22.08.1919
Neðri deild: 42. fundur, 31. löggjafarþing.
Sjá dálk 802 í C-deild Alþingistíðinda. (3354)
91. mál, ullarmat
Bjarni Jónsson:
Jeg veit ekki til, að fjárkyn hjer á landi hafi breyst nokkuð síðan jeg var unglingur og sat yfir og hirti fje. (E. Árna.: Um alt land?). Geti hv. þm. (E. Árna.) ekki skilið mælt mál, er ekki mitt að kenna honum það, en ráða mátti hann í það, að jeg ætti hjer við fje í heimahögum mínum. En hitt þætti mjer gaman að heyra, ef hægt væri að ósanna hvað jeg segi. Ungir bændur nú á tímum kunna ekki hóti betur að rýja fje og hirða ull en við hv. 2. þm. Árn. (E. A.) kunnum í ungdæmi okkar og kunnum enn. Því við þekkjum þetta alveg eins vel og þeir. Og eins hygg jeg mig engu síður þekkja kröfur erlendra markaða en þá.
Og hvers vegna vilja þeir, hv. meiri hl. menn, hafa yfirmatsmennina fjóra? Það er ný ástæða til að spyrja um þetta eftir síðustu ræðu hv. frsm. meiri hl. (St. St.). Því það er rjett hjá honum, að ullarmismunurinn kæmi helst fram ef allir fylgdu sömu grundvallarreglu. En hvers vegna þá ekki að hafa einn yfirmann, því hann færi altaf eftir sömu grundvallarreglu hvað matið snerti um alt land? Það er svo sjálfsagður hlutur, að ekki ætti að þurfa um það að deila. Till. meiri hl. verka alveg þvert við það, sem þeim er ætlað að verka. Og hvaðan eru svo þessir hv. meirihl. þm.? Úr Norðlendingafjórðungi. Þaðan er líka þjóðsagan um kostakynið þarna nyrðra. Og mun ekki þessi fjórskifting þeirra stafa af því, að þá langar til að halda þjóðsögunni lifandi? Jeg veit ekki hverju þeir svara þessu, en hitt veit jeg, að hverju sem þeir svara, þá er þetta það eina rjetta svar.
En með því, að hafa einn yfirullarmatsmann, og þar af leiðandi samræmt mat fyrir alt landið, mundu þeir fjórðungar, sem kunna að standa að baki öðrum í verkun á ull, læra af hinum, og hvað er svo á móti því, að þeir njóti sömu rjettinda og hinir, þegar þeir eru búnir að læra?
Annars mun hvergi á landinu vera svo vel þvegin ull, að verksmiðjurnar þurfi ekki að þvo hana aftur, áður en þær vinna úr henni.
Jeg tel það þess vegna sjálfsagt, að dagskráin, sem fram hefir komið, verði samþ. það er vel, ef ekki er lagt út í slíkt flan sem þetta. Það getur að eins orðið til skaða, en verður hvorki til að auka vöruvöndun nje vöruverð.