12.08.1912
Neðri deild: -1. fundur, 23. löggjafarþing.
Sjá dálk 271 í B-deild Alþingistíðinda. (691)
19. mál, verðtollur
Tryggvi Bjarnason:
Eg býst við því að ýmsir muni halda, að þeir þingmenn, sem ekki hafa staðið upp til að gera grein fyrir atkvæði sínu, muni með ánægju greiða hvoru frv. sem er atkv. sitt. Eg býst við að greiða öðru frumvarpinu atkvæði mitt, en geri það þó sáróánægður. Mér finst það vera neyðarúrræði að tolla allar innfluttar vörur er menn þarfnast, bæði til fæðu og klæða. Eg fyrir mitt leyti hefði orðið margfalt ánægðari með frv. milliþinganefndarinnar um einkasölu á kolum. En af því að það liggur ekki fyrir til umræðu hér, þá skal eg sleppa að fara nákvæmlega út í það. Það má um það mál segja, að ekki hafi verið sparað að sparka í það og reyna að spilla því á allan hátt eftir að nefndin skildi við það; hún hefði auðvitað getað skilið betur við það og svo hefði mátt gera á því ýmsar nauðsynlegar breytingar, og hefði þetta mál verið framkvæmt á réttan hátt, þá má segja að það, að þær tekjur, sem fengist hefðu á þennan hátt, með einkasölufrumvarpi á kolum væru fundnir peningar fyrir landssjóð, en sama verður ekki sagt um tekjur þær, sem fást með þessum frv.
En sem sagt þá mun eg, með von um betri leið síðar, greiða öðru frv. atkv.
Um brtill. hv. þm, N.-Ísf. (Sk. Th.) skildist mér sem honum findist þetta fundnir peningar fyrir sveita- og bæjafélög. En eg efa að þessi leið til að ná tekjum í sveitasjóði og sýslusjóði verði hagkvæm, því að hreppsnefndir, sem yfirleitt eru mjög vandvirkar og gagnkunnugar innanhrepps skifta gjöldunum niður í samræmi við efni og ástæður hlutaðeigenda, en eg efast um að fátæklingum fyndist skórinn rýmri þó peningum verði á þennan hátt náð í sveita- og bæjasjóði, því að hreppsnefndir hlífa fátæklingum betur við þessum gjöldum til sveitarinnar heldur en verður með þessum beinu sköttum með % gjaldi af allri innfluttri vöru, því að fátæklingarnir þurfa vitaskuld að verzla jafnt bæði eftir sem áður og verzla alt af tiltölulega meira í hlutfalli við efni en hinir ríkari, t. d. fátækir fjölskyldumenn, sem alloft eru búnir að skulda upp á allan sinn verzlunareyri þegar kemur að skuldadögunum, og geta því sama sem enkis notið af því sem þeir framleiða. Með þessari tillögu hv. þm. N.-Ísf. finst mér því væri stigið mjög varhugavert spor ef hún væri samþykt og mun eg því greiða atkvæði á móti henni.