30.07.1917
Neðri deild: 20. fundur, 28. löggjafarþing.
Sjá dálk 321 í C-deild Alþingistíðinda. (2643)
50. mál, stofnun landsbanka
Frsm. (Magnús Guðmundsson):
Það var eins og hv. 2. þm. N.-M. (Þorst. J.) gleymdi því alveg, að þegar hefir verið sett á stofn bankaútibú á Seyðisfirði. Hann nefndi það ekki. Jeg skal játa, að ef það væri ekki komið þar, væri sjálfsagt að setja útibú Landsbankans á Seyðisfjörð. En aðalástæða nefndarinnar til þess, að mæla með frv. því, er hjer liggur fyrir, er einmitt sú, að þetta útibú er komið á Seyðisfjörð.
Mjer fanst sami hv. þm. (Þorst. J.) gera ofmikið úr viðskiftum Norður-Þingeyinga á Seyðisfirði. Jeg hefi hjer brjef frá sýslumanninum í Þingeyjarsýslu, þar sem hann kveðst búast við, að helmingur Norður-Þingeyjarsýslu vilji heldur skifta við Seyðisfjörð en Akureyri. Og gagnkunnugir menn hafa sagt mjer, að hingað til hafi Norður-Þingeyingar sama sem ekki skift við Seyðisfjörð. Sami hv. þm. (Þorst. J.) var að bera saman fólksfjölda og verslun á Seyðisfirði og Eskifirði. Sá samanburður hans var ekki rjettur. Hjer er ekki einungis um Eskifjörð að ræða, heldur um alla Suður-Múlasýslu í heild sinni. Sje hver sýsla tekin sem heild, er bæði meiri útvegur og fleira fólk í Suður-Múlasýslu. Jeg býst og við, að eins mikið sje selt af kolum í Suður-Múlasýslu og á Seyðisfirði, og jeg veit með vissu, að vörutollur er miklu hærri í Suður-Múlasýslu en Norður-Múlasýslu. Á þessu stigi málsins er ekki um það að ræða að ákveða, hvar útibúið skuli vera í Suður-Múlasýslu. Er tími til að tala um það, þegar þessi fyrirfram boðaða brtt. kemur frá hv. 2. þm. N.-M. (Þorst. J.).
Sami hv. þm. mintist á 15 manna símskeytið og sagði í því sambandi, að það, sem fyrir lægi frá sýslunefnd Norður-Múlasýslu, sýndi, að hún væri öll á öðru máli. En þetta er ekki rjett frá skýrt. Ályktun sýslunefndarinnar gengur ekki út á annað en að fyrirætlunin um bankaútibú á Austurlandi komist sem fyrst í framkvæmd, (Þorst. J. Sýslumaður gaf útskýringu, áður en atkv. voru greidd). Það veit jeg ekkert um. En jeg býst við, að ályktunin hafi verið orðuð eins og hún fer til þess að fá nokkra menn, sem rituðu undir 15 manna skeytið, til að samþykkja hana. Svo að þeir, sem áður vildu fá útibúið á Reyðarfjörð, og síðan mælast til að fá það sem fyrst á Austurland, eru í engri mótsögn við sjálfa sig. Þetta sýnir því alls ekki, að öll Norður-Múlasýsla sje óskift í þessu máli.
Jeg var búinn að nefna, að þessi samanburður á einstökum stöðum í Norður- og Suður-Múlasýslu væri ekki rjettur, heldur yrði að bera saman sýslurnar í heild, ef fá ætti nokkurn veginn rjettan samanburð. Jeg gæti gengið inn á, að láta Norður-Þingeyjarsýslu og Austur-Skaftafellssýslu vegasalt hvora mót annari.
Hv. 2. þm. N.-M. (Þorst. J.) virtist líta svo á, sem nefndin vildi leyfa frv. þessu fram að ganga, af því að það væri svo lítið. Ef hann kynnir sjer nefndarálitið, hlýtur hann að sjá, að þetta er fjarstæða. Hins vegar segir nefndin, að frv. sje lítið, og meinar með því, að það sje stutt, og er það ekkert rangmæli, því að frv. er að eins ein lína.