26.04.1926
Neðri deild: 62. fundur, 38. löggjafarþing.
Sjá dálk 529 í C-deild Alþingistíðinda. (2229)
83. mál, útrýming fjárkláða
Atvinnumálaráðherra (MG):
Gagnvart hv. þm. Str. (TrÞ) þarf jeg aðeins að segja það, að jeg var ekki að vefengja þann útreikning, að sauðfje þyrfti svo mikið af töðu, sem hann sagði, ef því væri gefið inni í 30 daga vegna böðunarinnar. En jeg held, að það sje langt of mikið í lagt, að gefa þurfi því inni 30 dögum lengur vegna böðunarinnar. Jeg hugsa, að kindurnar sjeu orðnar mikið til þurrar eftir 2 daga, og á mörgum stöðum á landinu stendur þannig á, að það þarf að gefa þeim inni hvort sem er.
Jeg tel þessar skoðanir, sem hv. þm. A.-Sk. (ÞorlJ) vill láta framkvæma, óábyggilegar, af því að jeg þekki það af reynslu, að þó að fje sje skoðað nákvæmlega, jafnvel að vorinu, rjett áður en slept er, getur það komið útsteypt af kláða í fyrstu smalamensku á eftir. Slíkar skoðanir hljóta líka að vera mjög dýrar, og nákvæmar skoðanir eru líka æði tímafrekar. Hv. þm. (ÞorlJ) vitnaði i, að skoðun hefði farið fram eftir Myklestads-böðin. Já, það var ein af öryggisráðstöfununum, en árangurinn var sá, að kláðinn fanst ekki við skoðunina, og síðan hefir hann breiðst út. Jeg efast ekki um, að þeir menn, sem þektu kláðann og voru búnir að reyna hann, hefðu baðað, hefðu þeir fundið hann við skoðun.
Það getur verið, að hingað til hafi ekki á þessum vetri komið skýrslur um kláðann úr meira en 5 sýslum. En það sannar ekkert um, að hann sje ekki víðar. Hans versti tími er vorið, og þætti mjer ekki undarlegt, þó að fregnir kæmu af honum í vor, um það leyti sem rúið er.
Jeg get ekki snúið aftur með það, að mjer finst þessi orðatiltæki „mikil brögð“ og „einhverjir lanshlutar“ vera alt of ótiltekin. Það er eðlilegt, að þeir, sem eru lausir við þenna skæða fjársjúkdóm, haldi, að ekki sjeu mikil brögð að honum annarsstaðar, og stanslaus rekistefna yrði úr því, ef undan böðun ætti að þiggja einhverja landshluta.
Ef kláði er í Rangárvallasýslu, get jeg ekki sjeð, hvernig Skaftafellssýsla getur komist hjá að smitast. Mjer er sagt af kunnugum mönnum, að fje af Landinu komi saman við fje Skaftártungumanna að fjallabaki. Um AusturSkaftafellssýslu er mjer ekki eins kunnugt, en úr því að kláðinn er í Suður-Múlasýslu, hygg jeg, að ekki verði gott að verja hana. Menn flytja milli sýslna, og þá er auðvitað hætta á smitun.
Hv. þm. A.-Sk. (ÞorlJ) sagði, að fleiri plágur sæktu á sauðfje en fjárkláðinn, og er það alveg rjett, og vonandi verður fundið upp meðal við þeim. En meðan það er ekki fundið, er ekki um annað að gera en reyna að lækna þá sjúkdóma, sem lækna má. Nú vita menn, að hægt er að lækna kláðann.