22.10.1987
Sameinað þing: 7. fundur, 110. löggjafarþing.
Sjá dálk 318 í B-deild Alþingistíðinda. (260)
Sala Útvegsbankans
Fjármálaráðherra (Jón Baldvin Hannibalsson):
Virðulegi forseti. Það er helst að heyra á málflutningi þeirra borgaraflokksmanna að þeir hafi eitthvað slæma samvisku í þessu Útvegsbankamáli. Annars vegar fara þeir orðum um það að mikið sé vald hinna fáu og stóru og að Borgaraflokkurinn sé talsmaður hinna mörgu og smáu í þeirri viðureign. Síðan bregða þeir hæstv. viðskrh. um hugleysi þegar hann í samræmi við þá útboðsskilmála sem hann tók að erfðum frá fyrrv. viðskrh. neitar að taka tilboðum sem hafa verið gerð með vísan til þeirra raka sem er að finna í útboðsskilmálum.
Ég er spurður um ummæli mín sem voru þau að tilboð Sambands ísl. samvinnufélaga væri tilboð sem ekki væri hægt að hafna. Það var bætt við þau þremur orðum: af pólitískum ástæðum. Það er tilboð sem ekki er hægt að hafna af pólitískum ástæðum. Þau orð lét ég falla í samhengi við þá umræðu þegar ýmsir talsmenn Sjálfstfl. báru fyrst og fremst fram þau rök að tilboð Sambandsins væri ekki gilt af því að það væri Samband ísl. samvinnufélaga.
Hvernig væri nú að nýta þennan stutta ræðutíma til þess að snúa sér að kjarna málsins? Hvað vakir fyrir mönnum? Hver er tilgangurinn? Hvaða meginreglur eiga að gilda í þessu máli?
I fyrsta lagi að sjálfsögðu það, augljóslega, að tryggja hagsmuni ríkisins sem varð fyrir miklum skaða af hruni Útvegsbankans og þarf að koma þessum hlutabréfum í verð og af skattgreiðendum. Hversu stór orð hafa ekki verið höfð uppi um það að Hafskipsskatturinn ætti ekki að lenda á skattgreiðendum?
Í annan stað er um að ræða grundvallarstefnu sem ríkisstjórnin hefur markað mjög skilmerkilega. Við viljum draga úr pólitísku forræði í bankakerfinu, ábyrgð stjórnmálamanna, t.d. með vísan til þeirra ábyrgða sem hafa fallið á ríkissjóð þegar af þeim ástæðum. Við viljum stuðla að endurskipulagningu bankakerfisins með því að stuðla að samruna banka. Til þess að geta gert þetta með góðu móti þarf úr þessu að endurskoða útboðsskilmála og það þarf að breyta skattameðferð hlutafjáreignar til þess að gera hana aðlaðandi fyrir almenning þannig að þar sé raunverulega um að ræða sparnaðarform sem er a.m.k. jafnhagkvæmt og t.d. kaup á spariskírteinum ríkissjóðs eða öðrum verðbréfum. Þegar við lítum fram í tímann, og ef menn vilja gerast talsmenn þess sjónarmiðs, sem er mjög eðlilegt, að við það að draga úr pólitísku forræði í ríkisbönkum vilji menn fyrst og fremst gæta þess að stefnt verði að almenningshlutafélögum eða að dreifðri hlutafjáreign almennings, stendur það upp á þessa háttvirtu löggjafarsamkomu að breyta leikreglunum, að breyta þeim lagasetningarákvæðum sem ég nefndi.