15.05.1929
Neðri deild: 69. fundur, 41. löggjafarþing.
Sjá dálk 2677 í B-deild Alþingistíðinda. (1480)
140. mál, lánsheimild fyrir ríkisstjórnina
Magnús Guðmundsson:
Jeg stend alls ekki upp til þess að mæla gegn þessu frv. Það er sjálfsagt, að frv. verði samþ., því að ætíð er hægara að fá lán erlendis þegar lánsheimildin er ein en þegar þær eru margar, og auk þess er gott, að þingið fái að sjá, hvað það er búið að gera.
En úr því að mál þetta er til umr., vil jeg spyrja hæstv. fjmrh., hvort ekki liggi fyrir tilboð um lán nú. Hefi jeg heyrt, að svo sje, og þætti gott að fá svar, ef þetta er ekki leyndarmál.
Ennfremur vil jeg leyfa mjer að spyrja hæstv. ráðh., hvort stj. hafi hugsað sjer að taka lán til allra þeirra framkvæmda, sem getið er í 2. gr. frv. og heimildarlög eru til fyrir. Um sumar þeirra er það að segja, að mjög liggur á að fá það fje, er með þarf, svo sem til byggingar- og landnámssjóðs, Búnaðarbankans og Landsbanka Íslands. Ef þetta alt er tekið, vantar ekki mikið á, að sú fjárhæð verði fylt, sem frv. gerir ráð fyrir, sjerstaklega ef ráðist er í stofnun síldarbræðslustöðvar og útvarpsstöðvar.
Jeg tók eftir því, að hæstv. ráðh. sagði, að ekki væri ákveðið að taka lán til allra þeirra hluta, sem þarna eru taldir, og vil jeg mega skilja orð hans þannig, að t. d. verði ekki á næstunni ráðist í smíði nýs strandferðaskips, heldur ekki til brúargerða og sennilega ekki til húsagerðar ríkisins, þótt þessi heimildarlög sjeu tekin með.
Ennfremur vildi jeg spyrja hæstv. ráðh. um það, hvernig hann skilur þessa lántöku fyrir Byggingar- og landnámssjóð og Búnaðarbankann viðvíkjandi vaxtagreiðslum, hvort vextir af þessum lánum muni falla á ríkissjóð. í lögunum er ekkert ákvæði um þetta, en hitt þykist jeg viss um, að ríkissjóður verði að greiða afborganirnar, því að annars mundu hlutaðeigandi stofnanir dragast saman og verða að engu á þessum tíma. Ef lánið er tekið til 20 ára og árlegir vextir nema um 700 þús. kr., verður þarna fastur útgjaldaliður, sem nemur um 1/2 milj. kr. á ári. Og ef svo er, er ekki um annað að gera en auka skatta eða að draga úr verklegum framkvæmdum, en hvorttveggja er afleitt.
Mjer þætti vænt um, ef hæstv. ráðh. gæti svarað þessum spurningum mínum, en sætti mig vel við, þótt það verði ekki fyr en við síðari umr. þessa máls, ef hæstv. ráðh. kæmi það betur.