14.08.1917
Neðri deild: 33. fundur, 28. löggjafarþing.
Sjá dálk 1151 í B-deild Alþingistíðinda. (793)
18. mál, húsaleiga í Reykjavík
Benedikt Sveinsson:
Frv. þetta á upptök sín í bæjarstjórn Reykjavíkur. Það hafðist við illan leik í gegn í bæjarstjórninni haustið 1915, og var sent til stjórnarinnar. Þáverandi stjórn þótti það ekki frambærilegt og sinti því að engu. Segi jeg þetta henni til maklegs hróss. Núverandi stjórn setti fyrst bráðabirgðalög um þetta efni í vor, og eru þau að vísu miklu skárri en frv. það, sem bæjarstjórn hafði með höndum. Því verður ekki neitað, að frv. þetta tekur mjög hörðum höndum á húseigendum. Þeir geta ekki þokað til um leigjendur, hvernig sem þeim líkar við þá. Svo mikil er þverúðin, að menn mega ekki taka móður sína í eitt herbergi í húsi sínu, þótt hún sje húsnæðislaus. Þess eru dæmi.
Lögunum er ætlað að greiða úr húsnæðisvandræðunum. En það er auðsjeð, að þau munu þvert á móti fremur halda við húsnæðisskortinum, og girða þess vegna líka fyrir, að húsaleiga geti lækkað. Það munu víst fáir verða til að byggja hús í bæjarfjelagi þar sem svona lög gilda, og menn geta á hverri stundu búist við jafnvel enn þyngri búsifjum af ranglátri löggjöf. Hús hafa venjulega verið talin hjer heldur ill eign. Menn hafa lagt peninga sína í annað arðvænlegra en húsabyggingar. Af því stafar húsnæðiseklan.
Eitt ákvæði 2. gr frv. er óljóst. Þar stendur: »Uppsagnir á húsnæði ... skulu ógildar, nema húseigandi sanni fyrir húsaleigunefnd, að hann hafi, áður en lög þessi voru sett, samið um leigu á húsnæðinu« o. s. frv.
Er átt við, að samningarnir eigi að hafa verið gerðir áður en lögin voru samþykt við 3. umr. hjer í þinginu, eða áður en konungur staðfesti þau, eða kann ske sje átt við: áður en stjórnin gaf út bráðabirgðalögin um þetta efni? Það er ótækt, að þetta ákvæði skuli ekki vera ákveðnara.
Brtt. háttv. þm. V.-Sk. (G. Sv.) fara í rjetta átt, og mun jeg greiða þeim atkvæði mitt.