21.08.1912
Neðri deild: -1. fundur, 23. löggjafarþing.
Sjá dálk 948 í B-deild Alþingistíðinda. (1369)
82. mál, viðskiptaráðunauturinn
Fyrirspyrjandi (Valtýr Guðmundsson):
Það er ósatt, að viðskiftaráðunauturinn hafi haft þetta leyfi frá ráðherra. Eg hefi spurt hæstv. fyrv. ráðherra (Kr. J.) að því, og hann hefir sagt að hann hafi ekkert leyfi fengið. Það er því ómótmælanlegt, að hann er hér í leyfisleysi, og vona eg að eg hafi hrakið það sem hann hefir sagt um þetta.
Hvort blaðamenska hans er ekki viðsjárverð, kemur bezt í ljós af því, að hann hefir játað að þegar honum var meinað að fást við pólitískar æsingar í útlöndum, þá hafi hann byrjað á henni. (Bjarni Jónsson: Hefi eg sagt það?) Sama sem. Þegar hann fékk ekki að skrifa í útlend blöð, þá tók hann upp á þessu, (Bjarni Jónsson: Ósatt!) og þetta sannar það sem hv. 2. þm. S.-Múl. (J. Ó.) sagði, að blaðið er bara krókaleið til þess að geta skrifað í það um stjórnmál, og fengið svo þær greinar teknar upp í útlend blöð.
Þá talaði hv. þm. um að viðskiftaráðunautsins þyrfti líka við hér heima, eins og erlendis. Það er nú hans skoðun. En mér er nú spurn: Er það hans skoðun, sem á að ráða hér? Eg hélt að það væri stjórnarinnar, og hann ætti að athuga það, að í erindisbréfi hans, sem er í samræmi við það, sem þingið hafði ætlast til, stendur að hann eigi að vera „erlendis“, og að stjórnin, en eigi hann sjálfur, skuli ákveða hvar hann skuli vera.
Þá vil eg minnast á þá athugasemd, að það hafi lítið að þýða, þó einn þingmaður setji skilyrði fyrir fjárveitingunni. Að vísu var það bara einn þingmaður, en það var líka þingmaður, sem hafði þýðingarmikla stöðu í þinginu. Hann var formaður þess flokks, sem þá var í meiri hluta, og þar af leiðandi réði fjárlögunum og hefir því umsögn hans meira gildi en einstaks óbrotins þingmanns.
Háttv. þm. Dal. (B. J.) sagði að alt öðru máli gegndi um það lotterí, sem hann var að hvetja Iðnaðarmannafélagið til að stofna og stjórnina til að beita sér fyrir, en hitt sem var til umræðu hér á dögunum, vegna þess að það hefði ekki verið peningalotterí heldur vörulotterí. En það er einmitt það skrítna að vörulotteríin eru miklu hættulegri en hin og miklu meira siðspillandi, vegna þess að í þeim eru gefnir upp vinningar, með nafnverði, sem eru miklu meira en sannvirði þeirra, og eru þau því oft hreinasta „svindil“. Eg fer ekki að munnhöggvast við hann eða svara dylgjum hans um að eg hafi átt þátt í blaðagreinum um hann í útlendum blöðum. Það má altaf væna Íslendinga í Kaupmannahöfn um slíkt.