06.05.1929
Neðri deild: 62. fundur, 41. löggjafarþing.
Sjá dálk 79 í D-deild Alþingistíðinda. (3612)
30. mál, dýrtíðaruppbót
Frsm. minni hl. (Hannes Jónsson1):
Ræðuhandr. óyfirlesið. Það er rjett hjá hv. frsm. meiri hl.. að embættismennirnir hafa kvartað yfir launum sínum bæði fyr og síðar og talið þau of lág. Þeir sungu enga lofgerð yfir launalögunum frá 1919, þó að þá væri allvel að þeim búið, heldur hafa þeir sífelt kvartað um, að þeir væru lágt launaðir. Það má vel vera, að þeir hafi meiri ástæðu nú en áður til þessara kvartana, enda stendur það nú fyrir dyrum, að launalöggjöfin verði endurskoðun, og verður líklega ekki hjá því komist.
Það, sem farið er fram á í þessari till., er engan veginn í samræmi við þær ástæður, sem færðar eru fram fyrir þörfinni á launahækkun. Ef þær ástæður eru rjettar, þá ætti uppbótin að hækka miklu meira en hjer er gert ráð fyrir. En búast má við, að þá verði komið með viðbótarhækkunartill. á næsta þingi. Það er talað um, að samkv. þessari till. hækki útgjöld ríkissjóðs um 100 þús. kr. á ári. Jeg nefi ekki haft tækifæri til þess að athuga það, en geri ráð fyrir, að það nemi talsvert meiru. Því að ef þessi áætlun er rjett, þá er sú launaupphæð, sem greidd er úr ríkissjóði til starfsmanna ríkisins, talsvert lægri í heild en jeg hefi álitið og færa má full rök fyrir. En um það er það að segja, að allir sjá, að það munar ríkissjóð allmikið, en sáralítið fyrir allan embættismannafjöldann, svo að um bætta afkomu þeirra getur ekki verið að ræða í þessu efni. Því virðist minni hl. lítil ástæða til þess að ganga inn á þessa braut. Það má líka benda á það, að ef allir aðiljar í landinu vilja ekki minka sínar kröfur fyr en lækkun hefir orðið á öðrum sviðum, er hætt við, að dýrtíðin í landinu lækkaði lítið. Hún hefir lækkað undanfarið, en ef allir fara að spyrna á móti, helst hún.
Það eru auðvitað ýmsar ástæður til þess, að dýrtíðin víki ekki, heldur fari vaxandi, og er ein þeirra, að verkamenn bindast samtökum um að sprengja upp kaupið. Þó skilst mjer, að allir flokkar sjeu sammála um það, að nauðsyn beri til þess, að dýrtíðin fari minkandi í landinu, en ekki vaxandi. Því er alveg rangt að ganga inn á þessa braut, sem yrði til þess að stöðva þá eðlilegu lækkun dýrtíðar. Ein af ástæðunum til þess að komast að fastri niðurstöðu um eðlilega launagreiðslu er að fá endanlega lausn á festingu krónunnar, og nú mætti búast við því, að ekki liði á löngu þar til það fengist. Hygg jeg, að hugir almennings stefni til þess, að eina rjetta lausnin sje að festa peningana í því gengi, sem þeir hafa verið í undanfarin ár.
Þegar þetta er fengið og verðlagið hefir lagað sig fyllilega eftir genginu, er fyrst ástæða til að athuga þetta mál rækilega. Og þegar um jafnlítið er að ræða og hjer er fyrir einstaklingana, er rjett að láta allar breyt. bíða í þessu efni, og sömuleiðis er jeg á móti öðrum smábreyt., sem ekki eiga sjer neitt framtíðargildi.