12.07.1913
Efri deild: 7. fundur, 24. löggjafarþing.
Sjá dálk 51 í B-deild Alþingistíðinda. (1536)
34. mál, lán til byggingar íbúðarhúsa á prestssetrum landsins
Þá kemur breytingartill. við 11. gr. laganna. Þar er ákveðið, að ef hús ónýtist af einhverjum óviðráðanlegum náttúruöflum, að landssjóður skuli þá leggja fram efni í samskonar hús, en prestur allan hinn kostnað. Þetta er ekki í samræmi við það, sem annars er ákveðið í gildandi búðarlögum, því að eftir þeim á landsdrottinn að leggja til bæði efni og smiði, og það virðist sanngjarnt, að landssjóður geri sama. Þess ber og að gæta, að þá er slíkt kemur fyrir, hlýtur presturinn sjálfur að verða fyrir miklu eignatjóni og kæmi því auðvitað mjög illa, að þurfa að leggja stórfje til endurbyggingar húsa. Þess er og að g æta, að þau tilfelli, sem hjer ræðir um, munu verða mjög fá, því að lögin búa tryggilega um, að húsin sje reist á tryggilegum stóðum, því að svo segir í 4. gr. þeirra:
„Nú sækir einhver prestur um slíkt lán, og skal hann þá lýsa nákvæmlega stað þeim, er hann ætlar að byggja á, svo að landstjórnin sjái ljóslega, hvernig þeim stað er í sveit komið, og hvort húsi er þar nokkur hætta búin af völdum náttúrunnar, svo sem af sjávargangi, skriðufalli eða öðru.“ Í þessu felst mikil trygging þess, að þau hús, er hjer ræðir um, farist ekki oft af völdum náttúrunnar. Af því leiðir aftur það, að þau tilfelli, yrðu mjög sjaldgæf er landssjóður yrði að leggja fram fje til húsabygginga af þeim sökum og þau auknu fjárútlát, sem nefndin fer fram á, geta því með engu móti orðið tilfinnanleg, þar sem þau kæmu svo afarsjaldan fyrir.
Jeg skal að síðustu geta þess, að br. till. nefndarinnar eru í raun og veru ekki nema 4, þó að gengið verði til atkvæða um þær í 7 liðum.
Jeg sje svo ekki ástæðu til að fara fleiri orðum um málið, nema ef einhver mótmæli kunna að koma fram.