12.02.1987
Sameinað þing: 49. fundur, 109. löggjafarþing.
Sjá dálk 2986 í B-deild Alþingistíðinda. (2728)
305. mál, Þjóðhagsstofnun
Gunnar G. Schram:
Herra forseti. Ég vildi gjarnan segja örfá orð um þessa þáltill. sem þegar hefur valdið allnokkru hugarróti þm. þar sem ég er einn af meðflm. en Eyjólfur Konráð Jónsson 1. flm.
Það hefur komið okkur flm. nokkuð á óvart, þó kannske ekki með öllu, hve snörp viðbrögð hafa orðið við þessari till. frá þm. Alþfl., hv. 5. þm. Reykv. og hv. 5. landsk. þm. Þeir fóru hamförum í ræðustól gegn þessari till. Það má undrum sæta því að hvað felst í þessari till. annað en að hér er verið að tala um að reyna að spara í rekstri ríkisins og viðhafa ráðdeild og bæta stjórnsýsluna að þessu leyti?
Maður hefði haldið, eins og síðasti ræðumaður, hv. þm. Birgir Ísl. Gunnarsson, vék hér að, að Alþfl. væri ekki á móti slíku stjórnarfari. En annað kemur á daginn. Það er greinilega komið við hjartað í rjúpunni þegar farið er að tala um að draga saman seglin í ríkisrekstrinum. Þá má ekki hreyfa við einu eða neinu. Þetta eru kerfiskarlarnir í sinni upprunalegu mynd sem hér töluðu áðan.
Það var haft á orði af öðrum hvorum þeirra að það að leggja niður Þjóðhagsstofnun, en til þess liggja mörg góð og gild rök tíunduð í framsöguræðu, væri ekki annað en að auka tvíverknaðinn. Mér er fullkomlega óskiljanlegt hvernig það getur aukið tvíverknaðinn að leggja niður stofnun og færa verkefni hennar til annarra stofnana sem starfa á nákvæmlega sama sviði. Og þá ekki síður af þeim ástæðum að Þjóðhagsstofnun, eins og fram kemur í viðtali í Morgunblaðinu við núv. framkvæmdastjóra hennar, metur raunverulega sín eigin verk, en það verður að teljast í hæsta máta óeðlilegt. Hún heldur skýrslur um fortíðina og spáir um framtíðina.
Það vill svo til að við höfum margar stofnanir sem geta tekið að sér hlutverk Þjóðhagsstofnunar og það er vitanlega hinn málefnalegi grunnur þessarar tillögu. Um er þar að ræða Seðlabankann, efnahagsráðunaut ríkisstjórnarinnar og Hagstofuna. Hagstofan annast gerð hagskýrslna og annað slíkt. Sá þáttur, sem er þriðjungurinn af starfi Þjóðhagsstofnunar, á vitanlega mjög vel heima þar og einnig í Seðlabankanum, þ.e. hagrannsóknir. Efnahagsráðgjöf, þ.e. starf efnahagsráðunautar ríkisstjórnarinnar, mætti vissulega efla. En við þurfum ekki til þess á þriðja tug manna sem starfar að þessum verkefnum sem framkvæmd eru einnig í öðrum stofnunum, eins og Þjóðhagsstofnun, né þurfum við að eyða til þess 35 millj. kr. sem Þjóðhagsstofnun kostaði á síðasta ári. Í því felst sparnaðurinn.
Þessi till. hefur verið gagnrýnd aðallega á þeim grundvelli, raunar af báðum fulltrúum kerfisflokksins, Alþfl., að hún sé stutt og á henni sé fljótaskrift. Það er sem sé orðið sérstakt gagnrýnisefni að hér er ekki um neina langloku að ræða! En það má vel vera, og raunar höfum við merki um það, að Alþýðuflokksmenn meti mikilvægi tillöguflutnings eftir lengd þskj. og er þetta í mesta máta furðuleg röksemd.
Kjarni málsins er vitanlega sá að hér hefur lengi verið talað um sparnað í ríkisrekstri, fækkun ríkisstofnana. Það hefur lengi verið á stefnuskrá Sjálfstfl. En misjafnlega hefur gengið að koma þeim málum í framkvæmd. En þegar hér er lagt til að gefnu tilefni, eins og hv. frsm. vék að, að stíga eitt tiltölulega lítið skref í því efni rísa upp vofur kerfisins. Þeir eru postular ríkisbáknsins sem hafa barið sér á brjóst á undanförnum dögum, vikum og mánuðum, og sagst vilja brjóta niður múrana, spara og sýna sem mesta ráðdeild, koma með nýja siði inn í íslenska þjóðfélagsumræðu og íslenska stjórnsýslu.
Nei, við engu má hreyfa, hvergi má spara, ekki má stíga þetta litla skref til aukinnar hagræðingar í ríkisrekstrinum. Þá rekum við okkur á hinn óbrotgjarna ríkisafskiptamúr Alþfl.