum nefndarmanna, Markúsi Sigurbjörnssyni borgarfógeta, í samstarfi við Jónas Gústafsson borgarfógeta en þeir eru báðir þessum málum mjög kunnugir.
Frv. fjallar um tiltölulega afmarkaðan þátt réttarfars við nauðungaruppboð, atriði þar sem talið er brýnt að koma á endurskoðun, svo sem nánar kemur fram í grg. frv. Er með frv. stefnt að því að sú meginbreyting verði gerð á framkvæmd nauðungaruppboða á fasteignum að uppboðssölur sem fyrir fram þykir ljóst að verði ekki endanlegar fari fram á skrifstofu uppboðshaldara að undangengnum auglýsingum þar um. Jafnframt er ráðgert að uppboð á skipum og loftförum fari ávallt fram á skrifstofu uppboðshaldara þótt um endanlega sölu sé að ræða. Sú breyting er lögð til m.a. til þess að fyrirbyggja að eigendur skipa og loftfara geti komið í veg fyrir uppboðssölu með því að halda eign sinni utan lögsagnarumdæmis uppboðshaldara en slíks munu vera nokkur dæmi á liðnum árum.
Er samhliða þessari breytingu lagt til að bundið verði í lög að önnur uppboðssala fari fram án þess að fram komi krafa þess efnis. Þá er enn fremur ráðgert að endanleg sala fasteignar eigi sér að jafnaði ekki stað fyrr en með þriðju uppboðssölu sem fram fari á viðkomandi eign. Með þeim hætti verður reynt að kalla fram sem hæst boð í eignina.
Með því að þriðja uppboð, hin endanlega sala, yrði væntanlega fátíð aðgerð má búast við að aðrir en veðhafar í eignina gefi opinberum auglýsingum um slíkt uppboð gaum og verður að ætla að betri möguleiki skapist til að fá viðunandi boð í eign en eftir gildandi reglum. Loks er með þessu aukið það ráðrúm sem uppboðsþola gefst til að leitast við að afstýra endanlegri uppboðssölu.
Auk þeirra atriða sem hér hafa verið nefnd ráðgerir frv. breytingar á ýmsum öðrum reglum uppboðslaganna sem ekki verður vikið að frekar í þessari framsögu.
Frv. felur í sér breytingar er varða uppboðsbeiðanda, uppboðshaldara og uppboðsþola. Miða þær að því að einfalda framkvæmd fyrir alla aðila, draga úr kostnaði við uppboð sem lendir á uppboðsþola, svo og draga úr óþægindum fyrir uppboðsþola.
Eins og fram kemur í grg. með frv. eru eiginlegar uppboðssölur tiltölulega fáar miðað við fjölda uppboðsbeiðna og fjölda tilvika þegar uppboðshaldari og uppboðsbeiðendur fara á eign uppboðsþola til að halda uppboð fyrri eða síðari nauðungarsölu. Er þar gerð grein fyrir fjölda uppboðsmála í Reykjavík þar sem langsamlega flest mál eru til meðferðar en slík mál eru einnig mörg utan Reykjavíkur. Tekur yfirlitið yfir árin frá 1983 fram til 1. nóvember á fyrra ári. En nú liggja fyrir tölur til loka þessa árs. Á þessu tímabili hefur fjöldi afgreiddra fasteignauppboða í Reykjavík ekki aukist verulega en hins vegar hafa aðgerðir orðið að ganga lengra ár frá ári áður en skuldara hefur tekist að afstýra uppboðssölu. Var fjöldi afgreiddra fasteignauppboða í Reykjavík 3750 á síðasta ári, á móti 2924 á árinu 1983. Fjöldi aðgerða jókst hins vegar á þessu tímabili þannig að ferðum uppboðshaldara á eign til að framkvæma nauðungarsölu fjölgaði úr 499 í 1628. Aukning á endanlegri uppboðssölu var svo hlutfallslega mest eða úr 8 í 54.
Með þeirri breytingu frv. að ákveða þrjár uppboðssölur en áskilja einungis þá síðustu á fasteigninni sjálfri sparast veruleg ferðalög og tími uppboðshaldara og uppboðsbeiðanda og sá innheimtukostnaður sem leggst endanlega á uppboðsþola. Með þessu losnar uppboðsþoli og við óþarfa óþægindi og niðurlægingu sem opinberar auglýsingar og sjálft uppboðshaldið með tilheyrandi mannsöfnuði á eigninni hefur í för með sér. Með því að færa yfirgnæfandi fjölda þessara tilvika á starfsstöð uppboðshaldara má losna við þessi óþægindi og kostnað og er frv. flutt í því skyni. Er það gert á þann hátt að hagsmunir uppboðsþola verði á engan hátt fyrir borð bornir.
Eins og áður greinir felur frv. í sér nokkrar aðrar breytingar á framkvæmd nauðungaruppboða, sem ekki þykir ástæða til að tíunda hér, og er vísað til greinargerðarinnar.
Hæstv. forseti. Ég mun ekki fjölyrða frekar um efni frv. og leyfi mér að leggja til að því verði að lokinni þessari umræðu vísað til 2. umr. og hv. allshn.