02.03.1923
Neðri deild: 10. fundur, 35. löggjafarþing.
Sjá dálk 248 í B-deild Alþingistíðinda. (291)
29. mál, ritsíma og talsímakerfi
Eiríkur Einarsson:
Jeg tek ekki til máls í þeim tilgangi að mæla beinlínis á móti þessu frv. Að vísu skal jeg játa það, að mjer finst það geta gert óþarfa rugling í símakerfi landsins, ef verið er að koma svona annað slagið með till. um að leggja nýja og nýja línu. En það er nokkur afsökun, að það lagakerfi er svo nýtt, að vel getur verið þörf að bæta það með slíkum nýjum línum, en þessi aðferð hlýtur þó að verða handahóf. — En það var nokkuð annað en þetta, sem gaf mjer tilefni til að standa upp. Það var það atriði, hvernig símalögunum er framfylgt af ríkisstjórninni. Jeg vildi, með leyfi hæstv. forseta, nota tækifærið til að beiðast skýringar af hæstv. stjórn í þessu efni, og á þann hátt spara mjer að koma fram með sjerstaka fyrirspurn um það.
Eins og kunnugt er, varð það ofan á á þinginu í fyrra, að engum sjerstökum fjárupphæðum skyldi varið til nýrra símalagninga. Var þetta vafalaust gert af sparnaðarástæðum, sökum þess að ýtrasta nauðsyn þótti til bera að spara útgjöld, einnig til nytsamlegra fyrirtækja. Það sama hefir orðið uppi á teningnum í fjárlagafrumvarpinu fyrir árið 1924. Þar hafa fjárveitingar til nýrra símalína verið skornar niður af sömu ástæðu. Maður skyldi af þessu ætla, að meiningin væri sú, að engar nýjar símalínur yrðu lagðar á þessum árum, en svo virðist sem hæstv. stjórn hafi ekki skilið þetta svo. Jeg veit ekki betur en stjórnin láti leggja nýjar símalínur með ærnum tilkostnaði á þessu ári, og mjer skilst ekki betur en hún hafi gefið í skyn í frv. fyrir 1924, að slíkt muni ef til vill endurtakast þá. Jeg fæ ekki betur sjeð en að hæstv. stjórn ætli sjer með þessu að draga ákvörðunarrjettinn um fjárveitingar til símalagninga úr höndum þingsins og í sínar hendur. Það er þetta, sem jeg vil mótmæla og halda því fram, að slíkar fjárveitingar eigi að vera í höndum þingsins. Og það er þetta, sem jeg vil skora á hæstv. stjórn að gera grein fyrir, hvað hún ætlar fyrir sjer með því að taka það fram í athugasemdum sínum, að þingið hafi að vísu ekki ákveðið að verja neinu fje til símalagninga fyrir árið 1924, en dæma þó um, hvaða línur eigi að koma næst. Samkvæmt því fordæmi, sem nú hefir gefist, er sennilegt, að 1924 muni einnig eiga að vinna að símum með þessari sömu óþinglegu aðferð. Jeg vildi gjarnan fá að heyra um þetta frá stjórninni sjálfri, hvað hún ætlar sjer með því að ganga inn á þessa braut, og svo hvort það er hún sjálf eða landssímastjóri, sem hefir haft frumkvæðið að þessum tillögum. Jeg sje enga ástæðu til, að Alþingi sleppi ákvörðunarvaldi sínu í málum eins og þessu og feli það af handahófi landsstjórn. símastjóra eða einhverjum öðrum. Tel jeg það með öllu órjettmætt, að vald það, er Alþingi á að fara með, sje látið liggja einhversstaðar milli þils og veggjar, því að sú er ekki tilætlun þjóðarinnar. Veit jeg, að þetta er ekki mín skoðun eingöngu. heldur einnig margra annara þingmanna.