11.09.1913
Efri deild: 52. fundur, 24. löggjafarþing.
Sjá dálk 1133 í B-deild Alþingistíðinda. (2393)
71. mál, löggilding verslunarstaðar í Karlseyjarvík
Guðmundur Björnsson:
Jeg get ekki stilt mig um að láta í ljósi, að það mun ekki bera mikinn árangur, að vísa þessu máli til stjórnarinnar. Það vantar algerlega vinnukraft í stjórnarráðinu til þess að koma þessu máli í rjett horf, því að eigi að koma Þessu á rjetta leið, þá þarf líka að taka þjóðjarðasölumálið til íhugunar.
Mjer hefur oft flogið í hug, þegar jeg hef litið yfir blómlegar sveitir og sjeð þessa örlitlu ræktuðu bletti í kring um bæina, túnin, hvort ræktun landsins mundi ekki ganga betur, ef túnin væru fleiri. Jeg held, það hlýti að reynast mesta happaráð, að fjölga býlunum; þau eru nú um 7000; en jeg held, að þau ættu fremur að vera 7 sinnum 7 þúsund, og vafalaust gætu þau vel verið svo mörg; og landið verða miklu betur notað, en nú gerist, landið betur ræktað og búskapurinn auðveldari. Jeg hef oft spurt skynsama bændur að því, hvort þeir vildu heldur búa á stórri engjajörð eða á litlu smábýli, þar sem búið væri að koma í rækt túni, sem gæfi af sjer 600 hesta af töðu. Og þeir hafa alt af svarað: Jú, það væri gaman að að lifa á þess konar túnbýlum. Jeg held að það þurfi að taka þetta mál til rækilegri íhugunar, en fram getur farið í stjórnarráðinu, og fyr eða síðar munu menn sjá, að eina rjetta stefnan er það, að fjölga sem mest erfðafestusmábýlunum í landinu. En til þess þarf að breyta allri okkar búnaðar- og ábúðarlöggjöf.