16.04.1909
Efri deild: -1. fundur, 21. löggjafarþing.
Sjá dálk 901 í B-deild Alþingistíðinda. (769)
66. mál, Húsavík eða Þorvaldsstaðir
Steingrímur Jónsson:
Eg vil með örfáum orðum gera grein fyrir frv. þessu, og ástæðunum til þess, að það kemur svo seint fram Eins og kunnugt er, er Húsavík orðin allstórt þorp, með ca. 600 íbúum, og stendur það á kirkjujörð. Það er búist við að því verði bráðlega skift út úr hrepnum, og verði sérstakt sveitarfélag, og er það af ýmsum ástæðum, einkum vegna fræðslumálanna, hafnarmála o. fl. En þorpsbúar álíta það sjálfsagt skilyrði fyrir því, að þetta geti orðið, að þeir fái meira ráð yfir lóð þeirri sem þorpið stendur á. Nú hagar svo til, að lóðir þær sem ætlaðar eru til ræktunar, eru leigðar til 50 ára, en húslóðir til óákveðins tíma. Það hefir því í nokkur ár verið almenn ósk, að fá jörðina, sem þorpið stendur á, keypta, og hefir málið verið undirbúið af hálfu þorpsbúa. Árið 1907 fór eg með öll skjöl málinu viðvíkjandi til biskups, til að bera málið undir hann; þá var það meiningin að fá konungsúrskurð um kaupin. Biskup gaf engin ákveðin svör um verðið. En skjölin hafa glatast í fórum biskups, og hafa ekki fundist síðan í skjölum biskupsdæmisins, og það er ástæðan til þess, að frumvarpið kemur svo seint fram, að eg hefi verið að bíða eftir að þau fyndust; en eg vildi ekki sleppa því að bera það fram, þó skjölin fyndust ekki. Um verðið skal eg geta þess, að það er það verð, sem þorpsbúar vildu gefa fyrir jörðina 1907, að undanskyldu túni og húsum, sem eru 710000 kr. virði. Eg skýri frumv. ekki nánar fyr en við 2. umræðu, því eg vona að því verði leyft að halda áfram. Úr því orðið er svo áliðið þingtímans, vil eg mælast til að það fái að ganga fram sem fljótast, og helzt kysi eg að það yrði ekki sett í nefnd; það gæti tafið fyrir því, þó eg annars sé óhræddur um að illa færi fyrir því í nefnd.